Matteus 10
1 So kalla han til seg dei tolv læresveinarne sine, og gav deim magt yver ureine ånder, so dei kunde driva deim ut, og kraft til å lækja all sjukdom og vanhelsa.
Ri Jesús xuꞌmulij ri e kabꞌlajuj utijoxelabꞌ. Xuya kwinem chike chi resaxik itzel taq uxlabꞌal xuqujeꞌ chukunaxik ronojel uwach yabꞌilal.
2 So er namni på dei tolv apostlarne: Fyrst Simon, han som kallast Peter, so Andreas, bror hans, og Jakob, son åt Sebedæus, og Johannes, bror hans,
Are waꞌ ri kibꞌiꞌ ri e kabꞌlajuj tijoxelabꞌ, ri xbꞌix taqoꞌn chike rumal ri Jesús: Simón ri xubꞌinaꞌj Pedro, ri rachalal ubꞌiꞌ Andrés; ri Jacobo xuqujeꞌ ri rachalal Juan, e ralkꞌwaꞌl ri Zebedeo;
3 Filip og Bartolomæus, Tomas og Mattæus, tollmannen, Jakob, son åt Alfæus, og Lebbæus,
ri Felipe, ri Bartolomé, ri Tomás, ri Mateo ri toqꞌil alkabal, ri Jacobo ukꞌojol ri Alfeo, ri Tadeo,
4 Simon Kananæus og Judas Iskariot, den same som sveik honom.
ri Simón ri kachiꞌl ri Cananeos, xuqujeꞌ ri Judas Iscariote ri xkꞌayin ri Jesús.
5 Desse tolv var det Jesus sende ut, og han rettleidde deim og sagde: «Tak ikkje vegen til heidningarne, og gakk ikkje inn i nokon av samaritan-byarne!
Ri Jesús xuꞌtaq bꞌik ri e kabꞌlajuj utijoxelabꞌ, xubꞌij chike: Man kixeꞌ taj pa ri tinimit jawjeꞌ ri e kꞌo wi ri winaq ri man aꞌj Israel taj. Xuqujeꞌ man kixeꞌ taj pa taq ri tinimit rech Samaria.
6 Gakk heller til dei forkomne lambi av Israelshuset!
Xane jix kukꞌ taq ri winaq ri aꞌj Israel rumal jer e kꞌo ri tinimit ri kejunumataj kukꞌ ri chij ri e sachinaq.
7 Og kvar de kjem, so gjer kunnigt at himmelriket er nær!
Are chixeꞌek chitzijoj we tzij riꞌ: Xqebꞌ loq ri ajawarem rech ri Dios.
8 Læk helselause, vekk upp daude, gjer spillsjuke reine, driv ut djevlar! For inkje hev de fenge det, for inkje skal de gjeva det.
Chiꞌkunaj ri e yawabꞌibꞌ. Chiꞌkꞌastajisaj kaminaqibꞌ. Chiꞌkunaj ri e chꞌaꞌkibꞌ, chiꞌwesaj ri itzel taq uxlabꞌal ri e kꞌo chike ri winaq. Maj pwaq kitoqꞌij rumal ubꞌanik taq we jastaq riꞌ, rumal cher maj pwaq xuta ri Dios are xuya ri ukwinem chiꞌwe.
9 Tak ikkje med dykk gull eller sylv eller kopar i belti dykkar,
Mikꞌam bꞌik qꞌana pwaq xuqujeꞌ saqa pwaq pa ri ximbꞌal ipam.
10 ikkje ferdaskreppa, ikkje tvo trøyor, ikkje skor, ikkje stav! For ein arbeidsmann er kosten sin verd.
Xuqujeꞌ mikꞌam bꞌik ijastaq rech pa bꞌe, mikꞌam bꞌik ichꞌamiꞌy, mikꞌam bꞌik jukꞌulaj ixajabꞌ chik, xuqujeꞌ mikꞌam bꞌik jun wok iwatzꞌyaq chik. Rumal cher yaꞌtalik katzuq ri ajchak.
11 Kvar gong de kjem til ein by eller ei grend, so høyr etter kven der er som er verd å taka imot dykk, og hjå honom skal de vera til de tek ut att.
