کارهای رسولان 15

۱ 1 و تنی چند از یهودیه آمده، برادران راتعلیم می‌دادند که «اگر برحسب آیین موسی مختون نشوید، ممکن نیست که نجات یابید.»

Some men came down from Judea and taught the brothers, "Unless you are circumcised after the custom of Moses, you cannot be saved."

۲ 2 چون پولس و برنابا را منازعه و مباحثه بسیار با ایشان واقع شد، قرار بر این شد که پولس و برنابا و چند نفر دیگر از ایشان نزد رسولان وکشیشان در اورشلیم برای این مساله بروند.

Therefore when Paul and Barnabas had no small discord and discussion with them, they appointed Paul and Barnabas, and some others of them, to go up to Jerusalem to the apostles and elders about this question.

۳ 3 پس کلیسا ایشان را مشایعت نموده از فینیقیه و سامره عبور کرده، ایمان آوردن امت‌ها را بیان کردند وهمه برادران را شادی عظیم دادند.

They, being sent on their way by the church, passed through both Phoenicia and Samaria, describing in detail the conversion of the non-Jewish people. They caused great joy to all the brothers.

۴ 4 و چون وارد اورشلیم شدند، کلیسا ورسولان و کشیشان ایشان را پذیرفتند و آنها را ازآنچه خدا با ایشان کرده بود، خبر دادند.

When they had come to Jerusalem, they were received by the church and the apostles and the elders, and they reported all things that God had done with them.

۵ 5 آنگاه بعضی از فرقه فریسیان که ایمان آورده بودند، برخاسته، گفتند: «اینها را باید ختنه نمایند و امر کنند که سنن موسی را نگاه دارند.»

But some of the sect of the Pharisees who believed rose up, saying, "It is necessary to circumcise them, and to command them to keep the Law of Moses."

۶ 6 پس رسولان و کشیشان جمع شدند تا در این امر مصلحت بینند.

The apostles and the elders were gathered together to see about this matter.

۷ 7 و چون مباحثه سخت شد، پطرس برخاسته، بدیشان گفت: «ای برادران عزیز، شما آگاهید که از ایام اول، خدا از میان شمااختیار کرد که امت‌ها از زبان من کلام بشارت رابشنوند و ایمان آورند.

When there had been much discussion, Peter rose up and said to them, "Brothers, you know that a good while ago God made a choice among you, that by my mouth the nations should hear the word of the Good News, and believe.

۸ 8 و خدای عارف‌القلوب بر ایشان شهادت داد بدین که روح‌القدس رابدیشان داد، چنانکه به ما نیز.

God, who knows the heart, testified about them by giving the Holy Spirit, just like he did to us.

۹ 9 و در میان ما وایشان هیچ فرق نگذاشت، بلکه محض ایمان دلهای ایشان را طاهر نمود.

He made no distinction between us and them, cleansing their hearts by faith.

۱۰ 10 پس اکنون چراخدا را امتحان می‌کنید که یوغی بر گردن شاگردان می‌نهید که پدران ما و ما نیز طاقت تحمل آن رانداشتیم،

Now therefore why do you tempt God, that you should put a yoke on the neck of the disciples which neither our fathers nor we were able to bear?

۱۱ 11 بلکه اعتقاد داریم که محض فیض خداوند عیسی مسیح نجات خواهیم یافت، همچنان‌که ایشان نیز.»

But we believe that we are saved through the grace of the Lord Jesus, just as they are."

۱۲ 12 پس تمام جماعت ساکت شده، به برنابا وپولس گوش گرفتند چون آیات و معجزات رابیان می‌کردند که خدا در میان امت‌ها به وساطت ایشان ظاهر ساخته بود.

And all the people kept quiet, and they listened to Barnabas and Paul reporting what signs and wonders God had done among the nations through them.

۱۳ 13 پس چون ایشان ساکت شدند، یعقوب رو آورده، گفت: «ای برادران عزیز، مرا گوش گیرید.

After they were silent, James answered, "Brothers, listen to me.

۱۴ 14 شمعون بیان کرده است که چگونه خدا اول امت‌ها را تفقدنمود تا قومی از ایشان به نام خود بگیرد.

Simeon has reported how God first visited the nations, to take out of them a people for his name.

۱۵ 15 وکلام انبیا در این مطابق است چنانکه مکتوب است

This agrees with the words of the prophets. As it is written,

۱۶ 16 که «بعد از این رجوع نموده، خیمه داود را که افتاده است باز بنا می‌کنم و خرابیهای آن را باز بنامی کنم و آن را برپا خواهم کرد،

'After these things I will return; and I will rebuild the tabernacle of David that has fallen, and I will rebuild its ruins, and I will restore it,

۱۷ 17 تا بقیه مردم طالب خداوند شوند و جمیع امت هایی که بر آنهانام من نهاده شده است.»

that the rest of humanity may seek after the Lord, and all the nations who are called by my name, says the Lord, who makes these things

۱۸ 18 این را می‌گوید خداوندی که این چیزها را از بدو عالم معلوم کرده است. (aiōn g165)

known from long ago.' (aiōn g165)

۱۹ 19 پس رای من این است: کسانی را که ازامت‌ها به سوی خدا بازگشت می‌کنند زحمت نرسانیم،

"Therefore my judgment is that we do not trouble those from among the non-Jewish people who turn to God,

۲۰ 20 مگر اینکه ایشان را حکم کنیم که ازنجاسات بتها و زنا و حیوانات خفه شده و خون بپرهیزند.

but that we write to them that they abstain from things defiled by idols, from sexual immorality, from what is strangled, and from blood.

