Lukas 12
1 Da folket imens hadde samlet sig i tusentall, så de trådte på hverandre, tok han til orde og sa til sine disipler: Ta eder først og fremst i vare for fariseernes surdeig, som er hykleri!
そうしているうちに，数えきれないほどの群衆が集まって来て，互いに足を踏み合うほどになった時，彼はまず弟子たちに告げ始めた，「ファリサイ人たちのパン種，つまり偽善に用心しなさい。
2 Men intet er skjult som ikke skal bli åpenbaret, og intet er dulgt som ikke skal bli kjent;
だが，覆いかぶされているもので明らかにされないものはなく，隠されているもので知られないものはない。
3 derfor skal alt det som I sier i mørket, bli hørt i lyset, og det som I hvisker i øret inne i kammerne, det skal bli forkynt på takene.
だから，あなた方が闇の中で言ったことは，光の中で聞かれるだろう。奥の部屋で耳もとに話されたことは，屋上で宣明されるだろう。
4 Men jeg sier til eder, mine venner: Frykt ikke for dem som slår legemet ihjel og derefter ikke kan gjøre mere;
「わたしの友であるあなた方に告げる。体を殺しても，その後はもう何もできない者たちを恐れてはいけない。
5 men jeg vil vise eder hvem I skal frykte for: Frykt for ham som har makt både til å slå ihjel og til derefter å kaste i helvede! Ja, sier jeg eder, for ham skal I frykte. (Geenna g1067)
むしろ，だれを恐れるべきかをあなた方に知らせよう。殺した後で，ゲヘナに投げ込む力のある方を恐れなさい。そうだ，あなた方に告げるが，その方を恐れなさい。 (Geenna g1067)
6 Selges ikke fem spurver for to øre? Og ikke én av dem er glemt hos Gud.
「五羽のスズメは二つのアサリオン硬貨で売られているではないか。その一羽も神に忘れられてはいない。
7 Men endog hårene på eders hode er tellet alle sammen; frykt ikke! I er mere enn mange spurver.
ところが，あなた方の髪の毛さえも，みな数えられている。だから恐れるな。あなた方はたくさんのスズメよりも価値があるのだ。
8 Men jeg sier eder: Hver den som kjennes ved mig for menneskene, ham skal også Menneskesønnen kjennes ved for Guds engler;
「あなた方に告げる。人々の前でわたしのことを告白する者はみな，人の子も神のみ使いたちの前でその者のことを告白するだろう。
9 men den som fornekter mig for menneskene, han skal fornektes for Guds engler.
だが，人々の面前でわたしのことを否認する者は，わたしも神のみ使いたちの面前でその者のことを否認するだろう。
10 Og hver den som taler et ord mot Menneskesønnen, ham skal det bli forlatt; men den som taler bespottelig mot den Hellige Ånd, ham skal det ikke bli forlatt.
だれでも人の子に逆らう言葉を語る者は許されるだろう。だが，だれでも聖霊に対して冒とくする者は許されないだろう。
11 Men når de fører eder frem for synagogene og øvrighetene og myndighetene, da vær ikke bekymret for hvorledes eller hvad I skal svare for eder, eller hvad I skal si;
人々があなた方を会堂や支配者や権力者の前に連れ出す時，何をどのように答えようか，また何を言おうかと思い煩ってはいけない。
12 for den Hellige Ånd skal lære eder i samme stund hvad I skal si.
言うべきことは，その時に聖霊があなた方に教えるからだ」 。
13 Og en av folket sa til ham: Mester! si til min bror at han skal skifte arven med mig!
群衆の一人が彼に言った，「先生，わたしの兄弟に相続財産をわたしと分けるようにおっしゃってください」。
14 Men han sa til ham: Menneske! hvem har satt mig til dommer eller skifter over eder?
だが，彼はその人に言った，「人よ，だれがわたしを，裁判官や仲裁人としてあなた方の上に立てたのか」 。
15 Og han sa til dem: Se til og ta eder i vare for all havesyke! for ingen har sitt liv av sitt gods, om han er nokså rik.