Are kixopan pa ri tinimit o pa ri leꞌaj, chitzukuj jachinaq ri kuya kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx chiꞌwe, chixkꞌol rukꞌ pa ri rachoch, kꞌa kixel na bꞌik pa ri leꞌaj.
12 Når de kjem inn i eit hus, so lys velsigning yver det,
Are kixok bꞌik pa ri ja, chiya rutzil kiwach ri e kꞌo chilaꞌ, chitzuju jaꞌmaril chike ri e kꞌo pa ri ja kꞌolibꞌal.
13 og er huset verdt det, so skal det få den velsigningi de hev lyst, men er det ikkje verdt det, so skal velsigningi koma attende til dykk.
We kataqiꞌk kakikꞌamawaꞌj jaꞌmaril ri winaq ri e kꞌo pa ri ja, kayaꞌtaj na riꞌ chike. We kꞌu man kataqiꞌk chike, man kakikꞌamawaꞌj ta riꞌ.
14 Og er det nokon stad dei ikkje vil taka imot dykk og ikkje vil høyra på ordi dykkar, so gakk ut att or det huset eller den byen, og rist dusti av føterne dykkar!
We man kixkꞌamawaꞌx pa jun ja o jun tinimit xuqujeꞌ man kakaj ta ri winaq kixkitatabꞌej, chitota kan ri ulew ri kꞌo che ri iwaqan, kꞌutbꞌal rech chi man xixkꞌamawaꞌx taj. Kꞌa te riꞌ chixel bꞌik chilaꞌ.
15 det segjer eg dykk for visst: På domedag skal det ganga Sodoma- og Gomorralandet likare enn den byen.
Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe chi pa ri qꞌij ri kabꞌan ri kꞌisbꞌal qꞌatoj tzij, kꞌo na ri kꞌax ri kakiriq ri tinimit riꞌ, ri jeriꞌ kenoꞌjinik, choch ri xkiriq ri e tinimit Sodoma xuqujeꞌ ri Gomorra.
16 Sjå no eg sender dykk liksom sauer inn i ulveflokken; ver då kloke som ormen og godtrugne som duva!
¡Qas xibꞌibꞌal wi ubꞌanik ri chak ri kixintaq bꞌik chubꞌanik! Je ta ne ri keꞌntaq bꞌik chij chikixoꞌl ri e kayoꞌt. Rumal riꞌ chikojo ri iwetaꞌmabꞌal, xuqujeꞌ qas chichomaj na rij ri jastaq jeꞌ jas ri kubꞌan ri kumatz, xuqujeꞌ rajawaxik kimochꞌ iwibꞌ jetaq ri kubꞌan ri palomax.
17 Tak dykk i vare for folk! For dei kjem til å gjeva dykk yver til domstolarne og hudfletta dykk i synagogorne sine,
Chichajij iwibꞌ rumal cher kixjach na chkiwach ri e qꞌatal taq tzij, xuqujeꞌ kixchꞌay na pa taq ri Sinagoga.
18 og for kongar og landshovdingar skal dei føra dykk fram for mi skuld, so de skal vitna for deim og for heidningarne.
Xuqujeꞌ kixkꞌam na bꞌik chikiwach ri e nimaq taq taqanelabꞌ xuqujeꞌ kixchꞌaw na chikiwach ri winaq ri man aꞌj Israel taj, xa rumal cher ix nutijoxelabꞌ.
19 Men når dei dreg dykk for retten, so syt ikkje for korleis eller kva de skal tala! Ordi de skal tala, skal de få i same stundi.
Are kixjach cho ri qꞌatbꞌal tzij, man kakꞌaxir taj iwanimaꞌ chuchomaxik ri kibꞌij, xuqujeꞌ jas kibꞌan che ubꞌixik, rumal cher are ri Dios kabꞌin na chiꞌwe pa ri qꞌotaj, ri rajawaxik kibꞌij.
20 For det er ikkje de som talar; det er åndi åt far dykkar som talar i dykk.
Man ix taj riꞌ ri kixchꞌawik, are ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel kachꞌaw na chiꞌwe.
