Salomos Ordsprog 25

1 Også dette er Salomos ordsprog, som Judas konge Esekias' menn har samlet:

Ito ay mga karagdagan pang mga kawaikaan ni Solomon, na kinopya ng mga tauhan ni Hezekias, hari ng Juda.

2 Det er Guds ære å skjule en sak, men kongers ære å granske en sak.

Kaluwalhatian ng Diyos na ikubli ang isang bagay, pero kaluwalhatian ng mga hari na saliksikin ito.

3 Himmelens høide, jordens dybde og kongers hjerter er uransakelige.

Tulad ng kalangitan ay para sa taas at ang lupa para sa lalim, gayun din ang puso ng mga hari ay hindi malirip.

4 Skill slagget fra sølvet, så får gullsmeden et kar ut av det.

Alisin ang kalawang mula sa pilak, at magagamit ng panday ang pilak para sa kaniyang kasanayan.

5 Før den ugudelige bort fra kongens åsyn, så blir hans trone trygget ved rettferdighet.

Gayun din, alisin ang masamang mga tao mula sa harapan ng hari, at ang kaniyang trono ay maitatatag sa pamamagitan ng paggawa kung ano ang tama.

6 Bryst dig ikke for kongens åsyn og still dig ikke på de stores plass!

Huwag mong parangalan ang iyong sarili sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa lugar na nakalaan para sa mga dakilang mga tao.

7 For det er bedre de sier til dig: Kom her op, enn at du blir flyttet ned for en stormann, som du hadde sett.

Mas mabuti para sa kaniya na sabihin sa iyo, “Umakyat ka rito,” kaysa sa mapahiya ka sa harapan ng marangal na tao. Kung ano ang iyong nasaksihan,

8 Gi dig ikke for hastig i strid med nogen, forat det ikke skal sies: Hvad vil du gjøre til slutt når motparten vinner saken til din skam?

huwag mo agad dalhin sa paglilitis. Dahil ano ang gagawin mo sa bandang huli, kapag pinahiya ka ng kapwa mo?

9 Før din sak mot din motpart, men åpenbar ikke annen manns hemmelighet,

Ipangatwiran mo ang kaso mo sa kapwa mo mismo, at huwag ipaalam ang lihim ng isa pang tao;

10 forat ikke den som hører det, skal skjelle dig ut, og ditt dårlige rykte vare ved!

kung hindi, ang isa na nakakarinig sa iyo ay magdadala ng kahihiyan sa iyo at ng masamang balita tungkol sa iyo na hindi mabibigyang katahimikan.

11 Som epler av gull i skåler av sølv er et ord talt i rette tid.

Ang pagsasabi ng salitang napili ng mabuti, ay katulad ng mga disenyo ng ginto na nakalagay sa pilak.

12 Som en ring av gull, som et smykke av fint gull er en vismann som taler refsende ord for et hørende øre.

Katulad ng gintong singsing o alahas na gawa sa pinong ginto ay ang matalinong pagsaway sa nakikinig na tainga.

13 Som kjølende sne i høstens tid er et pålitelig sendebud for den som sender ham; han vederkveger sin herres sjel.

Tulad ng lamig ng niyebe sa oras ng pag-aani ay ang tapat na mensahero para sa mga nagpadala sa kaniya; ipinanunumbalik niya ang buhay ng kaniyang mga amo.

14 Som skyer og vind uten regn er den mann som skryter av at han vil gi, men ikke holder ord.

Tulad ng mga ulap at hangin na walang ulan ay ang taong nagmamalaki sa regalo na hindi niya binibigay.

15 Ved saktmodighet blir en fyrste overtalt, og en mild tunge knuser ben.

Kapag may pagtitiis maaaring mahikayat ang isang pinuno, at ang malambot na dila ay kayang makabali ng buto.

16 Har du funnet honning, så et av den det du trenger, forat du ikke skal bli lei av den og spy den ut!

Kapag nakahanap ka ng pulot, kumain ka lang ng sapat— kung hindi, ang kalabisan nito, ay isusuka mo.

17 Sett sjelden din fot i din venns hus, forat han ikke skal bli lei av dig og hate dig!

Huwag mong ilagay ang iyong paa ng napakadalas sa bahay ng iyong kapwa, maaari siyang magsawa sa iyo at kamuhian ka.

18 Som en hammer, et sverd, en hvass pil er en mann som fører falskt vidnesbyrd mot sin næste.

Ang taong nagdadala ng huwad na patotoo laban sa kaniyang kapwa ay katulad ng pamalo na ginagamit sa digmaan, o isang espada, o isang matalim na palaso.

19 Som en skjør tann og en vaklende fot er tillit til den troløse på nødens dag.

Ang taong hindi tapat na pinagkakatiwalaan mo sa oras ng gulo ay katulad ng sirang ngipin o isang nadudulas na paa.

20 Lik den som legger av sine klær på en vinterdag, lik eddik på pottaske er den som synger viser for et sorgfullt hjerte.

Tulad ng tao na naghubad ng kaniyang damit sa malamig na panahon, o tulad ng suka na binuhos sa matapang na inumin, ang siyang umaawit ng mga kanta sa isang nabibigatang puso.

21 Hungrer din fiende, så gi ham brød å ete, og tørster han, så gi ham vann å drikke!

Kung nagugutom ang kaaway mo, bigyan mo siya ng makakain, at kung nauuhaw siya, bigyan mo siya ng tubig na maiinom,

22 For da sanker du gloende kull på hans hode, og Herren skal gjengjelde dig det.

dahil lalagyan mo siya sa kaniyang ulo ng isang pala ng umaapoy na uling, at gagantimpalaan ka ni Yahweh.

23 Nordenvind føder regn, og en tunge som hvisker i lønndom, volder sure miner.

Gaya ng katiyakan na ang hanging mula sa hilaga ay may dalang ulan, ang taong naghahayag ng mga lihim ay nagpapagalit ng mga mukha.

24 Bedre å bo i et hjørne på taket enn med trettekjær kvinne i felles hus.

Mas mabuti pa na mamuhay sa sulok ng bubungan kaysa sa makibahagi sa tahanan ng babaeng palaaway.

25 Som friskt vann for den trette er en god tidende fra et fjernt land.

Tulad ng malamig na tubig sa taong uhaw, gayun din ang mabuting balita mula sa malayong bansa.

26 Som en grumset kilde og en utskjemt brønn er en rettferdig som gir efter for en ugudelig.

Tulad ng maruming batis o nasirang bukal ng tubig ang mabuting tao na naglalakad kasama ang masamang tao.

27 Å ete for meget honning er ikke godt, og grubleres ære er tung.

Hindi mabuting kumain ng napakaraming pulot; iyon ay parang naghahanap ng labis na karangalan.

28 Som en by hvis murer er brutt ned og borte, er en mann som ikke kan styre sitt sinn.

Ang tao na walang pagpipigil sa sarili ay tulad ng lungsod na napasok at walang pader.