امثال 23

۱ 1 چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

Wenn du mit einem Herrscher zu Tische sitzt, so beachte wohl, wen du vor dir hast,

۲ 2 و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

und setze dir ein Messer an die Kehle, wenn du starke Eßlust hast!

۳ 3 به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

Laß dich nicht nach seinen Leckerbissen gelüsten, denn sie sind eine trügliche Speise.

۴ 4 برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

Mühe dich nicht, dir Reichtum zu erwerben: dazu biete deine Klugheit nicht auf!

۵ 5 آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

Kaum hast du deine Blicke auf ihn gerichtet, so ist er schon verschwunden; denn sicherlich verschafft er sich Flügel wie ein Adler, der gen Himmel fliegt.

۶ 6 نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

Speise nicht bei einem Mißgünstigen und laß dich nicht nach seinen Leckerbissen gelüsten!

۷ 7 زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

Denn wie einer, der alles bei sich berechnet, so gibt er sich: »Iß und trink!« sagt er zu dir, ohne es dir jedoch im Herzen zu gönnen.

۸ 8 لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

So mußt du denn den Bissen, den du genossen hast, wieder ausspeien, und deine freundlichen Worte hast du verschwendet.

۹ 9 به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

Rede nicht vor den Ohren eines Toren, denn er hat für deine verständigen Worte nur Verachtung. –

۱۰ 10 حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

Verrücke die Grenzsteine der Witwe nicht und dringe nicht in den Ackerbesitz der Verwaisten ein!

۱۱ 11 زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

Denn ihr Rechtsbeistand ist stark: der wird ihre Sache gegen dich führen.

۱۲ 12 دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

Bringe dein Herz der Unterweisung entgegen und deine Ohren einsichtsvollen Reden.

۱۳ 13 از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

Erspare deinem Kinde die Züchtigung nicht! Denn schlägst du es mit der Rute, wird es nicht zu sterben brauchen.

۱۴ 14 پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

Du wirst es mit der Rute schlagen und dadurch sein Leben vor dem Totenreich bewahren. (Sheol h7585)

۱۵ 15 ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

Mein Sohn, wenn dein Herz weise wird, so wird das auch für mich eine herzliche Freude sein;

۱۶ 16 و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

und mein Innerstes wird frohlocken, wenn deine Lippen reden, was recht ist.

۱۷ 17 دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

Dein Herz ereifere sich nicht bezüglich der Sünder, wohl aber bezüglich der Furcht des HERRN allezeit:

۱۸ 18 زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

denn es gibt (für dich) sicherlich noch eine Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht zuschanden werden.

۱۹ 19 پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

Höre du zu, mein Sohn, damit du weise wirst, und laß dein Herz geradeaus den rechten Weg gehen!

۲۰ 20 از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

Gehöre nicht zu den Trunkenbolden, noch zu denen, die im Fleischgenuß schwelgen!

۲۱ 21 زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

Denn Säufer und Schlemmer verarmen, und Schläfrigkeit gibt Lumpen zur Kleidung.

۲۲ 22 پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

Gehorche deinem Vater, der dir das Leben gegeben hat, und verachte deine Mutter nicht, wenn sie alt geworden ist!

۲۳ 23 راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

Kaufe dir Wahrheit und verkaufe sie nicht wieder, Weisheit und Zucht und Einsicht.

۲۴ 24 پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

Laut frohlockt der Vater eines frommen (Sohnes); und die ein verständiges Kind geboren hat, darf sich seiner freuen.

۲۵ 25 پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

Mögen dein Vater und deine Mutter solche Freude haben und sie, die dir das Leben gegeben haben, (über dich) frohlocken!

۲۶ 26 ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

Gib mir, mein Sohn, dein Herz und laß deinen Augen meine Wege wohlgefallen!

۲۷ 27 چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

Denn eine tiefe Grube ist die Lustdirne und ein enger Brunnen die Buhlerin.

۲۸ 28 او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

Überdies liegt sie auf der Lauer wie ein Räuber und vermehrt die (Zahl der) Treulosen unter den Menschen.

۲۹ 29 وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

Bei wem findet sich Ach? Bei wem Wehe? Bei wem Händel? Bei wem Klagen? Bei wem Wunden ohne Ursache? Bei wem trübe Augen?

۳۰ 30 آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

Bei denen, die noch spät beim Wein sitzen, die da einkehren, um den Mischtrank zu prüfen.

۳۱ 31 به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

Sieh den Wein nicht an, wie er rötlich schimmert, wie hell er im Becher funkelt und so sanft hinuntergleitet!

۳۲ 32 اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

Aber hinterher beißt er wie eine Schlange und spritzt Gift wie eine Otter.

۳۳ 33 چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

Deine Augen werden seltsame Dinge sehen, und dein Herz wird verkehrtes Zeug reden;

۳۴ 34 و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

und du wirst sein wie einer, der tief unten im Meer liegt, und wie einer, der oben im Mastkorb liegt.

۳۵ 35 و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.

»Man hat mich geschlagen, aber es hat mir nicht weh getan; man hat mich geprügelt, aber ich habe nichts davon gefühlt. Wann werde ich aufwachen? Dann will ich es wieder so machen, will ihn aufs neue aufsuchen.«