لوقا 12

۱ 1 و در آن میان، وقتی که هزاران از خلق جمع شدند، به نوعی که یکدیگر راپایمال می‌کردند، به شاگردان خود به سخن‌گفتن شروع کرد. «اول آنکه از خمیرمایه فریسیان که ریاکاری است احتیاط کنید.

At that time, when thousands of the people had come together, in such numbers that they were crushing one another, he said first to his disciples, Have nothing to do with the leaven of the Pharisees, which is deceit.

۲ 2 زیرا چیزی نهفته نیست که آشکار نشود و نه مستوری که معلوم نگردد.

But nothing is covered up, which will not come to light, or secret, which will not be made clear.

۳ 3 بنابراین آنچه در تاریکی گفته‌اید، درروشنایی شنیده خواهد شد و آنچه در خلوتخانه در گوش گفته‌اید بر پشت بامها ندا شود.

So, whatever you have said in the dark, will come to men's hearing in the light, and what you have said secretly inside the house, will be made public from the house-tops.

۴ 4 لیکن‌ای دوستان من، به شما می‌گویم از قاتلان جسم که قدرت ندارند بیشتر از این بکنند، ترسان مباشید.

And I say to you, my friends, Have no fear of those who may put the body to death, and are able to do no more than that.

۵ 5 بلکه به شما نشان می‌دهم که از که باید ترسید، از او بترسید که بعد از کشتن، قدرت دارد که به جهنم بیفکند. بلی به شما می‌گویم از او بترسید. (Geenna g1067)

But I will make clear to you of whom you are to be in fear: of him who after death has power to send you to hell; yes, truly I say, Have fear of him. (Geenna g1067)

۶ 6 آیا پنج گنجشک به دو فلس فروخته نمی شود وحال آنکه یکی از آنها نزد خدا فراموش نمی شود؟

Are not five sparrows given in exchange for two farthings? and God has every one of them in mind.

۷ 7 بلکه مویهای سر شما همه شمرده شده است. پس بیم مکنید، زیرا که از چندان گنجشک بهتر هستید.

But even the hairs of your head are numbered. Have no fear: you are of more value than a flock of sparrows.

۸ 8 «لیکن به شما می‌گویم هر‌که نزد مردم به من اقرار کند، پسر انسان نیز پیش فرشتگان خدا او رااقرار خواهد کرد.

And I say to you that to everyone who gives witness to me before men, the Son of man will give witness before the angels of God.

۹ 9 اما هر‌که مرا پیش مردم انکارکند، نزد فرشتگان خدا انکار کرده خواهد شد.

But if anyone says before men that he has no knowledge of me, I will say that I have no knowledge of him before the angels of God.

۱۰ 10 و هر‌که سخنی برخلاف پسر انسان گوید، آمرزیده شود. اما هر‌که به روح‌القدس کفر گویدآمرزیده نخواهد شد.

And if anyone says a word against the Son of man, he will have forgiveness: but for him who says evil words against the Holy Spirit, there will be no forgiveness.

۱۱ 11 و چون شما را درکنایس و به نزد حکام و دیوانیان برند، اندیشه مکنید که چگونه و به چه نوع حجت آورید یا چه بگویید.

And when they take you before the Synagogues and the authorities and the rulers, take no thought about what answers you will give, or what you will say:

۱۲ 12 زیرا که در همان ساعت روح‌القدس شما را خواهد آموخت که چه باید گفت.»

For the Holy Spirit will make clear to you in that very hour what to say.

۱۳ 13 و شخصی از آن جماعت به وی گفت: «ای استاد، برادر مرا بفرما تا ارث پدر را با من تقسیم کند.»

And one of the people said to him, Master, give an order to my brother to make division of the heritage with me.

۱۴ 14 به وی گفت: «ای مرد که مرا بر شما داوریا مقسم قرار داده است؟»

But he said, Man, who made me a judge or a maker of decisions for you?

۱۵ 15 پس بدیشان گفت: «زنهار از طمع بپرهیزید زیرا اگرچه اموال کسی زیاد شود، حیات او از اموالش نیست.»

