امثال 22

۱ 1 نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona

۲ 2 دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus

۳ 3 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno

۴ 4 جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita

۵ 5 خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis

۶ 6 طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea

۷ 7 توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis

۸ 8 هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur

۹ 9 شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi

۱۰ 10 استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae

۱۱ 11 هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem

۱۲ 12 چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui

۱۳ 13 مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

۱۴ 14 دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam

۱۵ 15 حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam

۱۶ 16 هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit

۱۷ 17 گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam

۱۸ 18 زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis

۱۹ 19 تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie

۲۰ 20 آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia

۲۱ 21 تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te

۲۲ 22 فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta

۲۳ 23 زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius

۲۴ 24 با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso

۲۵ 25 مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae

۲۶ 26 از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis

۲۷ 27 اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo

۲۸ 28 حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui

۲۹ 29 آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.

vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles