متّی 5

۱ 1 خوشابحالها و گروهی بسیار دیده، بر فراز کوه آمد و وقتی که او بنشست شاگردانش نزد اوحاضر شدند.

And seeing the crowds, he went up onto the mountain, and when he had sat down, his disciples came to him.

۲ 2 آنگاه دهان خود را گشوده، ایشان را تعلیم داد و گفت:

Then he opened his mouth and taught them, saying,

۳ 3 «خوشابحال مسکینان در روح، زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است.

"Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.

۴ 4 خوشابحال ماتمیان، زیرا ایشان تسلی خواهند یافت.

Blessed are those who mourn, for they will be comforted.

۵ 5 خوشابحال حلیمان، زیرا ایشان وارث زمین خواهند شد.

Blessed are the gentle, for they will inherit the earth.

۶ 6 خوشابحال گرسنگان و تشنگان عدالت، زیراایشان سیر خواهندشد.

Blessed are those who hunger and thirst after righteousness, for they will be filled.

۷ 7 خوشابحال رحم کنندگان، زیرا بر ایشان رحم کرده خواهدشد.

Blessed are the merciful, for they will obtain mercy.

۸ 8 خوشابحال پاک دلان، زیرا ایشان خدا راخواهند دید.

Blessed are the pure in heart, for they will see God.

۹ 9 خوشابحال صلح کنندگان، زیراایشان پسران خدا خوانده خواهند شد.

Blessed are the peacemakers, for they will be called the children of God.

۱۰ 10 خوشابحال زحمت کشان برای عدالت، زیراملکوت آسمان از آن ایشان است.

Blessed are those who have been persecuted for righteousness' sake, for theirs is the kingdom of heaven.

۱۱ 11 خوشحال باشید چون شما را فحش گویند و جفا رسانند، وبخاطر من هر سخن بدی بر شما کاذبانه گویند.

"Blessed are you when they insult you, persecute you, and say all kinds of evil against you falsely, for my sake.

۱۲ 12 خوش باشید و شادی عظیم نمایید، زیرا اجر شما در آسمان عظیم است زیرا که به همینطور بر انبیای قبل از شما جفامی رسانیدند.

Rejoice, and be exceedingly glad, for great is your reward in heaven. For that is how they persecuted the prophets who were before you.

۱۳ 13 «شما نمک جهانید! لیکن اگر نمک فاسدگردد، به کدام چیز باز نمکین شود؟ دیگر مصرفی ندارد جز آنکه بیرون افکنده، پایمال مردم شود.

"You are the salt of the earth, but if the salt has lost its flavor, with what will it be salted? It is then good for nothing, but to be cast out and trampled under people's feet.

۱۴ 14 شما نور عالمید. شهری که بر کوهی بنا شود، نتوان پنهان کرد.

You are the light of the world. A city located on a hill cannot be hidden.

۱۵ 15 و چراغ را نمی افروزند تا آن را زیر پیمانه نهند، بلکه تا بر چراغدان گذارند؛ آنگاه به همه کسانی که در خانه باشند، روشنایی می‌بخشد.

Neither do you light a lamp, and put it under a measuring basket, but on a stand; and it shines to all who are in the house.

۱۶ 16 همچنین بگذارید نور شما بر مردم بتابد تا اعمال نیکوی شما را دیده، پدر شما را که در آسمان است تمجید نمایند.

In the same way, let your light shine before people, that they may see your good works, and glorify your Father who is in heaven.

۱۷ 17 «گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تاتمام کنم.

"Do not think that I came to destroy the Law or the Prophets. I did not come to destroy, but to fulfill.

۱۸ 18 زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تاآسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای ازتورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود.

For truly, I tell you, until heaven and earth pass away, not the smallest letter or part of a letter will disappear from the Law, until all things are accomplished.

۱۹ 19 پس هر‌که یکی از این احکام کوچکترین رابشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. اما هر‌که بعمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.

Therefore, whoever will break one of these least commandments, and teach others to do so, will be called least in the kingdom of heaven; but whoever will do and teach them will be called great in the kingdom of heaven.

۲۰ 20 زیرا به شما می‌گویم، تاعدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهیدشد.

For I tell you that unless your righteousness exceeds that of the scribes and Pharisees, there is no way you will enter into the kingdom of heaven.

۲۱ 21 «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “قتل مکن و هر‌که قتل کند سزاوار حکم شود.”

"You have heard that it was said to the ancient ones, 'Do not murder;' and whoever murders will be liable to judgment.

۲۲ 22 لیکن من به شما می‌گویم، هر‌که به برادر خود بی‌سبب خشم گیرد، مستوجب حکم باشد و هر‌که برادرخود را راقا گوید، مستوجب قصاص باشد و هرکه احمق گوید، مستحق آتش جهنم بود. (Geenna g1067)

But I tell you, that everyone who is angry with his brother without a cause will be liable to judgment; and whoever will say to his brother, 'Raqa,' will be in danger of the council; and whoever will say, 'You fool,' will be in danger of the fire of hell. (Geenna g1067)

۲۳ 23 پس هرگاه هدیه خود را به قربانگاه ببری و آنجا به‌خاطرت آید که برادرت بر تو حقی دارد،

"If therefore you are offering your gift at the altar, and there remember that your brother has anything against you,

۲۴ 24 هدیه خود را پیش قربانگاه واگذار و رفته، اول با برادرخویش صلح نما و بعد آمده، هدیه خود رابگذران.

leave your gift there before the altar, and go your way. First be reconciled to your brother, and then come and offer your gift.