And he said to them, Take care to keep yourselves free from the desire for property; for a man's life is not made up of the number of things which he has.

۱۶ 16 و مثلی برای ایشان آورده، گفت: «شخصی دولتمند را از املاکش محصول وافر پیدا شد.

And he said to them, in a story, The land of a certain man of great wealth was very fertile:

۱۷ 17 پس با خود اندیشیده، گفت چه کنم؟ زیراجایی که محصول خود را انبار کنم، ندارم.

And he said to himself, What is to be done? for I have no place in which to put all my fruit.

۱۸ 18 پس گفت چنین می‌کنم انبارهای خود را خراب کرده، بزرگتر بنا می‌کنم و در آن تمامی حاصل و اموال خود را جمع خواهم کرد.

And he said, This I will do: I will take down my store-houses and make greater ones, and there I will put all my grain and my goods.

۱۹ 19 و نفس خود راخواهم گفت که‌ای جان اموال فراوان اندوخته شده بجهت چندین سال داری. الحال بیارام و به اکل و شرب و شادی بپرداز.

And I will say to my soul, Soul, you have a great amount of goods in store, enough for a number of years; be at rest, take food and wine and be happy.

۲۰ 20 خدا وی را گفت‌ای احمق در همین شب جان تو را از تو خواهندگرفت، آنگاه آنچه اندوخته‌ای، از آن که خواهدبود؟

But God said to him, You foolish one, tonight I will take your soul from you, and who then will be the owner of all the things which you have got together?

۲۱ 21 همچنین است هر کسی‌که برای خودذخیره کند و برای خدا دولتمند نباشد.»

So that is what comes to the man who gets wealth for himself, and has not wealth in the eyes of God.

۲۲ 22 پس به شاگردان خود گفت: «از این جهت به شما می‌گویم که اندیشه مکنید بجهت جان خودکه چه بخورید و نه برای بدن که چه بپوشید.

And he said to his disciples, For this reason I say to you, Take no thought for your life, about what food you will take, or for your body, how it may be clothed.

۲۳ 23 جان از خوراک و بدن از پوشاک بهتر است.

Is not life more than food, and the body than its clothing?

۲۴ 24 کلاغان را ملاحظه کنید که نه زراعت می‌کنندو نه حصاد و نه گنجی و نه انباری دارند و خدا آنهارا می‌پروراند. آیا شما به چند مرتبه از مرغان بهترنیستید؟

Give thought to the ravens; they do not put seeds into the earth, or get together grain; they have no store-houses or buildings; and God gives them their food: of how much greater value are you than the birds!

۲۵ 25 و کیست از شما که به فکر بتواندذراعی بر قامت خود افزاید.

And which of you by taking thought is able to make himself any taller?

۲۶ 26 پس هرگاه توانایی کوچکترین کاری را ندارید چرا برای مابقی می اندیشید.

If, then, you are not able to do even that which is least, why are you troubled about the rest?

۲۷ 27 سوسنهای چمن را بنگریدچگونه نمو می‌کنند و حال آنکه نه زحمت می‌کشند و نه می‌ریسند، اما به شما می‌گویم که سلیمان با همه جلالش مثل یکی از اینها پوشیده نبود.

Give thought to the flowers: they do no work, they make no thread; and still I say to you, Even Solomon, in all his glory, was not clothed like one of these.

۲۸ 28 پس هرگاه خدا علفی را که امروز درصحرا است و فردا در تنور افکنده می‌شود چنین می‌پوشاند، چقدر بیشتر شما را‌ای سست‌ایمانان.

But if God gives such clothing to the grass in the field, which today is living, and tomorrow will be burned in the oven, how much more will he give clothing to you, O men of little faith?

۲۹ 29 پس شما طالب مباشید که چه بخوریدیا چه بیاشامید و مضطرب مشوید.

And do not give overmuch thought to your food and drink, and let not your mind be full of doubts.

۳۰ 30 زیرا که امت های جهان، همه این چیزها را می‌طلبند، لیکن پدر شما می‌داند که به این چیزها احتیاج دارید.

