امثال 16

۱ 1 تدبیرهای دل از آن انسان است، اماتنطق زبان از جانب خداوند می‌باشد.

The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from YHWH.

۲ 2 همه راههای انسان در نظر خودش پاک است، اما خداوند روحها را ثابت می‌سازد.

All the ways of a man are clean in his own eyes; but YHWH weighs the motives.

۳ 3 اعمال خود را به خداوند تفویض کن، تافکرهای تو استوار شود.

Entrust your works to YHWH, and your plans will be established.

۴ 4 خداوند هر چیز را برای غایت آن ساخته است، و شریران را نیز برای روز بلا.

YHWH has made everything for its own end—yes, even the wicked for the day of evil.

۵ 5 هر‌که دل مغرور دارد نزد خداوند مکروه است، و او هرگز مبرا نخواهد شد.

Everyone who is proud in heart is an abomination to YHWH: they shall certainly not be unpunished.

۶ 6 از رحمت و راستی، گناه کفاره می‌شود، و به ترس خداوند، از بدی اجتناب می‌شود.

By mercy and truth iniquity is atoned for. By the fear of YHWH men depart from evil.

۷ 7 چون راههای شخص پسندیده خداوندباشد، دشمنانش را نیز با وی به مصالحه می‌آورد.

When a man's ways please YHWH, he makes even his enemies to be at peace with him.

۸ 8 اموال اندک که با انصاف باشد بهتر است، ازدخل فراوان بدون انصاف.

Better is a little with righteousness, than great revenues with injustice.

۹ 9 دل انسان در طریقش تفکر می‌کند، اماخداوند قدمهایش را استوار می‌سازد.

A man's heart plans his course, but YHWH directs his steps.

۱۰ 10 وحی بر لبهای پادشاه است، و دهان او درداوری تجاوز نمی نماید.

Inspired judgments are on the lips of the king. He shall not betray his mouth.

۱۱ 11 ترازو و سنگهای راست از آن خداونداست و تمامی سنگهای کیسه صنعت وی می‌باشد.

Honest balances and scales are YHWH's; all the weights in the bag are his work.

۱۲ 12 عمل بد نزد پادشاهان مکروه است، زیرا که کرسی ایشان از عدالت برقرار می‌ماند.

It is an abomination to kings to do wickedness, for the throne is established by righteousness.

۱۳ 13 لبهای راستگو پسندیده پادشاهان است، وراستگویان را دوست می‌دارند.

Righteous lips are the delight of kings. They value one who speaks the truth.

۱۴ 14 غضب پادشاهان، رسولان موت است امامرد حکیم آن را فرو می‌نشاند.

The king's wrath is a messenger of death, but a wise man will pacify it.

۱۵ 15 در نور چهره پادشاه حیات‌است، ورضامندی او مثل ابر نوبهاری است.

In the light of the king's face is life. His favor is like a cloud of the spring rain.

۱۶ 16 تحصیل حکمت از زر خالص چه بسیاربهتر است، و تحصیل فهم از نقره برگزیده تر.

How much better it is to get wisdom than gold. Yes, to get understanding is to be chosen rather than silver.

۱۷ 17 طریق راستان، اجتناب نمودن از بدی است، و هر‌که راه خود را نگاه دارد جان خویش را محافظت می‌نماید.

The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.

۱۸ 18 تکبر پیش رو هلاکت است، و دل مغرورپیش رو خرابی.

Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.

۱۹ 19 با تواضع نزد حلیمان بودن بهتر است، ازتقسیم نمودن غنیمت با متکبران.

It is better to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the plunder with the proud.

۲۰ 20 هر‌که در کلام تعقل کند سعادتمندی خواهد یافت، و هر‌که به خداوند توکل نمایدخوشابحال او.

He who heeds the word finds prosperity, and blessed is he who trusts in YHWH.

۲۱ 21 هر‌که دل حکیم دارد فهیم خوانده می‌شود، و شیرینی لبها علم را می‌افزاید.

The wise in heart shall be called prudent. Pleasantness of the lips promotes instruction.

۲۲ 22 عقل برای صاحبش چشمه حیات‌است، اما تادیب احمقان، حماقت است.

Understanding is a fountain of life to one who has it, but the punishment of fools is their folly.

۲۳ 23 دل مرد حکیم دهان او را عاقل می‌گرداند، و علم را بر لبهایش می‌افزاید.

The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.

۲۴ 24 سخنان پسندیده مثل‌شان عسل است، برای جان شیرین است و برای استخوانهاشفادهنده.

Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.

۲۵ 25 راهی هست که در نظر انسان راست است، اما عاقبت آن راه، موت می‌باشد.

There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.

۲۶ 26 اشتهای کارگر برایش کار می‌کند، زیرا که دهانش او را بر آن تحریض می‌نماید.

The appetite of the laboring man labors for him; for his mouth urges him on.

۲۷ 27 مرد لئیم شرارت را می‌اندیشد، و برلبهایش مثل آتش سوزنده است.

A worthless man devises mischief. His speech is like a scorching fire.

۲۸ 28 مرد دروغگو نزاع می‌پاشد، و نمام دوستان خالص را از همدیگر جدا می‌کند.

A perverse man stirs up strife, and a gossip separates close friends.

۲۹ 29 مرد ظالم همسایه خود را اغوا می‌نماید، واو را به راه غیر نیکو هدایت می‌کند.

A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.

۳۰ 30 چشمان خود را بر هم می‌زند تا دروغ رااختراع نماید، و لبهایش را می‌خاید و بدی را به انجام می‌رساند.

One who winks his eyes to plot perversities, one who compresses his lips, is bent on evil.

۳۱ 31 سفیدمویی تاج جمال است، هنگامی که درراه عدالت یافت شود.

Gray hair is a crown of glory. It is found in the path of righteousness.

۳۲ 32 کسی‌که دیرغضب باشد از جبار بهتر است، و هر‌که بر روح خود مالک باشد از تسخیرکننده شهر افضل است.

One who is slow to anger is better than the mighty; one who rules his spirit, than he who takes a city.

۳۳ 33 قرعه در دامن‌انداخته می‌شود، لیکن تمامی حکم آن از خداوند است.

The lot is cast into the lap, but its every decision is from YHWH.