کارهای رسولان 15

۱ 1 و تنی چند از یهودیه آمده، برادران راتعلیم می‌دادند که «اگر برحسب آیین موسی مختون نشوید، ممکن نیست که نجات یابید.»

Then some men came down from Judea and were teaching the brothers, “Unless you are circumcised according to the custom of Moses, you cannot be saved.”

۲ 2 چون پولس و برنابا را منازعه و مباحثه بسیار با ایشان واقع شد، قرار بر این شد که پولس و برنابا و چند نفر دیگر از ایشان نزد رسولان وکشیشان در اورشلیم برای این مساله بروند.

And after engaging these men in sharp debate, Paul and Barnabas were appointed, along with some other believers, to go up to Jerusalem to see the apostles and elders about this question.

۳ 3 پس کلیسا ایشان را مشایعت نموده از فینیقیه و سامره عبور کرده، ایمان آوردن امت‌ها را بیان کردند وهمه برادران را شادی عظیم دادند.

Sent on their way by the church, they passed through Phoenicia and Samaria, recounting the conversion of the Gentiles and bringing great joy to all the brothers.

۴ 4 و چون وارد اورشلیم شدند، کلیسا ورسولان و کشیشان ایشان را پذیرفتند و آنها را ازآنچه خدا با ایشان کرده بود، خبر دادند.

On their arrival in Jerusalem, they were welcomed by the church and apostles and elders, to whom they reported all that God had done through them.

۵ 5 آنگاه بعضی از فرقه فریسیان که ایمان آورده بودند، برخاسته، گفتند: «اینها را باید ختنه نمایند و امر کنند که سنن موسی را نگاه دارند.»

But some believers from the party of the Pharisees stood up and declared, “The Gentiles must be circumcised and required to obey the law of Moses.”

۶ 6 پس رسولان و کشیشان جمع شدند تا در این امر مصلحت بینند.

So the apostles and elders met to look into this matter.

۷ 7 و چون مباحثه سخت شد، پطرس برخاسته، بدیشان گفت: «ای برادران عزیز، شما آگاهید که از ایام اول، خدا از میان شمااختیار کرد که امت‌ها از زبان من کلام بشارت رابشنوند و ایمان آورند.

After much discussion, Peter got up and said to them, “Brothers, you know that in the early days God made a choice among you that the Gentiles would hear from my lips the message of the gospel and believe.

۸ 8 و خدای عارف‌القلوب بر ایشان شهادت داد بدین که روح‌القدس رابدیشان داد، چنانکه به ما نیز.

And God, who knows the heart, showed His approval by giving the Holy Spirit to them, just as He did to us.

۹ 9 و در میان ما وایشان هیچ فرق نگذاشت، بلکه محض ایمان دلهای ایشان را طاهر نمود.

He made no distinction between us and them, for He cleansed their hearts by faith.

۱۰ 10 پس اکنون چراخدا را امتحان می‌کنید که یوغی بر گردن شاگردان می‌نهید که پدران ما و ما نیز طاقت تحمل آن رانداشتیم،

Now then, why do you test God by placing on the necks of the disciples a yoke that neither we nor our fathers have been able to bear?

۱۱ 11 بلکه اعتقاد داریم که محض فیض خداوند عیسی مسیح نجات خواهیم یافت، همچنان‌که ایشان نیز.»

On the contrary, we believe it is through the grace of the Lord Jesus that we are saved, just as they are.”

۱۲ 12 پس تمام جماعت ساکت شده، به برنابا وپولس گوش گرفتند چون آیات و معجزات رابیان می‌کردند که خدا در میان امت‌ها به وساطت ایشان ظاهر ساخته بود.

The whole assembly fell silent as they listened to Barnabas and Paul describing the signs and wonders God had done among the Gentiles through them.

۱۳ 13 پس چون ایشان ساکت شدند، یعقوب رو آورده، گفت: «ای برادران عزیز، مرا گوش گیرید.

When they had finished speaking, James declared, “Brothers, listen to me!

۱۴ 14 شمعون بیان کرده است که چگونه خدا اول امت‌ها را تفقدنمود تا قومی از ایشان به نام خود بگیرد.

Simon has told us how God first visited the Gentiles to take from them a people to be His own.

۱۵ 15 وکلام انبیا در این مطابق است چنانکه مکتوب است

The words of the prophets agree with this, as it is written:

۱۶ 16 که «بعد از این رجوع نموده، خیمه داود را که افتاده است باز بنا می‌کنم و خرابیهای آن را باز بنامی کنم و آن را برپا خواهم کرد،

‘After this I will return and rebuild the fallen tent of David. Its ruins I will rebuild, and I will restore it,

۱۷ 17 تا بقیه مردم طالب خداوند شوند و جمیع امت هایی که بر آنهانام من نهاده شده است.»

so that the remnant of men may seek the Lord, and all the Gentiles who are called by My name, says the Lord who does these things

۱۸ 18 این را می‌گوید خداوندی که این چیزها را از بدو عالم معلوم کرده است. (aiōn g165)

that have been known for ages.’ (aiōn g165)

۱۹ 19 پس رای من این است: کسانی را که ازامت‌ها به سوی خدا بازگشت می‌کنند زحمت نرسانیم،

It is my judgment, therefore, that we should not cause trouble for the Gentiles who are turning to God.

۲۰ 20 مگر اینکه ایشان را حکم کنیم که ازنجاسات بتها و زنا و حیوانات خفه شده و خون بپرهیزند.

Instead, we should write and tell them to abstain from food polluted by idols, from sexual immorality, from the meat of strangled animals, and from blood.