彼らに言った，「用心しなさい！ どん欲から身を守りなさい。人の命は豊かな所有物にあるのではないからだ」 。
16 Og han fortalte dem en lignelse og sa: Der var en rik mann hvis jord bar godt;
彼は彼らにたとえを語って言った，「ある富んだ人の土地が豊かに産出した。
17 og han tenkte ved sig selv: Hvad skal jeg gjøre? jeg har ikke rum til å samle min grøde i.
彼は自分の中で論じて言った，『どうしようか。作物を入れておく場所がないのだが』。
18 Og han sa: Jo, dette vil jeg gjøre: Jeg vil rive mine lader ned og bygge dem større, og der vil jeg samle hele min avling og mitt gods;
彼は言った，『こうしよう。倉を取り壊して，もっと大きなものを建てよう。そしてそこに穀物と財産を入れよう。
19 og så vil jeg si til min sjel: Sjel! du har meget godt liggende for mange år; slå dig til ro, et, drikk, vær glad!
自分の魂に言うのだ，「魂よ，お前は何年分も積み上げた多くの財産を持っている。くつろいで，食べて，飲んで，楽しめ」』。
20 Men Gud sa til ham: Du dåre! i denne natt kreves din sjel av dig; hvem skal så ha det du har samlet?
「だが，神は彼に言われた，『愚か者よ，今夜，あなたの魂は求められる。あなたが用意した物は，いったいだれのものになるのか』。
21 Således er det med den som samler sig skatter og ikke er rik i Gud.
自分のために宝を積み上げ，神に対して富んでいない者は，こうなるのだ」 。
22 Og han sa til sine disipler: Derfor sier jeg eder: Vær ikke bekymret for eders liv, hvad I skal ete, heller ikke for eders legeme, hvad I skal klæ eder med!
彼は弟子たちに言った，「だから，あなた方に告げる。何を食べようかと自分の命のことで，また何を着ようかと自分の体のことで思い煩ってはいけない。
23 Livet er mere enn maten, og legemet mere enn klærne.
命は食物より，体は衣服より大切なのだ。
24 Gi akt på ravnene: de hverken sår eller høster, de har ikke matbod eller lade, og Gud før dem allikevel. Hvor meget mere er ikke I enn fuglene!
ワタリガラスのことをよく考えなさい。種をまいたり，刈り入れたりせず，納屋も倉に持っていないが，神がそれらを養っておられる。あなた方は鳥たちよりもどれほど多くの価値があるだろう！
25 Og hvem av eder kan med all sin bekymring legge en alen til sin livslengde?
あなた方のうちのだれが，思い煩ったからといって，自分の背丈に一キュビトを加えられるだろうか。
26 Formår I da ikke engang det minste, hvorfor er I da bekymret for det andre?
一番小さな事さえできないのであれば，なぜほかの事で思い煩うのか。
27 Gi akt på liljene, hvorledes de vokser: de arbeider ikke, de spinner ikke; men jeg sier eder: Enn ikke Salomo i all sin herlighet var klædd som én av dem.
ユリがどのように育つかをよく考えなさい。労したり，紡いだりしない。だが，あなた方に告げるが，栄光を極めたときのソロモンでさえ，それらの一つほどにも装っていなかった。
28 Men klær Gud således gresset på marken, som står idag og imorgen kastes i ovnen, hvor meget mere skal han da klæ eder, I lite troende!
では，神が，今日生えていて明日かまどに投げ込まれる野の草に衣服を与えておられるのであれば，あなた方にはなおのこと衣服を与えてくださらないだろうか，ああ，信仰の少ない者たちよ。
29 Så skal da I heller ikke søke efter hvad I skal ete, eller hvad I skal drikke, og ikke la eders tanker fare hit og dit.