۲۱ 21 زیرا که موسی از طبقات سلف در هرشهر اشخاصی دارد که بدو موعظه می‌کنند، چنانکه در هر سبت در کنایس او را تلاوت می‌کنند.»

For Moses from generations of old has in every city those who proclaim him, being read in the synagogues every Sabbath."

۲۲ 22 آنگاه رسولان و کشیشان با تمامی کلیسابدین رضا دادند که چند نفر از میان خود انتخاب نموده، همراه پولس و برنابا به انطاکیه بفرستند، یعنی یهودای ملقب به برسابا و سیلاس که ازپیشوایان برادران بودند.

Then it seemed good to the apostles and the elders, with the whole church, to choose men out of their company, and send them to Antioch with Paul and Barnabas: Judas called Barsabbas, and Silas, chief men among the brothers.

۲۳ 23 و بدست ایشان نوشتند که «رسولان و کشیشان و برادران، به برادران از امت‌ها که در انطاکیه و سوریه و قیلیقیه می‌باشند، سلام می‌رسانند.

They wrote these things by their hand: "The apostles, the elders, and the brothers, to the non-Jewish brothers who are in Antioch, Syria, and Cilicia: greetings.

۲۴ 24 چون شنیده شدکه بعضی از میان ما بیرون رفته، شما را به سخنان خود مشوش ساخته، دلهای شما رامنقلب می‌نمایند و می‌گویند که می‌باید مختون شده، شریعت را نگاه بدارید و ما به ایشان هیچ امر نکردیم.

Because we have heard that some who went out from us have troubled you with words, unsettling your souls, to whom we gave no commandment;

۲۵ 25 لهذا ما به یک دل مصلحت دیدیم که چند نفر را اختیار نموده، همراه عزیزان خود برنابا و پولس به نزد شمابفرستیم،

it seemed good to us, having come to one accord, to choose out men and send them to you with our beloved Barnabas and Paul,

۲۶ 26 اشخاصی که جانهای خود را در راه نام خداوند ما عیسی مسیح تسلیم کرده‌اند.

who have risked their lives for the name of our Lord Jesus Christ.

۲۷ 27 پس یهودا و سیلاس را فرستادیم و ایشان شمارا از این امور زبانی خواهند آگاهانید.

We have sent therefore Judas and Silas, who themselves will also tell you the same things by word of mouth.

۲۸ 28 زیراکه روح‌القدس و ما صواب دیدیم که باری بر شماننهیم جز این ضروریات

For it seemed good to the Holy Spirit, and to us, to lay no greater burden on you than these necessary things:

۲۹ 29 که از قربانی های بتها و خون و حیوانات خفه شده و زنا بپرهیزید که هرگاه از این امور خود را محفوظ دارید به نیکویی خواهید پرداخت والسلام.»

that you abstain from things sacrificed to idols, from blood, from things strangled, and from sexual immorality, from which if you keep yourselves, it will be well with you. Farewell."

۳۰ 30 پس ایشان مرخص شده، به انطاکیه آمدندو جماعت را فراهم آورده، نامه را رسانیدند.

So, when they were sent off, they came to Antioch, and having gathered the congregation together, they delivered the letter.

۳۱ 31 چون مطالعه کردند، از این تسلی شادخاطرگشتند.

When they had read it, they rejoiced over the encouragement.

۳۲ 32 و یهودا و سیلاس چونکه ایشان هم نبی بودند، برادران را به سخنان بسیار، نصیحت وتقویت نمودند.

Judas and Silas, also being prophets themselves, encouraged the brothers with many words, and strengthened them.

۳۳ 33 پس چون مدتی در آنجا بسربردند به سلامتی از برادران رخصت گرفته، به سوی فرستندگان خود توجه نمودند.

After they had spent some time there, they were sent back with greetings from the brothers to those that had sent them forth.

۳۴ 34 اماپولس و برنابا در انطاکیه توقف نموده،

However, Silas decided to remain there.

۳۵ 35 بابسیاری دیگر تعلیم و بشارت به کلام خدامی دادند.

And Paul and Barnabas stayed in Antioch, teaching and proclaiming the word of the Lord, with many others also.

۳۶ 36 و بعد از ایام چند پولس به برنابا گفت: «برگردیم و برادران را در هر شهری که در آنها به کلام خداوند اعلام نمودیم، دیدن کنیم که چگونه می‌باشند.»

After some days Paul said to Barnabas, "Let us return now and visit our brothers in every city in which we proclaimed the word of the Lord, to see how they are doing."

۳۷ 37 اما برنابا چنان مصلحت دید که یوحنای ملقب به مرقس را همراه نیز بردارد.

Barnabas planned to take John, who was called Mark, with them also.

۳۸ 38 لیکن پولس چنین صلاح دانست که شخصی راکه از پمفلیه از ایشان جدا شده بود و با ایشان درکار همراهی نکرده بود، با خود نبرد.

But Paul did not think that it was a good idea to take with them someone who had withdrawn from them in Pamphylia, and did not go with them to do the work.

۳۹ 39 پس نزاعی سخت شد بحدی که از یکدیگر جدا شده، برنابا مرقس را برداشته، به قپرس از راه دریا رفت.

Then the contention grew so sharp that they separated from each other. Barnabas took Mark with him, and sailed away to Cyprus,

۴۰ 40 اما پولس سیلاس را اختیار کرد و از برادران به فیض خداوند سپرده شده، رو به سفر نهاد.

but Paul chose Silas, and went out, being commended by the brothers to the grace of the Lord.

۴۱ 41 و ازسوریه و قیلیقیه عبور کرده، کلیساها را استوارمی نمود.

He went through Syria and Cilicia, strengthening the churches.