Salomos Ordsprog 19

1 Betre er ein fatigmann som ferdast lytelaust enn ein mann med range lippor som attpå er ein dåre.

هەژارێک ڕێگای تەواوەتی گرتبێت باشترە لەوەی زمان خوار و گێلە.

2 Den som er tankelaus i hugen, gjeng det gale, og den som stig for fort med føterne, han stig i miss.

دڵگەرمی بەبێ زانیاری باش نییە و ئەوەی پەلە بە پێیەکانی بکات بە هەڵەدا دەچێت.

3 Mannsens eigi vitløysa fører til fall, men han harmast i sitt hjarta på Herren.

مرۆڤ بە گێلایەتییەکەی ڕێگای خۆی وێران دەکات، کەچی دڵی لە دژی یەزدان هەڵدەچێت.

4 Velstand samla mange vener, men fatigmann vert skild frå venen sin.

دەوڵەمەندیێتی برادەری زۆر پەیدا دەکات، بەڵام هەژار برادەرەکەشی لێی جیا بووەتەوە.

5 Det falske vitnet skal’kje verta urefst, og den som andar lygn, skal ikkje sleppa undan.

شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش دەکات دەرباز نابێت.

6 Mange smeikjer den gjæve, og kvar mann er ven med den rauste.

زۆر کەس هەوڵی بەدەستهێنانی ڕەزامەندی میر دەدەن، هەمووش دۆستی پیاوی بەخشندەن.

7 Fatigmanns brør hatar honom alle, enn meir dreg hans vener seg burt frå honom. Han fer etter ord som er inkjevetta.

پیاو هەژار بێت براکانی خۆشی ڕقیان لێی دەبێتەوە، لەوەش زیاتر هاوڕێیەکانی لێی دوور دەکەونەوە! بە پاڕانەوەکانی دوایان دەکەوێت، بەڵام بێ سوودە.

8 Den som elskar si sjæl, han vinn seg vit, den som vaktar sitt skyn, skal finna lukka.

ئەوەی دانایی دەست بکەوێت خۆی خۆشدەوێت، ئەوەی بایەخ بە تێگەیشتن بدات چاکە دەدۆزێتەوە.

9 Det falske vitnet skal’kje verta urefst, og den som andar lygn, skal tynast.

شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش بکات لەناودەچێت.

10 Det høver ei for dåren å hava gode dagar, enn mindre for ein træl å råda yver hovdingar.

گێل خۆشگوزەرانیی لێ ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر دەسەڵاتداربوونی کۆیلە بەسەر میرانەوە.

11 Mannsens klokskap gjev honom tol, og det er hans æra å tilgjeva brot.

وریایی مرۆڤ تووڕەبوونی خاودەکاتەوە، شانازیشی لێبوردنە لە یاخیبوون.

12 Konungs harm er som når løva burar, men godhugen hans er som dogg i graset.

هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، بەڵام ڕەزامەندییەکەی وەک شەونمە بەسەر گیاوە.

13 Ein dårleg son er reint ei ulukka for far sin, og kjerringtrætta er som si-drop frå taket.

کوڕی گێل ماڵوێرانی باوکیەتی، ناکۆکی ژنیش دڵۆپەکردنی بەردەوامە.

14 Hus og gods er fedre-arv, men frå Herren kjem ei vitug kona.

ماڵ و سامان میراتی باوکانە، بەڵام ژنی وریا لەلایەن یەزدانەوەیە.

15 Leta svæver tungt i svevn, og letingen skal svelta.

تەمبەڵی خەوی قووڵ دەهێنێت، کەسی سست برسی دەبێت.

16 Den som tek vare på bodet, tek vare på sitt liv, den som ei ansar si åtferd, skal missa livet.

ئەوەی ڕاسپاردە بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت، بەڵام ئەوەی بە سووکی بڕوانێتە ڕێگای خۆی لەناودەچێت.

17 Den som gjer miskunn mot armingen, låner til Herren, og av honom fær han vederlag for si velgjerning.

ئەوەی بەزەیی بە هەژاردا بێتەوە قەرز بە یەزدان دەدات، ئەویش پاداشتی چاکەکەی دەداتەوە.

18 Aga son din, for endå er det von, men lat deg ikkje driva til å drepa honom.

کوڕەکەت تەمبێ بکە ئەوەندەی ئومێدی تێدایە، مەبە هۆکاری مردنی.

19 Den som er svært sinna, lyt bøta for det, for um du hjelper han, du gjer vondt verre.

ئەوەی زۆر تووڕە بێت بەرگەی ئەنجامەکەی دەگرێت، چونکە ئەگەر جارێک فریای بکەویت دەبێت دووبارەی بکەیتەوە.

20 Høyr på råd og lat deg aga, so du til slutt kann verta vis.

گوێ لە ڕاوێژ بگرە و تەمبێکردن وەربگرە، بۆ ئەوەی دانا بیت لە دواڕۆژت.

21 Mange tankar er i mannsens hjarta, men Herrens råd fær framgang.

مرۆڤ پلانی زۆری لە دڵدایە، بەڵام تەنها ڕاوێژی یەزدان دەچەسپێت.

22 Mannsens miskunn er hans gode vilje, og fatig man er betre enn ein som lyg.

ئارەزووی مرۆڤ لە خۆشەویستی نەگۆڕە، هەژار لە پیاوی درۆزن باشترە.

23 Otte for Herren fører til liv, mett fær ein kvila og vert ikkje heimsøkt med vondt.

لەخواترسی بۆ ژیانە، بە تێری دەنوێت و خراپە بەسەری ناکاتەوە.

24 Stikk den late si hand i fatet, so idest han ei ta ho upp att til munnen.

تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، تەنانەت بۆ دەمیشی نابات.

25 Slær du spottaren, so vert uvitingen klok, og agar du den vituge, so fær han vit på kunnskap.

لە گاڵتەجاڕ بدە و ساویلکە ژیر دەبێت، تێگەیشتوو سەرزەنشت بکە زانیاری تێدەگات.

26 Den som er vond med far sin og jagar mor si burt, han er ein son til skam og skjemd.

ئەوەی باوکی تاڵان بکات و دایکی دەربکات، کوڕێکە مایەی شەرمەزاری و ڕیسوایی.

27 Høyr ikkje soleis på refsing, son min, at du villar deg burt frå kunnskaps ord!

ڕۆڵە، ئەگەر وازت لە گوێگرتن لە ڕاوێژ هێنا، لە وتەکانی زانیاری گومڕا دەبیت.

28 Eit nidings-vitne spottar det som rett er, og munnen på gudlause gløyper urett.

شایەتی دڵڕەش گاڵتە بە دادپەروەری دەکات، دەمی بەدکارانیش تاوان قووت دەدات.

29 Refsingsdomar er ferdige for spottaren og slag for ryggen på dårar.

سزا بۆ گاڵتەجاڕەکان ئامادەکراوە، لێدانیش بۆ پشتی گێلەکان.