だから，何を食べようか，何を飲もうかと求めてはいけない。また，思い煩ってもいけない。
30 For alt slikt søker hedningene i verden efter; men eders Fader vet at I trenger til det.
こうしたものすべては，世の諸国民が追い求めているものだからだ。だが，あなた方の父は，あなた方がこうしたものを必要としていることをご存じなのだ。
31 Men søk hans rike, så skal I få dette i tilgift!
むしろ，神の王国を求めなさい。そうすれば，こうしたものすべてはあなた方に加えられるだろう。
32 Frykt ikke, du lille hjord! for det har behaget eders Fader å gi eder riket.
恐れてはいけない，小さな群れよ。あなた方の父は，あなた方に王国を与えることをよしとされたのだ。
33 Selg det I eier, og gi almisse! Gjør eder punger som ikke eldes, en skatt som ikke forgår, i himmelen, der hvor tyve-hånd ikke når, og møll ikke tærer!
あなた方の持ち物を売って，困窮している人たちに施しをしなさい。自分のために古くなることのない財布を作り，天に尽きることのない宝を積み上げなさい。そこでは盗人たちが近づくことも，ガがだめにすることもない。
34 For hvor eders skatt er, der vil også eders hjerte være.
あなた方の宝のある所，そこにあなた方の心もあるからだ。
35 La eders lender være ombundet og eders lys brennende,
「あなた方の腰に帯を締め，ともし火をたいていなさい。
36 og vær I likesom folk som venter på sin herre når han vil fare hjem fra bryllupet, forat de kan lukke op for ham straks han kommer og banker på!
自分たちの主人がいつ婚宴から戻って来るかと見張っている者たちのようになりなさい。彼がやって来て戸を叩く時，すぐに彼のために戸を開けられるようにするためだ。
37 Salige er de tjenere som herren finner våkne når han kommer. Sannelig sier jeg eder: Han skal binde op om sig og la dem sette sig til bords og gå frem og tjene dem.
彼がやって来たときに見張っているところを見いだされるそれらの召使いたちは幸いだ。本当にはっきりとあなた方に告げる。彼は着替えて，彼らを横にならせ，やって来て，彼らに給仕をするだろう。
38 Og om han kommer i den annen vakt, og om han kommer i den tredje og finner det så, salige er de.
彼が第二見張り時に，あるいは第三見張り時にやって来ても，彼らがそのようにしているところを見いだされるなら，その者たちは幸いだ。
39 Men dette skal I vite at dersom husbonden visste i hvilken time tyven kom, da vilde han våke og ikke la nogen bryte inn i sitt hus.
だが，このことを知っておきなさい。家の主人は，どの時刻に盗人が来るかを知っているなら，見張っていて，自分の家に押し入られることを許さなかっただろう。
40 Vær da også I rede! for Menneskesønnen kommer i den time I ikke tenker.
だから，あなた方も用意をしておきなさい。あなた方の思いもしない時刻に人の子は来るからだ」 。
41 Da sa Peter til ham: Herre! er det oss du taler om i denne lignelse, eller alle?
ペトロが彼に言った，「主よ，このたとえはわたしたちに対して話しておられるのですか，それともみんなに対してですか」。
42 Og Herren sa: Hvem er da den tro og kloke husholder, som hans husbond vil sette over sine tjenestefolk for å gi dem deres mat i rette tid?
主は言った，「それでは，主人が，時に応じて家の者たちに食物を分配させるため，彼らの上に任命した，忠実で賢い管理人は，いったいだれか。
43 Salig er den tjener som hans husbond finner å gjøre så når han kommer.
主人がやって来た時，そうしているのを見られるその召使いは幸いだ。
44 Sannelig sier jeg eder: Han skal sette ham over alt det han eier.
本当にあなた方に告げるが，主人は彼を自分のすべての持ち物の上に任命するだろう。
45 Men dersom denne tjener sier i sitt hjerte: Min herre dryger med å komme, og så gir sig til å slå drengene og pikene og å ete og drikke og fylle sig,
だが，その召使いが，心の中で，『わたしの主人は来るのが遅れている』と言い，下男や下女を打ちたたき始め，飲んで酔っぱらい始めるなら，
46 da skal denne tjeners herre komme en dag han ikke venter, og en time han ikke vet, og hugge ham sønder og gi ham lodd og del med de utro.