۲۵ 25 با مدعی خود مادامی که با وی در راه هستی صلح کن، مبادا مدعی، تو را به قاضی سپارد و قاضی، تو را به داروغه تسلیم کند و در زندان افکنده شوی.

Agree with your adversary quickly, while you are with him in the way; lest perhaps the prosecutor deliver you to the judge, and the judge to the officer, and you be cast into prison.

۲۶ 26 هرآینه به تو می‌گویم، که تا فلس آخر را ادا نکنی، هرگز از آنجا بیرون نخواهی آمد.

Truly I tell you, you will never get out of there until you have paid the last penny.

۲۷ 27 «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “زنامکن.”

"You have heard that it was said, 'Do not commit adultery;'

۲۸ 28 لیکن من به شما می‌گویم، هر کس به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زناکرده است.

but I tell you that everyone who looks at a woman to lust after her has committed adultery with her already in his heart.

۲۹ 29 پس اگر چشم راستت تو رابلغزاند، قلعش کن و از خود دور انداز زیرا تو رابهتر آن است که عضوی از اعضایت تباه گردد، ازآنکه تمام بدنت در جهنم افکنده شود. (Geenna g1067)

And if your right eye causes you to stumble, pluck it out and throw it away from you. For it is more profitable for you that one of your members should perish, than for your whole body to be cast into hell. (Geenna g1067)

۳۰ 30 و اگردست راستت تو را بلغزاند، قطعش کن و از خوددور انداز، زیرا تو را مفیدتر آن است که عضوی ازاعضای تو نابود شود، از آنکه کل جسدت دردوزخ افکنده شود. (Geenna g1067)

And if your right hand causes you to stumble, cut it off, and throw it away from you. For it is more profitable for you that one of your members should perish, than for your whole body to be cast into hell. (Geenna g1067)

۳۱ 31 «و گفته شده است هر‌که از زن خودمفارقت جوید، طلاق نامه‌ای بدو بدهد.

"And it was said, 'Whoever divorces his wife, let him give her a certificate of divorce,'

۳۲ 32 لیکن من به شما می‌گویم، هر کس بغیر علت زنا، زن خود را از خود جدا کند باعث زنا کردن اومی باشد، و هر‌که زن مطلقه را نکاح کند، زنا کرده باشد.

but I tell you that everyone who divorces his wife, except for the cause of sexual immorality, makes her an adulteress; and whoever marries her when she is divorced commits adultery.

۳۳ 33 «باز شنیده‌اید که به اولین گفته شده است که “قسم دروغ مخور، بلکه قسم های خود را به خداوند وفا کن.”

"Again you have heard that it was said to them of old time, 'Do not make false vows, but fulfill your vows to the Lord.'

۳۴ 34 لیکن من به شما می‌گویم، هرگز قسم مخورید، نه به آسمان زیرا که عرش خداست،

But I tell you, do not swear at all: neither by heaven, for it is the throne of God;

۳۵ 35 و نه به زمین زیرا که پای انداز اواست، و نه به ارشلیم زیرا که شهر پادشاه عظیم است،

nor by the earth, for it is the footstool of his feet; nor by Jerusalem, for it is the city of the great King.

۳۶ 36 و نه به‌سر خود قسم یاد کن، زیرا که مویی را سفید یا سیاه نمی توانی کرد.

Neither should you swear by your head, for you cannot make one hair white or black.

۳۷ 37 بلکه سخن شما بلی بلی و نی نی باشد زیرا که زیاده براین از شریر است.

But let your 'Yes' be 'Yes' and your 'No' be 'No.' Whatever is more than these is of the evil one.

۳۸ 38 «شنیده‌اید که گفته شده است.”چشمی به چشمی و دندانی به دندانی “

"You have heard that it was said, 'An eye for an eye, and a tooth for a tooth.'

۳۹ 39 لیکن من به شمامی گویم، با شریر مقاومت مکنید بلکه هر‌که بررخساره راست تو طپانچه زند، دیگری را نیز به سوی او بگردان،

But I tell you, do not set yourself against the one who is evil. But whoever strikes you on your right cheek, turn to him the other also.

۴۰ 40 و اگر کسی خواهد با تو دعواکند و قبای تو را بگیرد، عبای خود را نیز بدوواگذار،

And if anyone sues you to take away your shirt, let him have your coat also.

۴۱ 41 و هرگاه کسی تو را برای یک میل مجبور سازد، دو میل همراه او برو.

And whoever compels you to go one mile, go with him two.

۴۲ 42 هر کس ازتو سوال کند، بدو ببخش و از کسی‌که قرض از توخواهد، روی خود را مگردان.»

Give to him who asks you, and do not turn away him who desires to borrow from you.

۴۳ 43 «شنیده‌اید که گفته شده است “همسایه خورا محبت نما و با دشمن خود عداوت کن.”

"You have heard that it was said, 'Love your neighbor, and hate your enemy.'

۴۴ 44 امامن به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت نمایید و برای لعن کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند، احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیرکنید،

But I tell you, love your enemies, and pray for those who persecute you,

۴۵ 45 تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید، زیرا که آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.

that you may be children of your Father who is in heaven. For he makes his sun to rise on the evil and the good, and sends rain on the just and the unjust.

۴۶ 46 زیرا هرگاه آنانی را محبت نمایید که شما رامحبت می‌نمایند، چه اجر دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

For if you love those who love you, what reward do you have? Do not even the tax collectors do the same?

۴۷ 47 و هرگاه برادران خود را فقطسلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

And if you only greet your brothers, what more do you do than others? Do not even the non-Jews do the same?

۴۸ 48 پس شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمان است کامل است.

You therefore are to be perfect, as your heavenly Father is perfect.

The Sermon on the Mount