Lukas 15
1 Tollere og andre syndere som var beryktet, kom ofte for å høre på når Jesus talte.
さて，徴税人たちや罪人たちがみな，彼の話を聞こうとして近づいて来た。
2 Dette irriterte fariseerne og de skriftlærde som kritiserte Jesus for at han hadde omgang med så tvilsomme mennesker. Ja, han til og med spiste sammen med dem.
ファリサイ人と律法学者たちはつぶやいて言った，「この人は，罪人たちを歓迎して一緒に食事をする」。
3 Da forklarte Jesus sine motiver ved å fortelle et bilde. Han sa:
彼は彼らに次のたとえを話した。
4 ”Om noen av dere har 100 sauer og plutselig oppdager at han mangler en av dem, vil han ikke da forlate de 99 andre i ødemarken og lete etter den som er forsvunnet til han finner den?
「あなた方のうちのだれが，百匹の羊がいて，そのうちの一匹を失ってしまったなら，九十九匹を荒野に残しておいて，失われた一匹を，それが見つかるまで探しに行かないだろうか。
5 Jo, og når han finner den, blir han glad og bærer sauen hjem på skuldrene sine.
それを見つけると，喜びながらそれを自分の肩に載せる。
6 Etterpå samler han vennene og naboene sine for at de også kan glede seg over at han har funnet igjen sauen han hadde mistet.
家に帰ると，自分の友人たちや隣人たちを呼び寄せて，彼らに言うのだ，『わたしと一緒に喜んでくれ。失われていたわたしの羊を見つけたからだ！』
7 Jeg forsikrer dere at på samme måten kommer de til å glede seg mer i himmelen over en eneste synder som vender om til Gud, enn over 99 som allerede følger Guds vilje og ikke trenger å vende tilbake til Gud.”
あなた方に告げるが，悔い改める一人の罪人については，悔い改める必要のない九十九人の義人たち以上の喜びが天にあるだろう。
8 Jesus brukte også et annet eksempel:”Om en kvinne har ti verdifulle sølvmynter og mister en av dem, vil hun ikke da tenne en lampe og feie gulvene i hele huset og lete i hver krik og krok til hun finner den?
あるいは，どの女が，十枚のドラクマ硬貨を持っていて，一枚のドラクマ硬貨を失ったなら，ともし火をつけ，家を掃き，それが見つかるまで念入りに探さないだろうか。
9 Etterpå samler hun sine venner og naboer for at de skal glede seg med henne?
それを見つけると，自分の友人たちや隣人たちを呼び集め，こう言うのだ，『わたしと一緒に喜んでください。失っていたドラクマを見つけたからです』。
10 På samme måten gleder Guds engler seg over hver eneste synder som vender om til Gud.”
そのゆえにも，あなた方に告げる。悔い改める一人の罪人については，神のみ使いたちの面前で喜びがあるのだ」 。
11 Jesus fortalte videre et tredje bilde. Han sa:”En mann hadde to sønner.
彼は言った，「ある人に二人の息子がいた。
12 Den yngste sa til faren:’Jeg vil ha min del av arven nå i stedet for å vente til du dør.’ Faren gikk med på å dele sin eiendom mellom sønnene.
そのうちの年下のほうが父親に言った，『お父さん，財産のうちわたしの取り分を下さい』。父親は自分の資産を二人に分けてやった。
13 Noen dager seinere hadde den yngste sønnen solgt alt han eide, og så ga han seg på vei til et fremmed land. Der levde han et vilt og umoralsk liv og gjorde snart slutt på alle pengene sine.
何日もしないうちに，年下の息子はすべてを取りまとめて遠い地方に旅立った。彼はそこで羽目を外した生活をして自分の財産を浪費した。
14 En alvorlig sultekatastrofe rammet landet, og han begynte å lide nød.
すべてを使い果たした時，その地方にひどいききんが起こって，彼は困窮し始めた。
15 I sin fortvilelse ba han en bonde om å få jobb, og mannen sendte ham ut for å holde vakt over grisene sine.
彼はその地方の住民たちの一人のところに行って身を寄せたが，その人は彼を自分の畑に送って豚の世話をさせた。
16 Til slutt var han så sulten at han bare lengtet etter å få spise av maten til grisene, men ingen ga ham noe.
彼は，豚たちの食べている豆のさやで腹を満たしたいと思ったが，彼に何かをくれる者はいなかった。
17 Endelig innså han hvor dum han hadde vært og sa til seg selv:’Hjemme hos far har de ansatte mat i overflod, og her holder jeg på å sulte i hjel!
