لوقا 12

۱ 1 و در آن میان، وقتی که هزاران از خلق جمع شدند، به نوعی که یکدیگر راپایمال می‌کردند، به شاگردان خود به سخن‌گفتن شروع کرد. «اول آنکه از خمیرمایه فریسیان که ریاکاری است احتیاط کنید.

In the mean time, when the many thousands of the multitude were gathered together, insomuch that they trod one upon another, he began to say unto his disciples first of all, Beware ye of the leaven of the Pharisees, which is hypocrisy.

۲ 2 زیرا چیزی نهفته نیست که آشکار نشود و نه مستوری که معلوم نگردد.

But there is nothing covered up, that shall not be revealed; and hid, that shall not be known.

۳ 3 بنابراین آنچه در تاریکی گفته‌اید، درروشنایی شنیده خواهد شد و آنچه در خلوتخانه در گوش گفته‌اید بر پشت بامها ندا شود.

Wherefore whatsoever ye have said in the darkness shall be heard in the light; and what ye have spoken in the ear in the inner chambers shall be proclaimed upon the housetops.

۴ 4 لیکن‌ای دوستان من، به شما می‌گویم از قاتلان جسم که قدرت ندارند بیشتر از این بکنند، ترسان مباشید.

And I say unto you my friends, Be not afraid of them that kill the body, and after that have no more that they can do.

۵ 5 بلکه به شما نشان می‌دهم که از که باید ترسید، از او بترسید که بعد از کشتن، قدرت دارد که به جهنم بیفکند. بلی به شما می‌گویم از او بترسید. (Geenna g1067)

But I will warn you whom ye shall fear: Fear him, who after he hath killed hath power to cast into hell; yea, I say unto you, Fear him. (Geenna g1067)

۶ 6 آیا پنج گنجشک به دو فلس فروخته نمی شود وحال آنکه یکی از آنها نزد خدا فراموش نمی شود؟

Are not five sparrows sold for two pence? and not one of them is forgotten in the sight of God.

۷ 7 بلکه مویهای سر شما همه شمرده شده است. پس بیم مکنید، زیرا که از چندان گنجشک بهتر هستید.

But the very hairs of your head are all numbered. Fear not: ye are of more value than many sparrows.

۸ 8 «لیکن به شما می‌گویم هر‌که نزد مردم به من اقرار کند، پسر انسان نیز پیش فرشتگان خدا او رااقرار خواهد کرد.

And I say unto you, Every one who shall confess me before men, him shall the Son of man also confess before the angels of God:

۹ 9 اما هر‌که مرا پیش مردم انکارکند، نزد فرشتگان خدا انکار کرده خواهد شد.

but he that denieth me in the presence of men shall be denied in the presence of the angels of God.

۱۰ 10 و هر‌که سخنی برخلاف پسر انسان گوید، آمرزیده شود. اما هر‌که به روح‌القدس کفر گویدآمرزیده نخواهد شد.

And every one who shall speak a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but unto him that blasphemeth against the Holy Spirit it shall not be forgiven.

۱۱ 11 و چون شما را درکنایس و به نزد حکام و دیوانیان برند، اندیشه مکنید که چگونه و به چه نوع حجت آورید یا چه بگویید.

And when they bring you before the synagogues, and the rulers, and the authorities, be not anxious how or what ye shall answer, or what ye shall say:

۱۲ 12 زیرا که در همان ساعت روح‌القدس شما را خواهد آموخت که چه باید گفت.»

for the Holy Spirit shall teach you in that very hour what ye ought to say.

۱۳ 13 و شخصی از آن جماعت به وی گفت: «ای استاد، برادر مرا بفرما تا ارث پدر را با من تقسیم کند.»

And one out of the multitude said unto him, Teacher, bid my brother divide the inheritance with me.

۱۴ 14 به وی گفت: «ای مرد که مرا بر شما داوریا مقسم قرار داده است؟»

But he said unto him, Man, who made me a judge or a divider over you?

۱۵ 15 پس بدیشان گفت: «زنهار از طمع بپرهیزید زیرا اگرچه اموال کسی زیاد شود، حیات او از اموالش نیست.»

