امثال 17
| لقمه خشک با سلامتی، بهتر است ازخانه پر از ضیافت با مخاصمت. | ۱ 1 |
Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
| بنده عاقل بر پسر پست فطرت مسلط خواهدبود، و میراث را با برادران تقسیم خواهد نمود. | ۲ 2 |
Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
| بوته برای نقره و کوره به جهت طلا است، اماخداوند امتحان کننده دلها است. | ۳ 3 |
Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
| شریر به لبهای دروغگو اصغا می‌کند، و مردکاذب به زبان فتنه انگیز گوش می‌دهد. | ۴ 4 |
Malus obedit linguæ iniquæ: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
| هر‌که فقیر را استهزا کند آفریننده خویش رامذمت می‌کند، و هر‌که از بلا خوش می‌شودبی سزا نخواهد ماند. | ۵ 5 |
Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina lætatur alterius, non erit impunitus.
| تاج پیران، پسران پسرانند، و جلال فرزندان، پدران ایشانند. | ۶ 6 |
Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
| کلام کبرآمیز احمق را نمی شاید، و چندمرتبه زیاده لبهای دروغگو نجبا را. | ۷ 7 |
Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
| هدیه در نظر اهل آن سنگ گرانبها است که هر کجا توجه نماید برخوردار می‌شود. | ۸ 8 |
Gemma gratissima, expectatio præstolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
| هر‌که گناهی را مستور کند طالب محبت می‌باشد، اما هر‌که امری را تکرار کند دوستان خالص را از هم جدا می‌سازد. | ۹ 9 |
Qui celat delictum, quærit amicitias: qui altero sermone repetit, separat fœderatos.
| یک ملامت به مرد فهیم اثر می‌کند، بیشتراز صد تازیانه به مرد جاهل. | ۱۰ 10 |
Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.
| مرد شریر طالب فتنه است و بس. لهذاقاصد ستمکیش نزد او فرستاده می‌شود. | ۱۱ 11 |
Semper iurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
| اگر خرسی که بچه هایش کشته شود به انسان برخورد، بهتر است از مرد احمق در حماقت خود. | ۱۲ 12 |
Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
| کسی‌که به عوض نیکویی بدی می‌کند بلااز خانه او دور نخواهد شد. | ۱۳ 13 |
Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
| ابتدای نزاع مثل رخنه کردن آب است، پس مخاصمه را ترک کن قبل از آنکه به مجادله برسد. | ۱۴ 14 |
Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
| هر‌که شریر را عادل شمارد و هر‌که عادل را ملزم سازد، هر دوی ایشان نزد خداوندمکروهند. | ۱۵ 15 |
Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
| قیمت به جهت خریدن حکمت چرا به‌دست احمق باشد؟ و حال آنکه هیچ فهم ندارد. | ۱۶ 16 |
Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quærit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
| دوست خالص در همه اوقات محبت می‌نماید، و برادر به جهت تنگی مولود شده است. | ۱۷ 17 |
Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
| مرد ناقص العقل دست می‌دهد و در حضورهمسایه خود ضامن می‌شود. | ۱۸ 18 |
Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
| هر‌که معصیت را دوست دارد منازعه رادوست می‌دارد، و هر‌که در خود را بلند سازدخرابی را می‌طلبد. | ۱۹ 19 |
Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat ostium, quærit ruinam.
| کسی‌که دل کج دارد نیکویی را نخواهدیافت. و هر‌که زبان دروغگو دارد در بلا گرفتارخواهد شد. | ۲۰ 20 |
Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
| هر‌که فرزند احمق آورد برای خویشتن غم پیدا می‌کند، و پدر فرزند ابله شادی نخواهد دید. | ۲۱ 21 |
Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo lætabitur.
| دل‌شادمان شفای نیکو می‌بخشد، اما روح شکسته استخوانها را خشک می‌کند. | ۲۲ 22 |
Animus gaudens ætatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
| مرد شریر رشوه را از بغل می‌گیرد، تاراههای انصاف را منحرف سازد. | ۲۳ 23 |
Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
| حکمت در مد نظر مرد فهیم است، اماچشمان احمق در اقصای زمین می‌باشد. | ۲۴ 24 |
In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terræ.
| پسر احمق برای پدر خویش حزن است، وبه جهت مادر خویش تلخی است. | ۲۵ 25 |
Ira patris, filius stultus: et dolor matris quæ genuit eum.
| عادلان را نیز سرزنش نمودن خوب نیست، و نه ضرب زدن به نجبا به‌سبب راستی ایشان. | ۲۶ 26 |
Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
| صاحب معرفت سخنان خود را بازمی دارد، و هر‌که روح حلیم دارد مرد فطانت پیشه است. | ۲۷ 27 |
Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
| مرد احمق نیز چون خاموش باشد او راحکیم می‌شمارند، و هر‌که لبهای خود را می‌بنددفهیم است. | ۲۸ 28 |
Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
