Predikerens 10

1 Giftige fluer får salvelagerens salve til å lukte ille og gjære; endog et lite grand dårskap ødelegger en mann som utmerker sig ved visdom eller ære.

Eiterflugor set illtev og æsing i salven åt salvemakeren; ein grand dårskap veg meir enn visdom, meir enn æra.

2 Den vises hu er vendt til høire, men dårens hu til venstre.

Vismanns-hug til retta gjeng, og dåre-hug til keiva.

3 Og hvor som helst dåren ferdes, fattes det ham forstand, og han lar alle merke at han er en dåre.

Og kvar helst dåren gjeng, tryt vitet hans, og han segjer frå til kvar og ein at han er ein dåre.

4 Reiser herskerens vrede sig mot dig, så forlat ikke din post! For saktmodighet holder store synder nede.

Um hovdings vreide reiser seg mot deg, so gakk ikkje frå din post! For roleg åtferd hindrar mange synder.

5 Der er et onde som jeg har sett under solen - et misgrep som utgår fra makthaveren:

Det er ei ulukka som eg hev set under soli liksom eit mistak som kjem frå ein magthavar:

6 Dårskapen sitter i høie stillinger, mens fornemme folk må sitte lavt.

Dårskapen er sett i høge sessar, og rikfolk lyt sitja lågt.

7 Jeg har sett tjenere ride på hester og fyrster gå til fots som tjenere.

Eg hev set trælar på hesteryggen og hovdingar ganga på sin fot som trælar.

8 Den som graver en grav, kan falle i den, og den som river et gjerde, kan bli bitt av en orm.

Den som grev ei grav, kann stupa nedi, og den som riv ein mur, kann ormen stinga.

9 Den som bryter sten, kan få en skade av det; den som hugger ved, kan komme i fare ved det.

Den som bryt stein, kann få mein; den som høgg ved, kann koma ut i fåre.

10 Når øksen er sløv, og han ikke har slipt eggen, så må han bruke dess større kraft; men visdom har den fordel at den gjør alt på rette måte.

Når øksi ikkje bit og han ei slipar eggi, då lyt han bruka dess meir magt. Men visdomen veit å vøla til.

11 Når ormen biter uten besvergelse, har tungens eier ingen nytte av den.

Når ormen sting fyrr ein fær mana, hev manaren ingen fyremun.

12 Ord fra den vises munn er liflige, men dårens leber ødelegger ham selv.

Ord av vismanns munn er gudlege, men lipporne på dåren gløyper honom sjølv.

13 De første ord av hans munn er dårskap, og enden på hans tale er farlig galskap.

Dei fyrste ordi i hans munn er dårskap, og røda endar reint i arge vitløysa.

14 Dåren taler mange ord, enda mennesket ikke vet hvad som skal hende, og hvem sier ham hvad som skal hende efter hans tid?

Dåren brukar mange ord, endå ingen mann veit kva som henda skal, og kva som etter hans tid henda skal, kven kann segja honom det?

15 Dårens strev tretter ham, han som ikke engang vet veien til byen.

Dåren møder seg med maset sitt, han som ikkje ein gong veit å gå til byen.

16 Ve dig, du land som har et barn til konge, og hvis fyrster holder måltid om morgenen!

Usælt er du land som hev eit barn til konge, og fyrstar som held etarlag um morgonen!

17 Lykkelige land som har en konge av edel ætt, og hvis fyrster holder måltid i sømmelig tid, som menn og ikke som drankere!

Sælt er du land som hev ein adelboren konge, og fyrstar som held sine mål i rette tid på kara-vis og ei med fyll!

18 Når latheten råder, synker bjelkene sammen, og lar en hendene henge, så drypper det inn i huset.

Når leta rår, sig bjelkarne ned, og huset lek når henderne heng. -

19 For å more sig holder de gjestebud, og vinen legger glede over livet; alt sammen fås for penger.

Til gaman held dei gilde, og vin gjev livet gleda, og pengar greider alt.

20 Ikke engang i dine tanker må du banne kongen, og ikke engang i ditt sengkammer må du banne den rike; for himmelens fugler bærer lyden avsted, og de vingede skapninger melder dine ord.

Ikkje ein gong i tankarne må du banna ein konge, og ikkje i ditt sengrom banna ein rikmann. For himmelens fuglar ber ljoden burt, og dei fløygde melder din tala.