Salomos Ordsprog 14

1 Kvinners visdom bygger sitt hus, men dårskap river det ned med sine hender.

Kvinnevisdom byggjer huset sitt, men dårskap riv det ned med henderne.

2 Den som vandrer i opriktighet, frykter Herren; men den som går krokveier, forakter ham.

Den som ottast Herren, fer ærleg fram, men krokvegar gjeng den som vanvyrder honom.

3 I dårens munn er et ris for hans overmot, men de vises leber er deres vern.

I narrens munn er ovmods ris, men dei vise hev lipporne sine til vern.

4 Hvor det ingen okser er, der er krybben tom; men rikelig vinning kommer ved oksens kraft.

Utan uksar er krubba tom, men når stuten er sterk, vert innkoma stor.

5 Trofast vidne lyver ikke, men den som taler løgn, er et falskt vidne.

Ikkje lyg eit ærlegt vitne, men det falske vitne andar lygn.

6 Spotteren søker visdom, men finner den ikke; men for den forstandige er kunnskap lett å vinne.

Spottaren søkjer visdom, men fåfengt, men lett finn den skynsame kunnskap.

7 Når du går fra en dåre, har du ikke funnet forstand på hans leber.

Gakk burt frå ein dåre, ei fekk du der merka lippor med kunnskap.

8 Den klokes visdom er at han forstår sin vei, men dårers dårskap er at de bedrar sig selv.

Klok manns visdom er: han skynar vegen sin, men dåre-narreskapen er: dei svik seg sjølv.

9 Dårer spottes av sitt eget skyldoffer, men blandt de opriktige råder Guds velbehag.

Dårar fær spott av sitt eige skuldoffer, men millom ærlege folk er godhug.

10 Hjertet kjenner sin egen bitre smerte, og i dets glede blander ingen fremmed sig.

Hjarta kjenner si eigi sorg, og gleda legg ingen framand seg uppi.

11 De ugudeliges hus skal ødelegges, men de opriktiges telt skal blomstre.

Gudlause folk fær sitt hus lagt i øyde, men ærlege folk ser tjeldet sitt bløma.

12 Mangen vei tykkes en mann rett, men enden på det er dødens veier.

Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.

13 Endog under latter har hjertet smerte, og enden på gleden er sorg.

Jamvel midt i låtten kjenner hjarta vondt, og enden på gleda er sorg.

14 Av sin ferd skal den frafalne mettes, og en god mann holder sig borte fra ham.

Av åtferdi si skal den fråfalne mettast, og ein god mann held seg burte frå han.

15 Den enfoldige tror hvert ord, men den kloke akter på sine skritt.

Den einfalde trur kvart ordet, men den kloke agtar på sine stig.

16 Den vise frykter og holder sig fra det onde, men dåren er overmodig og trygg.

Den vise ottast og held seg frå vondt, men dåren er brålyndt og trygg.

17 Den bråsinte gjør dårskap, og en svikefull mann blir hatet.

Bråsinna mann gjer narreverk, og meinsløg mann vert hata.

18 De enfoldige har fått dårskap i arv, men de kloke krones med kunnskap.

Einfalde erver dårskap, men dei kloke fær kunnskap til krans.

19 De onde må bøie sig for de gode, og de ugudelige ved den rettferdiges porter.

Vonde skal bøygja seg for dei gode, og gudlause ved portarne til den rettferdige.

20 Endog av sin venn blir den fattige hatet; men de som elsker en rik, er mange.

Ein fatig vert hata av venen sin jamvel, men ein rik vert elska av mange.

21 Den som forakter sin næste, synder; men salig er den som ynkes over arminger.

Vanvyrder du næsten din, syndar du, men sæl den som ynkast yver armingar.

22 Skal ikke de fare vill som tenker ut det som ondt er? Men miskunnhet og trofasthet times dem som optenker godt.

Skal ikkje dei fara vilt som finn på vondt, og miskunn og truskap timast deim som finn på godt?

23 Ethvert møiefullt arbeid gir vinning, men tomt snakk fører bare til tap.

Alt stræv fører vinning med seg, men tome ord gjev berre tap.

24 De vises rikdom er deres krone, men dårenes dårskap er og blir dårskap.

Rikdomen er for dei vise ei krans, men narreskapen hjå dårar er narreskap.

25 Et sanndru vidne frelser liv, men den som taler løgn, er full av svik.

Eit sanningsvitne bergar liv, men den som andar lygn, er full av svik.

26 Den som frykter Herren, har et sterkt vern, og for hans barn skal Herren være en tilflukt.

Den som ottast Herren, hev ei borg so fast, og for hans born det finnast skal ei livd.

27 Å frykte Herren er en livsens kilde, så en slipper fra dødens snarer.

Otte for Herren er livsens kjelda, so ein slepp undan daudesnaror.

28 Meget folk er kongens ære, men mangel på folk er fyrstens fall.

Mykje folk er konungs prydnad, men folkemink er hovdings fall.

29 Den langmodige har stor forstand, men den bråsinte viser stor dårskap.

Langmodig mann hev mykje vit, men bråhuga mann syner narreskap.

30 Et saktmodig hjerte er legemets liv, men hissighet er råttenhet i benene.

Spaklyndt hjarta er likamens liv, men ilska er ròt i beini.

31 Den som trykker en arming, håner hans skaper, men den som har medynk med den fattige, ærer skaperen.

Trykkjer du armingen, spottar du skaparen hans, men du ærar skaparen når du er mild mot fatigmann.

32 Når ulykken rammer den ugudelige, kastes han over ende; men den rettferdige er frimodig i døden.

I ulukka si lyt den gudlause stupa, men den rettferdige hev trygd når han skal døy.

33 I den forstandiges hjerte holder visdommen sig stille, men i dårers indre gir den sig til kjenne.

I hjarta på den vituge held visdomen seg still, men hjå dårar ter han seg fram.

34 Rettferdighet ophøier et folk, men synden er folkenes vanære.

Rettferd upphøgjer eit folk, men syndi er skam for folki.

35 En klok tjener vinner kongens yndest, men over en dårlig tjener kommer hans vrede.

Kongen likar godt den kloke tenar, men harmast på den som skjemmer seg ut.