Salomos Ordsprog 23
1 Når du sitter til bords med en fyrste, da skal du nøie akte på hvem du har for dig,
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 og sette en kniv på din strupe, hvis du er grådig.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Vær ikke lysten efter hans fine retter, for det er mat som kan svike!
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Gjør dig ikke møie for å bli rik, la sådan klokskap fare!
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Når du vender dine øine mot rikdommen, så er den borte. For den gjør sig visselig vinger, lik en ørn som flyver mot himmelen.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Et ikke den misunneliges brød, og vær ikke lysten efter hans fine mat!
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 For som han tenker i sin sjel, så er han; et og drikk, sier han til dig, men hans hjerte er ikke med dig.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Den matbit som du har ett, den vil du spy ut, og du har spilt dine vakre ord.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Tal ikke for dårens ører, for han forakter dine forstandige ord!
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Flytt ikke det gamle grenseskjell, og kom ikke inn på farløses marker!
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 For deres løser er sterk, han skal føre deres sak mot dig.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Bøi ditt hjerte til tukt og dine ører til kunnskaps ord!
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 La ikke den unge være uten tukt! Når du slår ham med riset, skal han ikke dø.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Min sønn! Er ditt hjerte vist, så skal også mitt hjerte glede sig,
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 og jeg skal juble i mitt indre når dine leber taler det som rett er.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 La ikke ditt hjerte være nidkjært mot syndere, men alltid nidkjært for Herrens frykt!
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 Sannelig, det er en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Hør, min sønn, og bli vis og la ditt hjerte gå bent frem på veien!
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Vær ikke blandt vindrikkere, blandt dem som fråtser i kjøtt!
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 For drankeren og fråtseren blir fattig, og søvn klær mannen i filler.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Hør på din far, som gav dig livet, og forakt ikke din mor når hun er blitt gammel!
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Kjøp sannhet og selg den ikke, kjøp visdom og tukt og forstand!
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Den rettferdiges far skal juble; den som får en vis sønn, skal glede sig over ham.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 La din far og din mor glede sig, og la henne som fødte dig, juble!
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Min sønn! Gi mig ditt hjerte, og la dine øine ha lyst til mine veier!
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 For skjøgen er en dyp grav, og den fremmede kvinne en trang brønn;
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 ja, hun ligger på lur som en røver, og hun øker tallet på de troløse blandt menneskene.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Hvem roper: Akk? Hvem roper: Ve? Hvem har trette? Hvem har klage? Hvem har sår for ingen ting? Hvem har røde øine?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 De som sitter lenge oppe ved vinen, de som kommer for å prøve den krydrede drikk.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Se ikke til vinen, hvor rød den er, hvorledes den perler i begeret, hvor lett den går ned!
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Til sist biter den som en slange og hugger som en huggorm;
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 dine øine vil se efter fremmede kvinner, og ditt hjerte tale forvendte ting,
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 og du blir lik en som sover midt ute på havet, lik en som sover i toppen av en mast.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 Du vil si: De banket mig, det gjorde ikke ondt; de støtte mig, jeg kjente det ikke. Når skal jeg våkne? Jeg vil se å få tak i enda mere.
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
