Matteus 22
1 Og Jesus tok atter til orde og talte til dem i lignelser og sa:
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 Himlenes rike er å ligne med en konge som gjorde bryllup for sin sønn.
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 Og han sendte sine tjenere ut for å be de innbudne komme til bryllupet; men de vilde ikke komme.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 Atter sendte han andre tjenere ut og sa: Si til de innbudne: Se, jeg har gjort i stand mitt måltid: mine okser og mitt gjø-fe er slaktet, og alt er ferdig; kom til bryllupet!
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 Men de brydde sig ikke om det og gikk sin vei, den ene til sin aker, den annen til sitt kjøbmannskap;
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 og de andre tok fatt på hans tjenere, hånte dem og slo dem ihjel.
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 Men kongen blev harm, og sendte sine krigshærer ut og drepte disse manndrapere og satte ild på deres by.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Derefter sier han til sine tjenere: Bryllupet er vel ferdig, men de innbudne var det ikke verd;
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 gå derfor ut på veiskjellene og be til bryllups så mange I finner!
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 Så gikk da disse tjenere ut på veiene og fikk sammen alle dem de fant, både onde og gode, og bryllupshuset blev fullt av gjester.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 Da nu kongen gikk inn for å se på dem som satt til bords, så han der en mann som ikke hadde bryllupsklædning på.
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 Og han sa til ham: Min venn! hvorledes er du kommet inn her og har ikke bryllupsklædning på! Men han tidde.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 Da sa kongen til tjenerne: Bind hender og føtter på ham og kast ham ut i mørket utenfor! Der skal være gråt og tenners gnidsel.
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 For mange er kalt, men få er utvalgt.
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 Da gikk fariseerne bort og holdt råd om hvorledes de kunde fange ham i ord.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 Og de sendte sine disipler avsted til ham sammen med herodianerne og lot dem si: Mester! vi vet at du er sanndru og lærer Guds vei i sannhet, og ikke bryr dig om nogen, for du gjør ikke forskjell på folk;
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 Si oss da: Hvad tykkes dig? er det tillatt å gi keiseren skatt, eller ikke?
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 Men Jesus merket deres ondskap og sa: Hvorfor frister I mig, hyklere?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Vis mig skattens mynt! De rakte ham da en penning.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 Og han sier til dem: Hvis billede og påskrift er dette?
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 De sier til ham: Keiserens. Da sier han til dem: Gi da keiseren hvad keiserens er, og Gud hvad Guds er!
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 Og da de hørte det, undret de sig, og forlot ham og gikk bort.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 Samme dag kom nogen sadduseere til ham, de som sier at det ikke er nogen opstandelse, og de spurte ham og sa:
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 Mester! Moses har sagt: Når en mann dør og ikke har barn, da skal hans bror gifte sig med hans hustru og opreise sin bror avkom.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Nu var det hos oss syv brødre; og den første giftet sig og døde, og da han ikke hadde avkom, efterlot han sin hustru til broren.
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 Likeså den annen og den tredje, like til den syvende.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 Men sist av alle døde kvinnen.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 Men i opstandelsen, hvem av de syv skal da få henne til hustru? for de har jo hatt henne alle sammen.
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 Men Jesus svarte og sa til dem: I farer vill fordi I ikke kjenner skriftene og heller ikke Guds kraft.
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 For i opstandelsen hverken tar de til ekte eller gis de til ekte, men de er som Guds engler i himmelen.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 Men om de dødes opstandelse, har I da ikke lest hvad som er sagt eder om den av Gud, som sier:
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 Jeg er Abrahams Gud og Isaks Gud og Jakobs Gud? Han er ikke de dødes Gud, men de levendes.
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 Og da folket hørte det, var de slått av forundring over hans lære.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 Men da fariseerne hørte at han hadde stoppet munnen på sadduseerne, kom de sammen;
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 og en av dem, en lovkyndig, spurte for å friste ham:
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 Mester! hvilket bud er det største i loven?
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 Han sa til ham: Du skal elske Herren din Gud av alt ditt hjerte og av all din sjel og av all din hu.
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 Dette er det største og første bud.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 Men det er et annet som er like så stort: Du skal elske din næste som dig selv.
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 På disse to bud hviler hele loven og profetene.
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 Men mens fariseerne var samlet, spurte Jesus dem:
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 Hvad tykkes eder om Messias? hvis sønn er han? De sier til ham: Davids.
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 Han sier til dem: Hvorledes kan da David i Ånden kalle ham herre, når han sier:
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 Herren sa til min herre: Sett dig ved min høire hånd, til jeg får lagt dine fiender under dine føtter!
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 Kaller nu David ham herre, hvorledes kan han da være hans sønn?
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 Og ingen kunde svare ham et ord, og heller ikke vågde nogen å spørre ham mere fra den dag.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
