Apostlenes-gjerninge 13
1 I Antiokia, hjå kyrkjelyden der, var det nokre profetar og lærarar: Barnabas og Simeon, som vart kalla Niger, og Lukius frå Kyrene og Manaen, fosterbror til fylkeskongen Herodes, og Saulus.
Likanisha lya ku Antiokia bhashinkupagwanga bhandunji bhananji bhalinginji ashinkulondola bha a Nnungu na bhananji bhaajiganya. Munkumbimo bhaapali a Bhanabha na a Shimoni bhashemwa Bhanapi na a Lukio bha ku Kilene na a Manaeni bhalelilwe pamo na bhakulungwa a Elode, pubhalinginji na a Shauli.
2 Medan dei heldt gudstenesta og fasta, sagde den Heilage Ande: «Tak ut Barnabas og Saulus åt meg til den gjerning som eg hev kalla deim til!»
Bhai, bhalinginji nkujuga Nnungu na tabha, Mbumu jwa Ukonjelo gwashite, “Nng'agulilanje a Bhanabha na a Shauli kwa liengo linaashemelenje.”
3 Då fasta dei og bad og lagde henderne på deim og let deim fara.
Bhai, bhakajuganjeje Nnungu na kupunda tabha, gubhaabhishilenje makono, gubhaaleshilenje bhajendangane.
4 Då dei no soleis var utsende av den Heilage Ande, for dei ned til Seleukia og siglde derifrå yver til Kypern.
Bhai, a Bhanabha na a Shauli bhakatumwanjeje naka Mbumu jwa Ukonjelo, gubhaelelenje mpaka ku Sheleukia na gwajabhula penepo gubhakwelilenje meli mpaka ku shilambo shitimbililwe na mashi sha ku Shilia.
5 Og då dei var komne til Salamis, forkynte dei Guds ord i synagogorne til jødarne, og dei hadde ogso Johannes med til medhjelp.
Bhakaikanganeje ku Shalamishi, gubhalunguyenje lilobhe lya a Nnungu nnyumba ya jujila Nnungu ya Shiyaudi. A Yowana pubhaaliji bhajangutila bhabhonji.
6 Då dei so hadde fare gjenom øyi radt til Pafus, fann dei ein trollmann, ein falsk profet, ein jøde, som hadde namnet Barjesus.
Bhakapitangananjeje pakati shilambo shitimbililwe na mashi mpaka ku Papo, kweneko gubhanng'imenenje nng'abhi jumo jwa Shiyaudi lina lyakwe a Bhaa Yeshu paitembaga nkulondola jwa a Nnungu.
7 Han var hjå landshovdingen Sergius Paulus, ein klok mann. Denne kalla til seg Barnabas og Saulus og ynskte å høyra Guds ord.
Jwene mundujo paliji na a Shegiashi Pauli, bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi, bhandu bha lunda. A Shegiashi Pauli gubhaashemilenje a Bhanabha na a Shauli nkupinga bhapilikane lilobhe lya a Nnungu.
8 Men Elymas, trollmannen - for so er namnet hans utlagt - stod deim imot og søkte å venda landshovdingen av frå trui.
Ikabheje a Elimo bhaabhi bhala, malinga shibhaashemangaga kwa Shigiliki, gwabhataukenje nkupinga kuibhilila bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi bhala bhanapunda kukulupalila ukilishitu.
9 Men Saulus, som og vert kalla Paulus, vart fyllt med den Heilage Ande og såg kvast på honom og sagde:
Bhai, a Shauli bhashemwaga guna a Pauli, bhali bhagumbelwe na Mbumu jwa Ukonjelo, gubhaakolondolosheye meyo bhaabhi bhala,
10 «Å du som er full av all svik og all vondskap, du djevels barn, du fiende til all rettferd! vil du ikkje halda upp med å forvenda Herrens beine vegar?
gubhashite, “Mmwe mmanami nkwatembanga bhandu! Mwana jwa Lijoka Lishetani. Amagongo nkutauka shindu shoshowe shili sha mmbone na sha kweli, nkapinga leka kupuganya mipanda ja mmbone ja Bhakulungwa.
