Salomos Ordsprog 24

1 Vær ikke misunnelig på onde mennesker, og ha ikke lyst til å være med dem!

Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;

2 For deres hjerte tenker bare på å ødelegge, og deres leber taler ulykke.

Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.

3 Ved visdom bygges et hus, og ved forstand blir det trygget,

Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.

4 og ved kunnskap fylles kammerne med all slags kostelig og herlig gods.

Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.

5 En vis mann er sterk, og en kyndig mann øker sin kraft.

Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.

6 Du skal søke veiledning når du fører krig; hvor det er mange rådgivere, er det frelse.

Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.

7 Visdom er for høi for dåren; i byporten lukker han ikke sin munn op.

Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.

8 Den som tenker ut onde råd, blir kalt en renkesmed.

Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.

9 Dårskaps råd er synd, og en spotter er en vederstyggelighet blandt folk.

Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.

10 Viser du dig motløs på trengselens dag, så er din kraft ringe.

Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.

11 Frels dem som hentes til døden, og hold tilbake dem som føres skjelvende bort til retterstedet!

[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;

12 Når du sier: Se, vi visste ikke noget om det, mon da ikke han skjønner det, han som veier hjertene, og han som gir akt på din sjel, mon ikke han vet det og gjengjelder enhver efter hans gjerninger?

Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?

13 Et honning, min sønn, for den er god, og fin honning er søt for din gane!

Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.

14 Akt visdommen like så gagnlig for din sjel! Har du funnet den, så er det en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.

Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

15 Lur ikke som en ugudelig på den rettferdiges bolig, ødelegg ikke hans hjem!

Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;

16 For syv ganger faller den rettferdige og står op igjen, men de ugudelige kastes over ende når ulykken kommer.

Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.

17 Når din fiende faller, må du ikke glede dig, og når han snubler, må ikke ditt hjerte fryde sig,

Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;

18 forat ikke Herren skal se det og mislike det, så han vender sin vrede fra ham.

Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.

19 La ikke din vrede optendes over de onde, bli ikke harm over de ugudelige!

Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;

20 For de onde har ingen fremtid, de ugudeliges lampe slukner.

Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.

21 Frykt Herren, min sønn, og kongen! Med folk som setter sig op mot dem, må du ikke ha noget å gjøre;

Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;

22 for ulykken kommer brått over dem, og ødeleggelsen fra dem begge - hvem kjenner den?

Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?

23 Også disse ordsprog er av vismenn: Dommeren bør ikke gjøre forskjell på folk.

I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.

24 Den som sier til den skyldige: Du er uskyldig, ham vil folkeslagene forbanne, ham vil folkene ønske ondt over;

Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.

25 men dem som straffer ham, skal det gå vel, og lykke og velsignelse skal komme over dem.

A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.

26 Kyss på leber gir den som svarer med rette ord.

Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.

27 Fullfør din gjerning der ute og gjør den ferdig på marken! Siden kan du bygge ditt hus.

Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.

28 Vær ikke vidne mot din næste uten årsak! Eller skulde du gjøre svik med dine leber?

Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.

29 Si ikke: Som han har gjort mot mig, således vil jeg gjøre mot ham; jeg vil gjengjelde enhver efter hans gjerninger.

Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.

30 Jeg kom gående forbi en lat manns mark, et uforstandig menneskes vingård,

Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;

31 og se, den var helt overgrodd med tistler; nesler skjulte dens bunn, og stengjerdet om den var revet ned.

A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.

32 Og jeg, jeg blev det var, jeg gav akt på det; jeg så det og tok lærdom av det:

Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.

33 Sier du: La mig ennu sove litt, blunde litt, folde mine hender litt og hvile -

Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;

34 så kommer armoden over dig som en landstryker, og nøden som en mann med skjold.

A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.