۲۱ 21 زیرا که موسی از طبقات سلف در هرشهر اشخاصی دارد که بدو موعظه می‌کنند، چنانکه در هر سبت در کنایس او را تلاوت می‌کنند.»

For Moses has been proclaimed in every city from ancient times and is read in the synagogues on every Sabbath.”

۲۲ 22 آنگاه رسولان و کشیشان با تمامی کلیسابدین رضا دادند که چند نفر از میان خود انتخاب نموده، همراه پولس و برنابا به انطاکیه بفرستند، یعنی یهودای ملقب به برسابا و سیلاس که ازپیشوایان برادران بودند.

Then the apostles and elders, with the whole church, decided to select men from among them to send to Antioch with Paul and Barnabas. They chose Judas called Barsabbas and Silas, two leaders among the brothers,

۲۳ 23 و بدست ایشان نوشتند که «رسولان و کشیشان و برادران، به برادران از امت‌ها که در انطاکیه و سوریه و قیلیقیه می‌باشند، سلام می‌رسانند.

and sent them with this letter: The apostles and the elders, your brothers, To the brothers among the Gentiles in Antioch, Syria, and Cilicia: Greetings.

۲۴ 24 چون شنیده شدکه بعضی از میان ما بیرون رفته، شما را به سخنان خود مشوش ساخته، دلهای شما رامنقلب می‌نمایند و می‌گویند که می‌باید مختون شده، شریعت را نگاه بدارید و ما به ایشان هیچ امر نکردیم.

It has come to our attention that some went out from us without our authorization and unsettled you, troubling your minds by what they said.

۲۵ 25 لهذا ما به یک دل مصلحت دیدیم که چند نفر را اختیار نموده، همراه عزیزان خود برنابا و پولس به نزد شمابفرستیم،

So we all agreed to choose men to send to you along with our beloved Barnabas and Paul,

۲۶ 26 اشخاصی که جانهای خود را در راه نام خداوند ما عیسی مسیح تسلیم کرده‌اند.

men who have risked their lives for the name of our Lord Jesus Christ.

۲۷ 27 پس یهودا و سیلاس را فرستادیم و ایشان شمارا از این امور زبانی خواهند آگاهانید.

Therefore we are sending Judas and Silas to tell you in person the same things we are writing.

۲۸ 28 زیراکه روح‌القدس و ما صواب دیدیم که باری بر شماننهیم جز این ضروریات

It seemed good to the Holy Spirit and to us not to burden you with anything beyond these essential requirements:

۲۹ 29 که از قربانی های بتها و خون و حیوانات خفه شده و زنا بپرهیزید که هرگاه از این امور خود را محفوظ دارید به نیکویی خواهید پرداخت والسلام.»

You must abstain from food sacrificed to idols, from blood, from the meat of strangled animals, and from sexual immorality. You will do well to avoid these things. Farewell.

۳۰ 30 پس ایشان مرخص شده، به انطاکیه آمدندو جماعت را فراهم آورده، نامه را رسانیدند.

So the men were sent off and went down to Antioch, where they assembled the congregation and delivered the letter.

۳۱ 31 چون مطالعه کردند، از این تسلی شادخاطرگشتند.

When the people read it, they rejoiced at its encouraging message.

۳۲ 32 و یهودا و سیلاس چونکه ایشان هم نبی بودند، برادران را به سخنان بسیار، نصیحت وتقویت نمودند.

Judas and Silas, who themselves were prophets, said much to encourage and strengthen the brothers.

۳۳ 33 پس چون مدتی در آنجا بسربردند به سلامتی از برادران رخصت گرفته، به سوی فرستندگان خود توجه نمودند.

After spending some time there, they were sent off by the brothers in peace to return to those who had sent them.

۳۴ 34 اماپولس و برنابا در انطاکیه توقف نموده،

۳۵ 35 بابسیاری دیگر تعلیم و بشارت به کلام خدامی دادند.

But Paul and Barnabas remained at Antioch, along with many others, teaching and preaching the word of the Lord.

۳۶ 36 و بعد از ایام چند پولس به برنابا گفت: «برگردیم و برادران را در هر شهری که در آنها به کلام خداوند اعلام نمودیم، دیدن کنیم که چگونه می‌باشند.»

Some time later Paul said to Barnabas, “Let us go back and visit the brothers in every town where we proclaimed the word of the Lord, to see how they are doing.”

۳۷ 37 اما برنابا چنان مصلحت دید که یوحنای ملقب به مرقس را همراه نیز بردارد.

Barnabas wanted to take John, also called Mark.

۳۸ 38 لیکن پولس چنین صلاح دانست که شخصی راکه از پمفلیه از ایشان جدا شده بود و با ایشان درکار همراهی نکرده بود، با خود نبرد.

But Paul thought it best not to take him, because he had deserted them in Pamphylia and had not accompanied them in the work.

۳۹ 39 پس نزاعی سخت شد بحدی که از یکدیگر جدا شده، برنابا مرقس را برداشته، به قپرس از راه دریا رفت.

Their disagreement was so sharp that they parted company. Barnabas took Mark and sailed for Cyprus,

۴۰ 40 اما پولس سیلاس را اختیار کرد و از برادران به فیض خداوند سپرده شده، رو به سفر نهاد.

but Paul chose Silas and left, commended by the brothers to the grace of the Lord.

۴۱ 41 و ازسوریه و قیلیقیه عبور کرده، کلیساها را استوارمی نمود.

And he traveled through Syria and Cilicia, strengthening the churches.