11 Og no, sjå Herrens hand er yver deg, og du skal verta blind og ikkje sjå soli ei tid.» Og straks fall skodda og myrker på honom, og han trivla ikring og leita etter nokon som kunde leida honom ved handi.
Nnaino mashili ga Bhakulungwa shigankome. Shimme nangalole na nkashibhona shilangaya sha lyubha kwa gene malangago.” Shangupe indu yowe ikubhaga mbuti ndambwe na lubhindu pameyo gabho, gubhatandwibhe kwenda ako na koko bhaliloleya mundu jwa kwaakamula nkono abhalongoye.
12 Då tok landshovdingen ved trui, då han såg det som hadde hendt, og han var full av undring yver Herrens læra.
Bhakulungwa bha shilambo shitimbililwe na mashi bhala bhakagabhoneje genego, gubhajinjile ukilishitu, gubhakanganigwe kwa kaje bhakapilikaneje majiganyo ga Bhakulungwa.
13 Paulus og fylgjet hans siglde so frå Pafus og kom til Perge i Pamfylia. Men Johannes skilde seg frå deim og vende um til Jerusalem.
Gwajabhula ku Papo, a Pauli na ajabhonji gubhakwelilenje meli gubhapitengenenje mpaka ku Pega ku Pampilia. Ikabheje a Yowana Maliko gubhaaleshilenje nibhuja ku Yelushalemu.
14 Men dei for lenger frå Perge og kom til Antiokia i Pisidia og gjekk inn i synagoga på kviledagen og sette seg.
Ikabheje bhalabhonji gubhajabhulengene ku Pega gubhapitilenje pakati shilambo, gubhaikengenenje ku Antiokia shilambo sha Pishidia. Lyubha lya Pumulila gubhajinjilenje nshinagogi, gubhatemingenenje.
15 Etter lesnaden av lovi og profetarne sende forstandarane for synagoga bod til deim og sagde: «Brør, dersom de hev noko ord til påminning for folket, so tala!»
Bhakashomanjeje shitabhu sha Shalia ja a Musha na majandiko ga Ashinkulondola bha a Nnungu, bhakulungwanji bha shinagogi gubhantumilenje mundu akaabhalanjilanje kuti. “Ashaapwetu, ibhaga nkwetenje malobhe ga kwataganga ntima bhandunjibha, mmeleketanje,”
16 So stod Paulus upp og slo til ljod med handi og sagde: «Israelitiske menner og de som ottast Gud, høyr!
Bhai a Pauli gubhajimi gubhagolweye nkono, nkupinga bhapumulanje gubhashite, “Bhashilambo bha pa Ishilaeli na mmowe nkwaajogopanga a Nnungu mpilikananje!
17 Dette folks, Israels, Gud valde ut federne våre, og han upphøgde folket i utlendingskapen i Egyptarland og førde deim ut derifrå med høglyft arm.
A Nnungu bha bhandunji bha pa Ishilaeli bhashinkwaagulanga ashinakulubhetu, nikwakuyanga kubha likabhila likulungwa pubhatamanganaga kuujeni ku shilambo sha Mishili. A Nungu gubhaashoshiyenje kweneko kwa mashili gabho gamakulungwa.
18 Og umkring fyrti år bar han deim på faderarm i øydemarki,
Kwa yaka makumi nsheshe nng'anga gubhaipililile itendi yabhonji.
19 og han øydde ut sju folkeslag i Kana’ans-landet og skifte landet deira ut til arv åt deim, i fire hundrad og femti år på lag.
Bhakaabhulaganjeje bhandunji bha makabhila shabha ku Kanaani, nigubhaapelenje bhandunji bhabho yene ilamboyo kubha ulishi gwabhonji.
20 So gav han deim domarar alt til profeten Samuel.
Yaka mia nsheshe na makumi nng'ano guipitile.” “Kungai gubhaapelenje bhaukumulanga bhaalongoyanje mpaka mobha ga a Shamweli ankulondola bha a Nnungu.