21 Bror skal senda bror i dauden, og faren barnet sitt, og born skal standa fram mot foreldri sine, og valda at dei lyt døy.
Ri aꞌlaxik pa kachoch kakijach taq na kibꞌ pa kamikal. Ri e tat nan keꞌkijach na pa kamikal ri e kalkꞌwaꞌl, xuqujeꞌ ri alkꞌwaꞌlaxelabꞌ keꞌkichꞌey na ri kitat kinan xuqujeꞌ keꞌkikamisaj na.
22 Og alle skal hata dykk for mitt namn skuld: men den som held ut til endes, han skal verta frelst.
Konojel ri winaq rech uwachulew kixketzelaj na rumal cher ix nutijoxelabꞌ. We kꞌu qas kajeqiꞌ ikꞌuꞌx chwij kꞌa pa ri kꞌisbꞌal rech ri qꞌotaj, kixin kol na.
23 Når dei då søkjer etter dykk i ein by, so røm til ein annan! For det segjer eg dykk for visst: De vinn ikkje vitja alle byarne i Israel fyrr Menneskjesonen kjem.
Are kixkoqataj ri winaq rech jun tinimit rech kixkimamisaj, jix chi apanoq pa jun tinimit chik. Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe, in, ri in uKꞌojol ri Achi, kintzalij na loq rukꞌ ronojel ri ukwinem ri Dios, are majaꞌ kakꞌis chusolixik ronojel ri tinimit rech Israel iwumal.
24 Læresveinen er ikkje yver meisteren, og tenaren er ikkje yver husbonden sin.
Man are taj ri tijoxel nim uqꞌij choch ri rajtij, man are taj ri ajchak nim uqꞌij choch ri upatrón.
25 Det lyt vera nok for læresveinen at han vert som meisteren sin, og for tenaren at han vert som husbonden. Hev dei kalla husbonden Be’elsebul, kann so husfolket venta det betre?
Ri tijoxel xaq xwi kakwinik kux junam rukꞌ ri rajtij, xuqujeꞌ ri ajchak kux na junam rukꞌ ri upatrón. We kakibꞌij ri winaq chi in ri in Itzel, ¿jas ta kꞌu mat kabꞌix na chiꞌwe ix?
26 Ver då ikkje rædde deim! For ingen ting er løynt anna det ein gong kjem upp, og ingen ting dult anna det ein gong vert kjent.
Man kixiꞌj ta iwibꞌ choch jun winaq chik, rumal cher ronojel ri awatalik, kilitaj na uwach, xuqujeꞌ ronojel ri xaq pa awal bꞌiꞌtal wi, ketaꞌmataj na.
27 Det som eg segjer dykk i myrkret, skal de tala i ljoset, og det som vert kviskra i øyra på dykk, skal de ropa ut på taki.
We kinbꞌij jun jastaq chiꞌwe pa ri qꞌequꞌm, chibꞌij ix cho ri utunal ri qꞌij, we kinbꞌij jun jastaq chiꞌwe pa awal, chitzijoj ix chike konojel ri winaq rech ri uwachulew.
28 Ottast ikkje dei som drep likamen, men ikkje kann drepa sjæli! Ottast heller honom som kann tyna både sjæl og likam i helvite! (Geenna g1067)
Man kixiꞌj ta iwibꞌ chikiwach ri winaq ri kakikamisaj ri ityoꞌjal, are chixiꞌj iwibꞌ choch ri kꞌo ukwinem chukꞌisik tzij piꞌwiꞌ pa ri tyoꞌnel qꞌaqꞌ. (Geenna g1067)
29 Sel dei ikkje tvo sporvar for ein skilling? Og ikkje ein av deim fell ned på jordi utan Far dykkar vil.
Man sibꞌalaj ta paqal kajil ri e kebꞌ chochiꞌ, maj kꞌu jun kakam chike, we man are ri iTat kayoꞌw bꞌe che.
30 Og jamvel alle håri på hovudet dykkar er talde.
Ri Dios retaꞌm janipa iwiꞌ ix kꞌo pa ijolom.