For the nations of the world go in search of all these things: but your Father has knowledge that you have need of them.

۳۱ 31 بلکه ملکوت خدا را طلب کنید که جمیع این چیزها برای شما افزوده خواهد شد.

But let your chief care be for his kingdom, and these other things will be given to you in addition.

۳۲ 32 ترسان مباشید‌ای گله کوچک، زیرا که مرضی پدر شما است که ملکوت را به شما عطافرماید.

Have no fear, little flock, for it is your Father's good pleasure to give you the kingdom.

۳۳ 33 آنچه دارید بفروشید و صدقه دهید وکیسه‌ها بسازید که کهنه نشود و گنجی را که تلف نشود، در آسمان جایی که دزد نزدیک نیاید و بیدتباه نسازد.

Give what property you have in exchange for money, and give the money to the poor; make for yourselves money-bags which will not get old, wealth stored up in heaven which will be yours for ever, where thieves will not come nor worms put it to destruction.

۳۴ 34 زیرا جایی که خزانه شما است، دل شما نیز در آنجا می‌باشد.

For where your wealth is, there will your heart be.

۳۵ 35 کمرهای خود را بسته چراغهای خود راافروخته بدارید.

Be ready, dressed as for a journey, with your lights burning.

۳۶ 36 و شما مانند کسانی باشید که انتظار آقای خود را می‌کشند که چه وقت ازعروسی مراجعت کند تا هروقت آید و در رابکوبد، بی‌درنگ برای او بازکنند.

And be like men who are looking for their lord, when he comes back from the bride-feast; so that when he comes to the door, it will be open to him quickly.

۳۷ 37 خوشابحال آن غلامان که آقای ایشان چون آید ایشان را بیداریابد. هر آینه به شما می‌گویم که کمر خود را بسته ایشان را خواهد نشانید و پیش آمده، ایشان راخدمت خواهد کرد.

Happy are those servants who are watching when the lord comes; truly I say to you, he will make himself their servant and, placing them at the table, he will come out and give them food.

۳۸ 38 و اگر در پاس دوم یا سوم از شب بیاید و ایشان را چنین یابد، خوشا بحال آن غلامان.

And if he comes in the second division of the night or in the third, and they are watching for him, happy are those servants.

۳۹ 39 اما این را بدانید که اگر صاحب‌خانه می‌دانست که دزد در چه ساعت می‌آید، بیدارمی ماند و نمی گذاشت که به خانه‌اش نقب زنند.

But be certain of this, that if the master of the house had had knowledge of the time when the thief was coming, he would have been watching, and would not have let his house be broken into.

۴۰ 40 پس شما نیز مستعد باشید، زیرا در ساعتی که گمان نمی برید پسر انسان می‌آید.»

So be ready: for the Son of man is coming at a time when you are not looking for him.

۴۱ 41 پطرس به وی گفت: «ای خداوند، آیا این مثل را برای ما زدی یا بجهت همه.»

And Peter said to him, Lord, are these words said to us only, or to all men?

۴۲ 42 خداوندگفت: «پس کیست آن ناظر امین و دانا که مولای اووی را بر سایر خدام خود گماشته باشد تا آذوقه را در وقتش به ایشان تقسیم کند.

And the Lord said, Who then is the wise and responsible servant whom his lord will put in control of his family, to give them their food at the right time?

۴۳ 43 خوشابحال آن غلام که آقایش چون آید، او را در چنین کارمشغول یابد.

Happy is that servant who, when his lord comes, is doing so.

۴۴ 44 هرآینه به شما می‌گویم که او رابر همه مایملک خود خواهد گماشت.

Truly I say to you, he will put him in control of all his goods.

۴۵ 45 لیکن اگر آن غلام در خاطر خود گوید، آمدن آقایم به طول می‌انجامد و به زدن غلامان و کنیزان و به خوردن و نوشیدن و میگساریدن شروع کند،

But if that servant says to himself, My lord is a long time coming; and goes about giving blows to the men-servants and the women-servants, feasting and taking overmuch wine;

۴۶ 46 هرآینه مولای آن غلام آید، در روزی که منتظر او نباشد و در ساعتی که او نداند و او را دوپاره کرده نصیبش را با خیانتکاران قرار دهد.