21 Sidan kravde dei ein konge, og Gud gav deim Saul, Kis’ son, ein mann av Benjamins ætt, i fyrti år.
Bhai gubhajujilenje bhapegwanje mpalume, a Nnungu gubhaapelenje a Shauli bhanabhabho a Kishi, bha kabhila ja a Bhenjamini, bhabhe a mpalume bhabhonji kwa yaka makumi nsheshe.
22 Og då han hadde sett honom av, uppreiste han deim David til konge, han som han vitna um og sagde; «Eg fann David, Isais son, ein mann etter mitt hjarta; han skal gjera all min vilje.»
Bhakaashoyeje a Shauli, a Nnungu gubhaagwile a Daudi kubha bhakulungwa bhabhonji. A Nnungu gubhalangwile shibhashite engwa bhalinkuti. ‘Nimmweni Daudi mwana gwabho a Yeshe, anonyela muntima gwangu, mumdu apinga tenda yowe ingupinga nne.’
23 Av hans ætt førde han etter lovnaden fram ein frelsar for Israel, Jesus,
Kukoposhela nnubheleko luka jwene mundujo, a Nnungu malinga shibhashite lajila, bhandu bha pa Ishilaeli bhashikumpeleshelanga nkugombola, yani a Yeshu.
24 etter at Johannes fyreåt for hans koma hadde forkynt umvendingsdåp for heile Israels folk.
A Yeshu bhakanabhe tandubha liengo lyabho, a Yowana bhashinkwaalongolela bhalilunguya kuti bhandunji bhowe bha pa Ishilaeli bhanaapinjikwanga bhaipetanje na bhatishwa.
25 Men då Johannes fullførde sitt livnadslaup, sagde han: «Den de held meg for å vera, er eg ikkje; men sjå, det kjem ein etter meg, som eg ikkje er verdig til å løysa skorne av føterne på.»
A Yowana bhalimaliya liengo lyabho bhabhelekete nnei. ‘Punkuganishiyanga kuti nne gani? Nne nngabha bhunkwaalolelangabho. Bhenebho bhanakwiya nnyuma jangu na nne ngapinjikwa nkali kugopola mbundo ya ilatu yabho.’”
26 Brør, søner av Abrahams ætt, og dei millom dykk som ottast Gud! til dykk vart ordet um denne frelsa sendt.
“Ashaapwanga, mmanganyanji nninginji bha shipinga sha a Bhulaimu na bhandunji bhangabha Bhayaudi bhakwaajogopanga a Nnungu! Malobhe ga ntapulo gatuishile.
27 For dei som bur i Jerusalem og deira rådsherrar kjende honom ikkje, og med di dei dømde honom, uppfyllte dei og profetordi, som vert fyrelesne kvar kviledag.
Pabha bhashilambo bha ku Yelushalemu na ashikalongolele bhabhonji bhakaamanyinjiji a Yeshu, wala malobhe ga ashinkulondola bha a Nnungu gashomwaga Mobha ga Pumulila gowe. Nkali nneyo, bhashinkugatendanga malobhe ga ashinkulondola bha a Nnungu gamalile kwa kwaukumula a Yeshu bhabhulagwe.
28 Og endå dei ikkje fann nokor daudskyld, bad dei Pilatus at han måtte verta ihelslegen.
Nkali bhalepelenje kushibhona shibhalebhile sha kwaatenda bhabhulagwe, Bhayaudi bhashinkwajuganga a Pilato bhaaukumule kubhulagwa.”
29 Men då dei hadde fullført alt det som stend skrive um honom, tok dei honom ned av treet og lagde honom i ei grav.
“Na bhakamaliyeje kutenda gowe gubhajandishilwe a Yeshu, gubhaatuluyenje munkongo mula gubhaabhishilenje nnikabhuli.
30 Men Gud vekte honom upp frå dei daude;
Ikabheje a Nnungu gubhaayushiye.