その召使いの主人は，彼の思いもしない日，彼の知らない時にやって来て，彼を二つに切り裂き，その受け分を不忠実な者たちと共にならせるだろう。
47 Men den tjener som kjente sin herres vilje, og ikke stelte til eller satte i verk det han vilde, han skal få mange slag;
その召使いが，自分の主人の意志を知りながら，主人の望んでいることを備えなかったり，行なわなかったりするなら，多くむち打ちうたれるだろう。
48 men den som ikke kjente den, men gjorde det som er slag verd, han skal få færre. Hver den som meget er gitt, av ham skal meget kreves, og den som meget er overgitt, av ham skal dess mere fordres.
だが，知らずにむち打ちに値することをしてしまった者は，少ししかむち打たれないだろう。だれでも多く与えられた者からは多くが要求され，多くを託された者からはより多くが求められるだろう。
49 Ild er jeg kommet for å kaste på jorden; og hvor gjerne jeg vilde den alt var tendt!
「わたしは地上に火を投げるために来た。それがすでに燃やされていればと願う。
50 Men en dåp har jeg å døpes med; og hvor jeg gruer til den er fullført!
だが，わたしには受けなければならないバプテスマがある。それが成し遂げられるまで，どんなに苦悩することか！
51 Tror I at jeg er kommet for å gi fred på jorden? Nei, sier jeg eder, men strid.
あなた方は，わたしが地上に平和をもたらすために来たと考えてはいるのか。あなた方に告げるが，そうではなく，むしろ分裂をもたらすために来たのだ。
52 For fra nu av skal fem være i strid i ett hus, tre mot to og to mot tre,
今からのち，一つの家に五人がいれば，三人が二人に対して，二人が三人に対して分裂させられることになるからだ。
53 far mot sønn og sønn mot far, mor mot datter og datter mot mor, svigermor mot svigerdatter og svigerdatter mot svigermor.
彼らは，父が息子に対して，息子は父に対して，母は娘に対して，娘は母に対して，しゅうとめは嫁に対して，嫁はしゅうとめに対して分裂させられるだろう」 。
54 Men han sa også til folket: Når I ser det stiger en sky op i vest, sier I straks: Det kommer regn, og det skjer så;
群衆にも言った，「あなた方は，雲が西にわき起こるのを見るとすぐ，『にわか雨が来るぞ』と言い，そのとおりになる。
55 og når I ser det blåser sønnenvind, sier I: Det blir hete, og det blir så.
南風が吹くと，『猛烈な暑さになるぞ』と言い，そのとおりになる。
56 I hyklere! Jordens og himmelens utseende vet I å tyde; hvorfor kan I da ikke tyde denne tid?
偽善者たち！ あなた方は天地の模様の解き明かし方は知っていながら，どうして今の時のしるしの解き明かし方は知らないのか。
57 Hvorfor dømmer I da ikke også av eder selv hvad rett er?
なぜあなた方は，何が正しいかを自分で判断しないのか。
58 For når du går avsted til øvrigheten med din motstander, da gjør dig umak for å bli forlikt med ham mens du er på veien, forat han ikke skal dra dig frem for dommeren, og dommeren overgi dig til fangevokteren, og fangevokteren kaste dig i fengsel.
あなたを訴える者と共に判事の前に行く時には，その途上にある間に，彼から解放されるように熱心に試みなさい。彼があなたを裁判官のところに引きずって行き，裁判官があなたを役人に引き渡し，役人があなたをろうやに投げ込んでしまうことのないためだ。
59 Jeg sier dig: Du skal ingenlunde komme ut derfra før du har betalt til siste øre.
あなた方に告げる。まさしく最後の小銭を払い切るまで，あなたは決してそこから出ることはないだろう」 。