And he said unto them, Take heed, and keep yourselves from all covetousness: for a man’s life consisteth not in the abundance of the things which he possesseth.

۱۶ 16 و مثلی برای ایشان آورده، گفت: «شخصی دولتمند را از املاکش محصول وافر پیدا شد.

And he spake a parable unto them, saying, The ground of a certain rich man brought forth plentifully:

۱۷ 17 پس با خود اندیشیده، گفت چه کنم؟ زیراجایی که محصول خود را انبار کنم، ندارم.

and he reasoned within himself, saying, What shall I do, because I have not where to bestow my fruits?

۱۸ 18 پس گفت چنین می‌کنم انبارهای خود را خراب کرده، بزرگتر بنا می‌کنم و در آن تمامی حاصل و اموال خود را جمع خواهم کرد.

And he said, This will I do: I will pull down my barns, and build greater; and there will I bestow all my grain and my goods.

۱۹ 19 و نفس خود راخواهم گفت که‌ای جان اموال فراوان اندوخته شده بجهت چندین سال داری. الحال بیارام و به اکل و شرب و شادی بپرداز.

And I will say to my soul, Soul, thou hast much goods laid up for many years; take thine ease, eat, drink, be merry.

۲۰ 20 خدا وی را گفت‌ای احمق در همین شب جان تو را از تو خواهندگرفت، آنگاه آنچه اندوخته‌ای، از آن که خواهدبود؟

But God said unto him, Thou foolish one, this night is thy soul required of thee; and the things which thou hast prepared, whose shall they be?

۲۱ 21 همچنین است هر کسی‌که برای خودذخیره کند و برای خدا دولتمند نباشد.»

So is he that layeth up treasure for himself, and is not rich toward God.

۲۲ 22 پس به شاگردان خود گفت: «از این جهت به شما می‌گویم که اندیشه مکنید بجهت جان خودکه چه بخورید و نه برای بدن که چه بپوشید.

And he said unto his disciples, Therefore I say unto you, Be not anxious for [your] life, what ye shall eat; nor yet for your body, what ye shall put on.

۲۳ 23 جان از خوراک و بدن از پوشاک بهتر است.

For the life is more than the food, and the body than the raiment.

۲۴ 24 کلاغان را ملاحظه کنید که نه زراعت می‌کنندو نه حصاد و نه گنجی و نه انباری دارند و خدا آنهارا می‌پروراند. آیا شما به چند مرتبه از مرغان بهترنیستید؟

Consider the ravens, that they sow not, neither reap; which have no store-chamber nor barn; and God feedeth them: of how much more value are ye than the birds!

۲۵ 25 و کیست از شما که به فکر بتواندذراعی بر قامت خود افزاید.

And which of you by being anxious can add a cubit unto the measure of his life?

۲۶ 26 پس هرگاه توانایی کوچکترین کاری را ندارید چرا برای مابقی می اندیشید.

If then ye are not able to do even that which is least, why are ye anxious concerning the rest?

۲۷ 27 سوسنهای چمن را بنگریدچگونه نمو می‌کنند و حال آنکه نه زحمت می‌کشند و نه می‌ریسند، اما به شما می‌گویم که سلیمان با همه جلالش مثل یکی از اینها پوشیده نبود.

Consider the lilies, how they grow: they toil not, neither do they spin; yet I say unto you, Even Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.

۲۸ 28 پس هرگاه خدا علفی را که امروز درصحرا است و فردا در تنور افکنده می‌شود چنین می‌پوشاند، چقدر بیشتر شما را‌ای سست‌ایمانان.

But if God doth so clothe the grass in the field, which to-day is, and to-morrow is cast into the oven; how much more [shall he clothe] you, O ye of little faith?

۲۹ 29 پس شما طالب مباشید که چه بخوریدیا چه بیاشامید و مضطرب مشوید.

And seek not ye what ye shall eat, and what ye shall drink, neither be ye of doubtful mind.

۳۰ 30 زیرا که امت های جهان، همه این چیزها را می‌طلبند، لیکن پدر شما می‌داند که به این چیزها احتیاج دارید.