31 So ver ikkje rædde! De er meir enn mange sporvar.
Rumal riꞌ man kixiꞌj ta iwibꞌ, rumal cher ix paqal iwajil chikiwach ri e chochiꞌ.
32 Den som då kjennest ved meg for folk, honom skal eg og kjennast ved for far min i himmelen;
We kibꞌij chike nikꞌaj winaq chik chi ix ix nutijoxelabꞌ, kinbꞌij xuqujeꞌ na in che ri nuTat ri kꞌo pa ri kaj chi qas tzij wi.
33 Men den som avneittar meg for folk, honom skal eg og avneitta for far min i himmelen.
We kꞌu kibꞌij chike ri winaq chi man ixtereneꞌl taq we taj, kinbꞌij xuqujeꞌ na in che ri nuTat chi qas man ixtereneꞌl taq we taj.
34 De må’kje tru eg er komen for å føra fred ned på jordi! Eg er’kje komen med fred, men med sverd.
Michomaj chi in petinaq chuyaꞌik jaꞌmaril choch we uwachulew riꞌ. Man jaꞌmaril ta ri nukꞌamom loq xane chꞌoꞌj xuqujeꞌ kꞌaxal.
35 Eg er komen for å setja ufred millom far og son, og millom mor og dotter, og millom vermor og sonekona,
In petinaq chukojik Chꞌoꞌj chikixoꞌl ri alkꞌwaꞌlaxel xuqujeꞌ ri utat, xuqujeꞌ chꞌoꞌj chikixoꞌl ri ali xuqujeꞌ ri unan, ri alibꞌatz rukꞌ ri ralibꞌ ixoq.
36 og mannen skal få sin eigen huslyd til uven.
Ri ikꞌulel pa ri iwachoch na kel wi.
37 Den som hev far eller mor kjærare enn meg, er ikkje verd meg, og den som hev son eller dotter kjærare enn meg, er ikkje verd meg,
Ri are nim karil ri utat o ri unan chinuwach in, o are ne nim karil ri ukꞌojol xuqujeꞌ ri umiꞌal chinuwach in, man kataqiꞌ ta ri kixux we in.
38 og den som ikkje tek krossen sin og fylgjer etter meg, er ikkje verd meg.
Ri man kareqaj ta ri ucheꞌ ripbꞌal xuqujeꞌ kinutereneꞌj man kataqiꞌ che kux we in.
39 Den som vinn livet sitt, skal missa det, og den som misser livet for mi skuld, skal vinna det.
Ri xaq xwi kakꞌaxir ranimaꞌ che ri ukꞌaslemal, katzaqmaj na riꞌ. Are kꞌu we kuya ri ukꞌaslemal rumal we in, qas tzij kinbꞌij chiꞌwe, chi kachꞌeken na.
40 Den som tek imot dykk, tek imot meg, og den som tek imot meg, tek imot honom som sende meg.
Ri winaq ri kixukꞌamawaꞌj, kinukꞌamawaꞌj xuqujeꞌ in. Ri winaq ri kinukꞌamawaꞌj in, kukꞌamawaꞌj xuqujeꞌ ri Dios, are xintaqow loq.
41 Den som tek imot ein profet for di han er ein profet, skal få same løni som ein profet, og den som tek imot ein rettferdig for di han er rettferdig, skal få same løni som ein rettferdig.
Ri Dios kuya na tojbꞌal chike ri winaq ri kakikꞌamawaꞌj jun qꞌalajisal utzij ri Dios cho ri kachoch, rumal chi ri qꞌalajisal tzij, utzij ri Dios kubꞌij. Ri tojbꞌal junam riꞌ rukꞌ ri kuya ri Dios chike ri e qꞌalajisal taq tzij.
42 Og den som gjev ein av desse små um det er’kje anna enn ei skål med kaldt vatn, for di han er min læresvein, han skal på ingen måte missa løna si, det segjer eg dykk for visst.»
Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe, man kasachan ta che ri Dios kutoj ukꞌaxel juqubꞌ joron, ri kasipax chike ri e tereneꞌl taq re, pune man nim taj kakaꞌyik.