The lord of that servant will come at a time when he is not looking for him, and at an hour when he is not ready for him, and he will have him cut in two and will give him his part in the fate of those who have no faith;

۴۷ 47 «اما آن غلامی که اراده مولای خویش رادانست و خود را مهیا نساخت تا به اراده او عمل نماید، تازیانه بسیار خواهد خورد.

And the servant who had knowledge of his lord's desires and was not ready for him and did not do as he was ordered, will be given a great number of blows;

۴۸ 48 اما آنکه نادانسته کارهای شایسته ضرب کند، تازیانه کم خواهد خورد. و به هر کسی‌که عطا زیاده شود ازوی مطالبه زیادتر گردد و نزد هر‌که امانت بیشترنهند از او بازخواست زیادتر خواهند کرد.

But he who, without knowledge, did things for which punishment is given, will get only a small number of blows. The man to whom much is given, will have to give much; if much is given into his care, of him more will be requested.

۴۹ 49 من آمدم تا آتشی در زمین افروزم، پس چه می‌خواهم اگر الان در‌گرفته است.

I came to send a fire on the earth, and it may even now have been lighted.

۵۰ 50 اما مراتعمیدی است که بیابم و چه بسیار در تنگی هستم، تا وقتی که آن بسر‌آید.

But there is a baptism which I have to undergo; and how am I kept back till it is complete!

۵۱ 51 آیا گمان می‌برید که من آمده‌ام تا سلامتی بر زمین بخشم؟ نی بلکه به شما می‌گویم تفریق را.

Is it your opinion that I have come to give peace on earth? I say to you, No, but division:

۵۲ 52 زیرا بعد ازاین پنج نفر که در یک خانه باشند دو از سه و سه ازدو جدا خواهند شد،

For from this time, a family of five in one house will be on opposite sides, three against two and two against three.

۵۳ 53 پدر از پسر و پسر از پدرو مادر از دختر و دختر از مادر و خارسو ازعروس و عروس از خارسو مفارقت خواهندنمود.»

They will be at war, the father against his son, and the son against his father; mother against daughter, and daughter against mother; mother-in-law against daughter-in-law, and daughter-in-law against mother-in-law.

۵۴ 54 آنگاه باز به آن جماعت گفت: «هنگامی که ابری بینید که از مغرب پدید آید، بی‌تامل می‌گویید باران می‌آید و چنین می‌شود.

Then he said to the people, When you see a cloud coming up in the west, straight away you say, There will be rain; and so it is.

۵۵ 55 و چون دیدید که باد جنوبی می‌وزد، می‌گویید گرما خواهد شد و می‌شود.

And when you see a south wind blowing, you say, There will be heat; and so it is.

۵۶ 56 ‌ای ریاکاران، می‌توانید صورت زمین و آسمان راتمیز دهید، پس چگونه این زمان رانمی شناسید؟

O false ones! the face of the earth and the heaven is clear to you; how is it that the signs of these times are not as clear to you?

۵۷ 57 و چرا از خود به انصاف حکم نمی کنید؟

And why are you, in your hearts, unable to be judges of what is right?

۵۸ 58 و هنگامی که با مدعی خود نزد حاکم می‌روی، در راه سعی کن که از او برهی، مبادا تو رانزد قاضی بکشد و قاضی تو را به‌سرهنگ سپاردو سرهنگ تو را به زندان افکند.

For if anyone has a cause at law against you, and you are going with him before the ruler, make an attempt, on the way, to come to an agreement with him, for if you do not, he may take you before the judge and the judge will give you up to the police, and they will put you in prison.

۵۹ 59 تو را می‌گویم تا فلس آخر را ادا نکنی، از آنجا هرگز بیرون نخواهی آمد.»

I say to you, You will not come out of it till you have made payment to the very last farthing.

Solomon Receives the Queen of Sheba