For all these things do the nations of the world seek after: but your Father knoweth that ye have need of these things.

۳۱ 31 بلکه ملکوت خدا را طلب کنید که جمیع این چیزها برای شما افزوده خواهد شد.

Yet seek ye his kingdom, and these things shall be added unto you.

۳۲ 32 ترسان مباشید‌ای گله کوچک، زیرا که مرضی پدر شما است که ملکوت را به شما عطافرماید.

Fear not, little flock; for it is your Father’s good pleasure to give you the kingdom.

۳۳ 33 آنچه دارید بفروشید و صدقه دهید وکیسه‌ها بسازید که کهنه نشود و گنجی را که تلف نشود، در آسمان جایی که دزد نزدیک نیاید و بیدتباه نسازد.

Sell that which ye have, and give alms; make for yourselves purses which wax not old, a treasure in the heavens that faileth not, where no thief draweth near, neither moth destroyeth.

۳۴ 34 زیرا جایی که خزانه شما است، دل شما نیز در آنجا می‌باشد.

For where your treasure is, there will your heart be also.

۳۵ 35 کمرهای خود را بسته چراغهای خود راافروخته بدارید.

Let your loins be girded about, and your lamps burning;

۳۶ 36 و شما مانند کسانی باشید که انتظار آقای خود را می‌کشند که چه وقت ازعروسی مراجعت کند تا هروقت آید و در رابکوبد، بی‌درنگ برای او بازکنند.

and be ye yourselves like unto men looking for their lord, when he shall return from the marriage feast; that, when he cometh and knocketh, they may straightway open unto him.

۳۷ 37 خوشابحال آن غلامان که آقای ایشان چون آید ایشان را بیداریابد. هر آینه به شما می‌گویم که کمر خود را بسته ایشان را خواهد نشانید و پیش آمده، ایشان راخدمت خواهد کرد.

Blessed are those servants, whom the lord when he cometh shall find watching: verily I say unto you, that he shall gird himself, and make them sit down to meat, and shall come and serve them.

۳۸ 38 و اگر در پاس دوم یا سوم از شب بیاید و ایشان را چنین یابد، خوشا بحال آن غلامان.

And if he shall come in the second watch, and if in the third, and find [them] so, blessed are those [servants].

۳۹ 39 اما این را بدانید که اگر صاحب‌خانه می‌دانست که دزد در چه ساعت می‌آید، بیدارمی ماند و نمی گذاشت که به خانه‌اش نقب زنند.

But know this, that if the master of the house had known in what hour the thief was coming, he would have watched, and not have left his house to be broken through.

۴۰ 40 پس شما نیز مستعد باشید، زیرا در ساعتی که گمان نمی برید پسر انسان می‌آید.»

Be ye also ready: for in an hour that ye think not the Son of man cometh.

۴۱ 41 پطرس به وی گفت: «ای خداوند، آیا این مثل را برای ما زدی یا بجهت همه.»

And Peter said, Lord, speakest thou this parable unto us, or even unto all?

۴۲ 42 خداوندگفت: «پس کیست آن ناظر امین و دانا که مولای اووی را بر سایر خدام خود گماشته باشد تا آذوقه را در وقتش به ایشان تقسیم کند.

And the Lord said, Who then is the faithful and wise steward, whom his lord shall set over his household, to give them their portion of food in due season?

۴۳ 43 خوشابحال آن غلام که آقایش چون آید، او را در چنین کارمشغول یابد.

Blessed is that servant, whom his lord when he cometh shall find so doing.

۴۴ 44 هرآینه به شما می‌گویم که او رابر همه مایملک خود خواهد گماشت.

Of a truth I say unto you, that he will set him over all that he hath.

۴۵ 45 لیکن اگر آن غلام در خاطر خود گوید، آمدن آقایم به طول می‌انجامد و به زدن غلامان و کنیزان و به خوردن و نوشیدن و میگساریدن شروع کند،

But if that servant shall say in his heart, My lord delayeth his coming; and shall begin to beat the menservants and the maidservants, and to eat and drink, and to be drunken;

۴۶ 46 هرآینه مولای آن غلام آید، در روزی که منتظر او نباشد و در ساعتی که او نداند و او را دوپاره کرده نصیبش را با خیانتکاران قرار دهد.

the lord of that servant shall come in a day when he expecteth not, and in an hour when he knoweth not, and shall cut him asunder, and appoint his portion with the unfaithful.

