امثال 27

۱ 1 درباره فردا فخر منما، زیرا نمی دانی که روز چه خواهد زایید.

Boast not thyself of to-morrow, For thou knowest not what a day bringeth forth.

۲ 2 دیگری تو را بستاید و نه دهان خودت، غریبی و نه لبهای تو.

Let another praise thee, and not thine own mouth, A stranger, and not thine own lips.

۳ 3 سنگ سنگین است و ریگ ثقیل، اما خشم احمق از هر دوی آنها سنگینتر است.

A stone [is] heavy, and the sand [is] heavy, And the anger of a fool Is heavier than they both.

۴ 4 غضب ستم کیش است و خشم سیل، اماکیست که در برابر حسد تواند ایستاد.

Fury [is] fierce, and anger [is] overflowing, And who standeth before jealousy?

۵ 5 تنبیه آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Better [is] open reproof than hidden love.

۶ 6 جراحات دوست وفادار است، اما بوسه های دشمن افراط است.

Faithful are the wounds of a lover, And abundant the kisses of an enemy.

۷ 7 شکم سیر از‌شان عسل کراهت دارد، امابرای شکم گرسنه هر تلخی شیرین است.

A satiated soul treadeth down a honeycomb, And [to] a hungry soul every bitter thing [is] sweet.

۸ 8 کسی‌که از مکان خود آواره بشود، مثل گنجشکی است که از آشیانه‌اش آواره گردد.

As a bird wandering from her nest, So [is] a man wandering from his place.

۹ 9 روغن و عطر دل را شاد می‌کند، همچنان حلاوت دوست از مشورت دل.

Ointment and perfume rejoice the heart, And the sweetness of one's friend — from counsel of the soul.

۱۰ 10 دوست خود و دوست پدرت را ترک منما، و در روز مصیبت خود به خانه برادرت داخل مشو، زیرا که همسایه نزدیک از برادر دور بهتراست.

Thine own friend, and the friend of thy father, forsake not, And the house of thy brother enter not In a day of thy calamity, Better [is] a near neighbour than a brother afar off.

۱۱ 11 ‌ای پسر من حکمت بیاموز و دل مرا شادکن، تا ملامت کنندگان خود را مجاب سازم.

Be wise, my son, and rejoice my heart. And I return my reproacher a word.

۱۲ 12 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد، اما جاهلان می‌گذرند و درعقوبت گرفتار می‌شوند.

The prudent hath seen the evil, he is hidden, The simple have passed on, they are punished.

۱۳ 13 جامه آن کس را بگیر که به جهت غریب ضامن است، و او را به رهن بگیر که ضامن بیگانگان است.

Take his garment, when a stranger hath been surety, And for a strange woman pledge it.

۱۴ 14 کسی‌که صبح زود برخاسته، دوست خودرا به آواز بلند برکت دهد، از برایش لعنت محسوب می‌شود.

Whoso is saluting his friend with a loud voice, In the morning rising early, A light thing it is reckoned to him.

۱۵ 15 چکیدن دائمی آب در روز باران، و زن ستیزه‌جو مشابه‌اند.

A continual dropping in a day of rain, And a woman of contentions are alike,

۱۶ 16 هرکه او را باز‌دارد مثل کسی است که باد رانگاه دارد، یا روغن را که در دست راست خودگرفته باشد.

Whoso is hiding her hath hidden the wind, And the ointment of his right hand calleth out.

۱۷ 17 آهن، آهن را تیز می‌کند، همچنین مرد روی دوست خود را تیز می‌سازد.

Iron by iron is sharpened, And a man sharpens the face of his friend.

۱۸ 18 هر‌که درخت انجیر را نگاه دارد میوه‌اش راخواهد خورد، و هر‌که آقای خود را ملازمت نماید محترم خواهد شد،

The keeper of a fig-tree eateth its fruit, And the preserver of his master is honoured.

۱۹ 19 چنانکه در آب صورت به صورت است، همچنان دل انسان به انسان.

As [in] water the face [is] to face, So the heart of man to man.

۲۰ 20 هاویه و ابدون سیر نمی شوند، همچنان چشمان انسان سیر نخواهند شد. (Sheol h7585)

Sheol and destruction are not satisfied, And the eyes of man are not satisfied. (Sheol h7585)

۲۱ 21 بوته برای نقره و کوره به جهت طلاست، همچنان انسان از دهان ستایش کنندگان خود(آزموده می‌شود).

A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And a man according to his praise.

۲۲ 22 احمق را میان بلغور در هاون با دسته بکوب، و حماقتش از آن بیرون نخواهد رفت.

If thou dost beat the foolish in a mortar, Among washed things — with a pestle, His folly turneth not aside from off him.

۲۳ 23 به حالت گله خود نیکو توجه نما، و دل خود را به رمه خود مشغول ساز،

Know well the face of thy flock, Set thy heart to the droves,

۲۴ 24 زیرا که دولت دائمی نیست، و تاج هم نسلابعد نسل (پایدار) نی.

For riches [are] not to the age, Nor a crown to generation and generation.

۲۵ 25 علف را می‌برند و گیاه سبز می‌روید، وعلوفه کوهها جمع می‌شود،

Revealed was the hay, and seen the tender grass, And gathered the herbs of mountains.

۲۶ 26 بره‌ها برای لباس تو، و بزها به جهت اجاره زمین به‌کار می‌آیند،

Lambs [are] for thy clothing, And the price of the field [are] he-goats,

۲۷ 27 و شیر بزها برای خوراک تو و خوراک خاندانت، و معیشت کنیزانت کفایت خواهد کرد.

And a sufficiency of goats' milk [is] for thy bread, For bread to thy house, and life to thy damsels!