31 og han synte seg i fleire dagar for deim som hadde gjenge med honom frå Galilæa upp til Jerusalem, dei som no er hans vitne for folket.
Na kwa mobha gamagwinji gubhabhoneshe na bhandunji bhalongene nabhonji kukopoka ku Galilaya mpaka ku Yelushalemu bhanganyabho nnaino ni bhakong'ondela bhabho kubhandu bha pa Ishilaeli.
32 Og me forkynner dykk evangeliet um den lovnaden som vart federne gjeven, at Gud hev uppfyllt denne for oss, deira born, då han reiste upp Jesus,
“Na uwe tunakunnungushiyanga Ngani ja Mmbone ja malagano ga a Nnungu jibhapegwilwenje ashinakulubhetu,
33 so som det og stend skrive i den andre salmen: «Du er min son; eg hev født deg i dag.»
a Nnungu bhashikugatenda gamalile nnaino kwetu uwe uukulu gwabhonji, kwa kwaayuya a Yeshu, malinga shiijandikwe nshitabhu sha Shabhuli ja bhili, ‘Ugwe Mwanangu, Nne lelo Nanng'inago.’
34 Men at han reiste honom upp frå dei daude, so han aldri meir skal venda tilbake til undergang, det hev han sagt so: «Eg vil gjeva dykk dei heilage lovnader til David, dei trufaste.»
Na ga kwayuya kukopoka kubhawilenje, bhanawe kabhili, a Nnungu pubhashite nnei. ‘Shinikupe mboka ya Ukonjelo na ya kweli inaalajile a Daudi.’
35 Difor segjer han og ein annan stad: «Du skal ikkje lata din heilage sjå undergang.»
Na muna gubhashite kabhili, ‘Nkanneka jwa Ukonjelo jwenu abhole.’
36 For David sovna av, etter han i si livetid hadde tent Guds rådgjerd, og vart samla med sine feder og såg undergang.
Pabha, a Daudi bhayene bhakamaliyeje kutenda gubhapinjile a Nnungu nnubheleko lwabho, kungai gubhawile gubhabhishilwe nnikabhuli tome na ashainabhabho na shiilu shabho shikubholaga.
37 Men han som Gud vekte upp, han såg ikkje undergang.
Ikabheje bhayushiywe na a Nnungubha, shiilu shabho shangabhola.”
38 Det vere då kunnigt for dykk, brør, at i honom vert forlating for synderne forkynt dykk;
“Kwa nneyo, ashaapwanga mmumanyanje kuti, kupitila a Yeshubho nnaalungushiywanga ngani ja leshelelwa yambi na kila akwaakulupalila bhenebho analeshelelwa yambi yakwe.
39 og frå alt det som de ikkje kann verta rettferdiggjorde frå ved Mose lov, vert kvar den som trur rettferdiggjord i honom.
Na kuti jojowe akwaakulupalila a Yeshu anaaleshelelwa ilebho yowe, genego gakanatendeshe kwa Malajilo ga a Musha.
40 Sjå difor til at det som er sagt hjå profetarne, ikkje skal koma yver dykk:
Bhai, mwiteiganje ganakumpatanga gajandikwe na ashinkulondola bha a Nnungu.
41 «Sjå, de vanvyrdarar, og undra dykk og vert til inkjes! for eit verk gjer eg i dykkar dagar, eit verk som de ikkje vil tru, um nokon fortel dykk det.»»
‘Mpilikananje mmanganyanji mmanyegaya, nkanganigwanje nng'obhanje! Pabha shindu shingutenda nnaino, mmobha genunji gano, nkashikulupalilanga nkali mundu antalashiyangaga.’”
42 Men då dei gjekk ut, bad dei um at desse ordi måtte verta tala til deim den næste kviledagen.
A Pauli na a Bhanabha pubhakopokanganaga nshinagogi mula, bhandunji bhala bhakwaajugangaga bhajiyangananje Lyubha lina lya Pumulila, kubhaatalashiyanje kabhili gene malobhego.
