امثال 27

۱ 1 درباره فردا فخر منما، زیرا نمی دانی که روز چه خواهد زایید.

Boast not yourself of to morrow; for you know not what a day may bring forth.

۲ 2 دیگری تو را بستاید و نه دهان خودت، غریبی و نه لبهای تو.

Let another man praise you, and not your own mouth; a stranger, and not your own lips.

۳ 3 سنگ سنگین است و ریگ ثقیل، اما خشم احمق از هر دوی آنها سنگینتر است.

A stone is heavy, and the sand weighty; but a fool’s wrath is heavier than them both.

۴ 4 غضب ستم کیش است و خشم سیل، اماکیست که در برابر حسد تواند ایستاد.

Wrath is cruel, and anger is outrageous; but who is able to stand before envy?

۵ 5 تنبیه آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Open rebuke is better than secret love.

۶ 6 جراحات دوست وفادار است، اما بوسه های دشمن افراط است.

Faithful are the wounds of a friend; but the kisses of an enemy are deceitful.

۷ 7 شکم سیر از‌شان عسل کراهت دارد، امابرای شکم گرسنه هر تلخی شیرین است.

The full soul loathes an honeycomb; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.

۸ 8 کسی‌که از مکان خود آواره بشود، مثل گنجشکی است که از آشیانه‌اش آواره گردد.

As a bird that wanders from her nest, so is a man that wanders from his place.

۹ 9 روغن و عطر دل را شاد می‌کند، همچنان حلاوت دوست از مشورت دل.

Ointment and perfume rejoice the heart: so does the sweetness of a man’s friend by hearty counsel.

۱۰ 10 دوست خود و دوست پدرت را ترک منما، و در روز مصیبت خود به خانه برادرت داخل مشو، زیرا که همسایه نزدیک از برادر دور بهتراست.

Your own friend, and your father’s friend, forsake not; neither go into your brother’s house in the day of your calamity: for better is a neighbor that is near than a brother far off.

۱۱ 11 ‌ای پسر من حکمت بیاموز و دل مرا شادکن، تا ملامت کنندگان خود را مجاب سازم.

My son, be wise, and make my heart glad, that I may answer him that reproaches me.

۱۲ 12 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد، اما جاهلان می‌گذرند و درعقوبت گرفتار می‌شوند.

A prudent man foresees the evil, and hides himself; but the simple pass on, and are punished.

۱۳ 13 جامه آن کس را بگیر که به جهت غریب ضامن است، و او را به رهن بگیر که ضامن بیگانگان است.

Take his garment that is surety for a stranger, and take a pledge of him for a strange woman.

۱۴ 14 کسی‌که صبح زود برخاسته، دوست خودرا به آواز بلند برکت دهد، از برایش لعنت محسوب می‌شود.

He that blesses his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be counted a curse to him.

۱۵ 15 چکیدن دائمی آب در روز باران، و زن ستیزه‌جو مشابه‌اند.

A continual dropping in a very rainy day and a contentious woman are alike.

۱۶ 16 هرکه او را باز‌دارد مثل کسی است که باد رانگاه دارد، یا روغن را که در دست راست خودگرفته باشد.

Whoever hides her hides the wind, and the ointment of his right hand, which denudes itself.

۱۷ 17 آهن، آهن را تیز می‌کند، همچنین مرد روی دوست خود را تیز می‌سازد.

Iron sharpens iron; so a man sharpens the countenance of his friend.

۱۸ 18 هر‌که درخت انجیر را نگاه دارد میوه‌اش راخواهد خورد، و هر‌که آقای خود را ملازمت نماید محترم خواهد شد،

Whoever keeps the fig tree shall eat the fruit thereof: so he that waits on his master shall be honored.

۱۹ 19 چنانکه در آب صورت به صورت است، همچنان دل انسان به انسان.

As in water face answers to face, so the heart of man to man.

۲۰ 20 هاویه و ابدون سیر نمی شوند، همچنان چشمان انسان سیر نخواهند شد. (Sheol h7585)

Hell and destruction are never full; so the eyes of man are never satisfied. (Sheol h7585)

۲۱ 21 بوته برای نقره و کوره به جهت طلاست، همچنان انسان از دهان ستایش کنندگان خود(آزموده می‌شود).

As the fining pot for silver, and the furnace for gold; so is a man to his praise.

۲۲ 22 احمق را میان بلغور در هاون با دسته بکوب، و حماقتش از آن بیرون نخواهد رفت.

Though you should bray a fool in a mortar among wheat with a pestle, yet will not his foolishness depart from him.

۲۳ 23 به حالت گله خود نیکو توجه نما، و دل خود را به رمه خود مشغول ساز،

Be you diligent to know the state of your flocks, and look well to your herds.

۲۴ 24 زیرا که دولت دائمی نیست، و تاج هم نسلابعد نسل (پایدار) نی.

For riches are not for ever: and does the crown endure to every generation?

۲۵ 25 علف را می‌برند و گیاه سبز می‌روید، وعلوفه کوهها جمع می‌شود،

The hay appears, and the tender grass shows itself, and herbs of the mountains are gathered.

۲۶ 26 بره‌ها برای لباس تو، و بزها به جهت اجاره زمین به‌کار می‌آیند،

The lambs are for your clothing, and the goats are the price of the field.

۲۷ 27 و شیر بزها برای خوراک تو و خوراک خاندانت، و معیشت کنیزانت کفایت خواهد کرد.

And you shall have goats’ milk enough for your food, for the food of your household, and for the maintenance for your maidens.