だが，我に返った時，彼は言った，『父のところでは，あれほど大勢の雇い人たちにあり余るほどのパンがあるのに，わたしは飢えて死にそうだ！
18 Jeg går hjem til far og sier: Far, jeg har syndet både mot Gud og deg.
立ち上がって，父のところに行き，こう言おう，「お父さん，わたしは天に対しても，あなたの前でも罪を犯しました。
19 Jeg er ikke verd å bli kalt din sønn lenger, men la meg i det minste få arbeide som en av dine tjenere.’
わたしはもはやあなたの息子と呼ばれるには値しません。あなたの雇い人の一人のようにしてください」』。
20 Og så gikk han veien hjem til sin far. Mens sønnen ennå var langt borte, så faren ham og ble fylt av kjærlighet og medfølelse. Han sprang imot sønnen sin og kastet seg om halsen på han og kysset ham.
「彼は立って，自分の父親のところに帰って来た。だが，彼がまだ遠くにいる間に，彼の父親は彼を見て，哀れみに動かされ，走り寄って，その首を抱き，彼に口づけした。
21 Sønnen utbrøt:’Far, jeg har syndet både mot Gud og deg. Jeg er ikke lenger verd til å bli kalt din sønn.’
息子は父親に言った，『お父さん，わたしは天に対しても，あなたの前でも罪を犯しました。わたしはもはやあなたの息子と呼ばれるには値しません』。
22 Men faren sa til tjenerne:’Skynd dere! Ta fram mine fineste klær og ha dem på ham. Sett en ring på fingeren hans og sko på føttene!
「だが，父親は召使いたちに言った，『最上の衣を持って来て，彼に着せなさい。手に指輪をはめ，足に履物をはかせなさい。
23 Hent gjøkalven og slakt den, for nå skal vi spise og ha en kjempefest.
肥えた子牛を連れて来て，それをほふりなさい。そして，食べて，お祝いをしよう。
24 Sønnen min var død, men er blitt levende igjen. Han var tapt, men er kommet tilbake til meg igjen.’ Så begynte festen og gleden.
このわたしの息子が，死んでいたのに生き返ったからだ。失われていたのに，見つかったのだ』。彼らは祝い始めた。
25 Imens hadde den eldre sønnen vært ute på åkeren. Da han nå nærmet seg huset, hørte han på lang avstand lyden av musikk og dans.
「さて，年上の息子は畑にいた。家のそばに来ると，音楽や踊りの音が聞こえた。
26 Forskrekket spurte han en av tjenerne hva det var de feiret.
召使いたちの一人を呼び寄せ，どうしたのかと尋ねた。
27 Tjeneren svarte:’Broren din har kommet tilbake, og faren din har slaktet gjøkalven og ordnet med en fest for å feire at han har kommet hjem i god behold.’
召使いは彼に言った，『あなたの弟さんが来られたのです。それで，あなたのお父様は，弟さんを無事に健康な姿で迎えたというので，肥えた子牛をほふられたのです』。
28 Da ble den eldre sønnen rasende og ville ikke gå inn i huset. Faren gikk ut og forsøkte å overtale ham til å komme inn,
ところが，彼は腹を立て，中に入ろうとしなかった。そのため，彼の父親が出て来て，彼に懇願した。
29 men han svarte:’I alle disse årene har jeg arbeidet hardt og aldri noen gang har jeg nektet å gjøre det du har bedt meg om. Likevel har du ikke gitt meg et eneste kje for at jeg kunne ha fest sammen med vennene mine.
だが，彼は父親に答えた，『ご覧なさい，わたしはこれほど長い年月あなたに仕えてきて，一度もあなたのおきてに背いたことはありません。それでも，わたしには，わたしの友人たちと一緒に祝うために，ヤギ一匹さえ下さったことがありません。
30 Men nå kommer denne døgenikten hjem, han som har gjort slutt på pengene dine sammen med prostituerte, og da feirer du det med å slakte gjøkalven!’
それなのに，あなたの財産を売春婦たちと一緒に食いつぶした，このあなたの息子がやって来ると，あなたは彼のために肥えた子牛をほふられました』。
31 ’Ro deg ned, sønnen min,’ sa faren til ham.’Du og jeg er alltid sammen, og alt jeg eier er ditt.
「父親は彼に言った，『息子よ，お前はいつもわたしと一緒にいるし，わたしのものは全部お前のものだ。
32 Men nå må vi være glade og feire det som har skjedd, for broren din var død, men er blitt levende igjen. Han var tapt, men er kommet tilbake til meg igjen.’”
だが，このことは祝って喜ぶのにふさわしい。このお前の弟が，死んでいたのに生き返ったからだ。失われていたのに，見つかったのだ』」 。