43 Og då synagogetenesta var enda, fylgde det med Paulus og Barnabas mange av jødarne og av dei jødetruande som dyrka Gud; og dei tala til deim og talde deim til å halda fast ved Guds nåde.
Shitamo shila shikamaleje, Bhayaudi bhabhagwinji na bhandunji bhangabha Bhayaudi bhailundilenje na dini ja Shiyaudi gubhaakagulenje a Pauli na a Bhanabha. Mitume bhala gubhakungulwishe nabhonji nkwataganga ntima bhapundanje kukulupalila ntuka gwa a Nnungu.
44 Den næste kviledagen kom mest heile byen saman og vilde høyra Guds ord.
Lyubha lya Pumulila lyakagwile, tome bhandunji bhowe bha pashilambo pala gubhaikengenenje kupilikanishiya lilobhe lya Bhakulungwa.
45 Men då jødarne såg folkehoparne, vart dei fulle av brennhug, og dei sagde imot det som vart sagt av Paulus, ja, sagde imot og spotta.
Ikabheje Bhayaudi bhakalubhonanjeje lugwinjili lwa bhandu gubhaabhonelenje lupimililo, gubhataukenje malobhe gubhabheleketaga a Pauli akuno bhalikwaatukananga.
46 Då tok Paulus og Barnabas til ords og sagde beint ut: «Det var naudsynlegt at Guds ord vart tala fyrst til dykk; men sidan de støyter det burt og ikkje dømer dykk sjølve verdige til det ævelege liv, sjå, so vender me oss til heidningarne. (aiōnios g166)
Nkali nneyo, a Pauli na a Bhanabha gubhabheleketenje gwangali bhoga bhalinkutinji, “Ishinkupinjikwa lilobhe lya a Nnungu litandubhe kunng'ishilanga, ikabheje pabha nshikulikananga nikwiibhona nkapinjikwanga kuupata gumi gwa pitipiti, bhai tunakunnekanga twaajendelanje bhandunji bhangabha Bhayaudi. (aiōnios g166)
47 For so hev Herren bode oss: «Eg hev sett deg til ljos for heidningar, at du skal vera til frelsa alt til ytste enden av jordi.»»
Pabha tushilajilwa na Bhakulungwa kuti, ‘Njikuubhika ugwe ubhe shilangaya sha bhandunji bhangabha Bhayaudi, nkupinga ubhe ntapulo gwa pa shilambolyo.’”
48 Då heidningarne høyrde det, gledde dei seg og prisa Herrens ord, og dei tok ved trui, so mange som var etla til ævelegt liv. (aiōnios g166)
Bandunji bhangabha Bhayaudi bhakapilikananjeje genego guyaanonyelenje, gubhalikushiyenje lilobhe lya Bhakulungwa na bhatumbililwenje kuupata gumi gwa pitipiti bhala, gubhaakulupalilenje a Yeshu. (aiōnios g166)
49 Og Herrens ord breidde seg ut yver heile landet.
Lilobhe lya Bhakulungwa gulishumile shilambo showe shila.
50 Men jødarne øste upp dei fornæme kvinnor som dyrka Gud, og dei fyrste menner i byen, og dei fekk i gang ei forfylgjing mot Paulus og Barnabas, og dei jaga deim ut frå sine landemerke.
Ikabheje Bhayaudi gubhaakwishiyenje bhanabhakongwe bha manyika bhakwaajogopanga a Nnungu na ashikalongolele bha shene shilambo shila, gubhatandubhenje kwaapoteka a Pauli na a Bhanabha, nigubhaabhinjilenje nshilambo shabhonji.
51 Dei riste dusti av føterne sine mot deim og kom til Ikonium.
Bhai, bhantenga gubhakung'undenje ndutuli ja mmakongono gabhonji mbuti shileyo, gubhapitengenenje ku Ikonio.
52 Men læresveinarne vart fyllte med gleda og den Heilage Ande.
Na bhaajiganywa bha ku Antiokia bhala gubhainonyelenje na gubhagumbelenjwe naka Mbumu jwa Ukonjelo.