۴۷ 47 «اما آن غلامی که اراده مولای خویش رادانست و خود را مهیا نساخت تا به اراده او عمل نماید، تازیانه بسیار خواهد خورد.

And that servant, who knew his lord’s will, and made not ready, nor did according to his will, shall be beaten with many [stripes];

۴۸ 48 اما آنکه نادانسته کارهای شایسته ضرب کند، تازیانه کم خواهد خورد. و به هر کسی‌که عطا زیاده شود ازوی مطالبه زیادتر گردد و نزد هر‌که امانت بیشترنهند از او بازخواست زیادتر خواهند کرد.

but he that knew not, and did things worthy of stripes, shall be beaten with few [stripes]. And to whomsoever much is given, of him shall much be required: and to whom they commit much, of him will they ask the more.

۴۹ 49 من آمدم تا آتشی در زمین افروزم، پس چه می‌خواهم اگر الان در‌گرفته است.

I came to cast fire upon the earth; and what do I desire, if it is already kindled?

۵۰ 50 اما مراتعمیدی است که بیابم و چه بسیار در تنگی هستم، تا وقتی که آن بسر‌آید.

But I have a baptism to be baptized with; and how am I straitened till it be accomplished!

۵۱ 51 آیا گمان می‌برید که من آمده‌ام تا سلامتی بر زمین بخشم؟ نی بلکه به شما می‌گویم تفریق را.

Think ye that I am come to give peace in the earth? I tell you, Nay; but rather division:

۵۲ 52 زیرا بعد ازاین پنج نفر که در یک خانه باشند دو از سه و سه ازدو جدا خواهند شد،

for there shall be from henceforth five in one house divided, three against two, and two against three.

۵۳ 53 پدر از پسر و پسر از پدرو مادر از دختر و دختر از مادر و خارسو ازعروس و عروس از خارسو مفارقت خواهندنمود.»

They shall be divided, father against son, and son against father; mother against daughter, and daughter against her mother; mother in law against her daughter in law, and daughter in law against her mother in law.

۵۴ 54 آنگاه باز به آن جماعت گفت: «هنگامی که ابری بینید که از مغرب پدید آید، بی‌تامل می‌گویید باران می‌آید و چنین می‌شود.

And he said to the multitudes also, When ye see a cloud rising in the west, straightway ye say, There cometh a shower; and so it cometh to pass.

۵۵ 55 و چون دیدید که باد جنوبی می‌وزد، می‌گویید گرما خواهد شد و می‌شود.

And when [ye see] a south wind blowing, ye say, There will be a scorching heat; and it cometh to pass.

۵۶ 56 ‌ای ریاکاران، می‌توانید صورت زمین و آسمان راتمیز دهید، پس چگونه این زمان رانمی شناسید؟

Ye hypocrites, ye know how to interpret the face of the earth and the heaven; but how is it that ye know not how to interpret this time?

۵۷ 57 و چرا از خود به انصاف حکم نمی کنید؟

And why even of yourselves judge ye not what is right?

۵۸ 58 و هنگامی که با مدعی خود نزد حاکم می‌روی، در راه سعی کن که از او برهی، مبادا تو رانزد قاضی بکشد و قاضی تو را به‌سرهنگ سپاردو سرهنگ تو را به زندان افکند.

For as thou art going with thine adversary before the magistrate, on the way give diligence to be quit of him; lest haply he drag thee unto the judge, and the judge shall deliver thee to the officer, and the officer shall cast thee into prison.

۵۹ 59 تو را می‌گویم تا فلس آخر را ادا نکنی، از آنجا هرگز بیرون نخواهی آمد.»

I say unto thee, Thou shalt by no means come out thence, till thou have paid the very last mite.

Solomon Receives the Queen of Sheba