Salomos Ordsprog 27

1 Ros dig ikke av den dag imorgen, for du vet ikke hvad dagen vil føde!

Rosa deg ikkje av morgondagen, for du veit ikkje kva ein dag ber i fang.

2 La en annen rose dig og ikke din egen munn, en fremmed og ikke dine egne leber!

Lat ein annan rosa deg; ikkje din eigen munn, ein framand og ei dine eigne lippor!

3 Stenen er tung, og sanden veier meget, men dårens harme er tyngre enn begge.

Stein er tung, og sand veg mykje, men tyngre enn båe er dåreharm.

4 Vrede er fryktelig, og harme er som en flom; men hvem kan stå sig mot avind?

Sinne er fælslegt, og vreide ein flaum, men kven kann standa seg mot åbryskap?

5 Åpenlys irettesettelse er bedre enn kjærlighet som skjules.

Betre er openberrleg refsing enn kjærleik som held seg duld.

6 Trofaste er vennens slag, men troløse er fiendens kyss.

Trugne er slag av venehand, og mange er uvens kyssar.

7 Den mette vraker honning, men for den sultne er alt bittert søtt.

Den mette trakkar på honning, men den svoltne tykkjer alt beiskt er søtt.

8 Lik en spurv som flyver omkring borte fra sitt rede, er en mann som vanker om borte fra sitt hjem.

Som ein fugl som rømer frå reiret sitt, er ein mann som rømer frå heimen sin.

9 Olje og røkelse gleder hjertet, og likeså en venns ømhet og opriktige råd.

Olje og røykjelse hjarta gled, og søte venar-ord frå rådvis sjæl.

10 Forlat ikke din venn og din fars venn, og kom ikke i din brors hus den dag du er i nød! En granne nær ved er bedre enn en bror langt borte.

Slepp ikkje frå deg venen din og far din’s ven, so du lyt heim til bror din når du er i naud! Ein granne nær attmed er betre enn ein bror langt burte.

11 Vær vis, min sønn, og gled mitt hjerte, så jeg kan svare den som håner mig!

Vert vis, min son, og gled mitt hjarta, so eg kann svara den som spottar meg!

12 Den kloke ser ulykken og skjuler sig; de uerfarne går videre og må bøte.

Den kloke ser fåren, gøymer seg; fåmingar renner fram og lyt bøta for det.

13 Ta hans klær, han har gått i borgen for en annen, og ta pant av ham for en fremmed kvinnes skyld!

Tak klædi hans, for han hev borga for ein annan, og panta honom for ei framand kvinna!

14 Den som velsigner sin venn med høi røst tidlig om morgenen, ham skal det regnes som en forbannelse.

Den som høgmælt signar sin ven um morgonen tidleg, han skal få det tilrekna som ei forbanning.

15 Et stadig takdrypp på en regndag og en trettekjær kvinne ligner hverandre.

Si-drop frå taket ein regndag og ei trættekjær kvinna likjest kvarandre.

16 Den som holder på henne, holder på vind, og hans høire hånd griper i olje.

Den som held på henne, held på vind, og handi hans triv i olje.

17 Jern skjerpes ved jern, og en mann slipes ved å omgås andre.

Jarn sliper jarn, og den eine mannen sliper den andre.

18 Den som passer sitt fikentre, får ete dets frukt, og den som tar vare på sin herre, blir æret.

Den som agtar fiketreet sitt, fær eta frukti av det, den som tek vare på sin herre, skal få æra.

19 Likesom ansikt speiler sig mot ansikt i vannet, så finner det ene menneske sitt hjerte igjen hos det andre.

Som andlit seg speglar mot andlit i vatnet, so menneskjehjarta mot menneskje.

20 Dødsriket og avgrunnen blir ikke mette, og menneskenes øine blir heller ikke mette. (Sheol h7585)

Helheim og avgrunn vert ikkje mette, og menneskjeaugo vert ikkje mette. (Sheol h7585)

21 Digel er for sølv og ovn for gull, og en mann prøves efter det han roser.

Diglen røyner sylvet og omnen gullet, og ein mann vert røynd av sin ros.

22 Om du støter dåren i morteren med støteren midt iblandt grynene, så viker hans dårskap allikevel ikke fra ham.

Um du støyte uvitingen i mortelen med støytaren i hop med gryn, so vilde ikkje vitløysa vika ifrå han.

23 Du bør nøie kjenne dine fårs utseende; ha omsorg for din buskap!

God greide lyt du hava på koss sauerne dine ser ut, og agta vel på buskapen din!

24 For gods varer ikke til evig tid, og en krone ikke gjennem alle slekter.

For velstand varer ikkje æveleg, og ikkje ei kruna frå ætt til ætt.

25 Når høiet er borte, og det unge gress kommer til syne, og fjellgresset samles inn,

Men er høyet burte og håi kjem att, og fjellgras vert sanka i hop,

26 så har du lam til klær og bukker til å kjøpe aker for,

då hev du lamb til klæde, og bukkar til å kjøpa deg åker for,

27 og du har gjetemelk nok til føde for dig og ditt hus og til livsophold for dine piker.

og geitemjølk nok til mat for deg, til mat for huset ditt og til livsupphald for gjentorne dine.