Luka 2
1 nambeambe katika lichoba liyo, yatibonekana kwamba kaisari Agusto apiite agizo kumuelekeza kwamba itolekwe sensa ya bandubaatama mulunia.
Lao esa, leleꞌ Kirenius dadꞌi malangga mana parenda sia Siria, ma mane monaeꞌ, naran Agustus, fee parendaꞌ nae, “Basa atahori mana sia manaparenda Roma koasan musi baliꞌ kambon fo tungga sensus!” Naa fefeun fo manaparenda Roma reken rauinggu nara.
2 Yeno yabile ni sensa ya kwanza yaipangilwe muda Krenio abile gavana wa Siria.
3 nyoo kila yumo atiyenda mjini kwayenda yakuandikisha sensa.
Dadꞌi basa atahori baliꞌ kambon fo tungga sensus.
4 Niywembe Yusufu atiboka kae katika mji wa Nazaleti kwa Galilaya na atisafiri Yudea kwa mji wa Bethlehemu, utangilikwa kati mji wa Daudi, kwa sababu atepitiya lukoloo lwa Daudi.
Leleꞌ naa, Yusuf leo sia kambo Nazaret sia propinsi Galilea. Ana nae laꞌe ana fetoꞌ sa, naran Maria, de mana henggene basaꞌ ena. Maria ia, mairuꞌ ena. Yusuf naa, mane Daud tititi-nonosin, de musi baliꞌ risiꞌ Betlehem kota Daud sia propinsi Yudea fo tungga sensus. Naa de ruꞌa se lao kota Betlehem reu.
5 Atiyenda kwa kujiandikicha pamope na Mariamu, ywembe abile kobeka na abile pekaniliya mwana.
6 Nambeyambe atikuipya kwamba, pabile kolo muda wake wa papa mwana utimile.
Leleꞌ ara losa naa ena, Maria fula-fai bobꞌonggin nae losa boe.
7 Apapite mwana nnalome, mmbeleko wake wa kwanza, atikumbilingia ngobo muyega atikumlendelana mbepo mwana. Boka po atikumbeka kwenye liholilyalelya inyama, kwasababu yabile ntopo nafasi kwenye nyumba ya wageni.
Te sia naa, ara nda hambu kama sia ume sesebaꞌ sa. De ara risiꞌ lalaet bibꞌi rala. Boe ma ana bꞌonggi Ana ulun, touꞌ. Boe ma ara ralusa E rendiꞌ temeꞌ, ma rasusunggu sia haꞌo rala.
8 Katika eneo lelo, babile bachungaji mmigunda batilendanga kipenga sa ngondolo wabe kilo.
Tetembaꞌ naa, hambu manatadꞌa hira beꞌe ranea bibꞌi lombo nara sia lenuꞌ sia kota a deaꞌ.
9 Ghafla, malaika wa Ngwana atibonekana, na utukufu wa Ngwana uting'ara kubatindiya, ni babile na hofu muno.
Aiboiꞌ ma, ara rita Lamatualain aten mia sorga. Boe ma Lamatuaꞌ manggarelon naronda rereoꞌ se, de ramatau rae mate.
10 Ndipo malaika atikuwabakia “Lana muyogope”kwa sababu natikubaletya habari njema ambayo ipala kululetya puraha ngolo kwa bandu boti.
Ma ate naa nafadꞌe nae, “Ama afiꞌ mimitau dei! Rena malolole, e! Huu Au uma ufadꞌe hara-lii maloleꞌ sa neu nggi. Basa mana rena hara-liiꞌ ia, ramahoꞌo.
11 Leno mwokozi atibelekwa kwaajili yinu mjini mwa Daudi! ywembe nga Kristu Ngwana!
Hara-lii maloleꞌ ia liin taꞌo ia: Faiꞌ ia inaꞌ sa bꞌonggi Kristus, sia Betlehem, mane Daud kotan. Kristus naa, Atahori fo Lamatualain helu-fuli eniꞌ a maꞌahulun. Lamatuaꞌ haitua E nema fo soi-tefa atahori sala-kilu nara! Eni ia, dei fo atahori roꞌe rae, ‘Lamatuaꞌ’, huu Eni mana parenda basaꞌ e!
12 Yeno nga ishara ambayo tupeilwe, mpala kumkolia mwana atitabilwa ngobo ni atigonja ku'liholi lya lelilya inyama.”
Dei fo hei mihine E taꞌo ia: hei mindaa Anadikiꞌ sa nenebꞌonggi feuꞌ mana nelusaꞌ no temeꞌ. Ana sungguꞌ sia haꞌo rala.”
13 Ghafla kwabile na jeshi likolo lya kumaundebatiungana na malaika hago batikumsifu Nnongo, batibaya, “
Ana olaꞌ basa ma, aiboiꞌ te, Lamatualain aten hetar mia sorga rema raꞌabꞌue ro E. Boe ma ara koa-kio Lamatualain ma sodꞌa rae,
14 Utukufu kwa Nnongo ywa abile kunani muno, ni amani ibi mukilambo kwa boti bapendezwa nae.”
“Hai soꞌu minanaru Lamatualain naran! Eni mana endoꞌ parenda sia lalai narun manaseliꞌ a. Lamatualain nae fee dꞌame neu atahori sia raefafoꞌ, naa tao ralan namahoꞌo!’.
15 Yabile kwamba malaika payomwike boka yenda kumaunde, bachungaji batibakiana bene kwa bene, “tuyende na mbeyambe kolo Bethlehemu, na tukannole cheno kilebe ambacho kitibonekana, ambacho Ngwana atitubakia.”
Basa de, Lamatuaꞌ ate nara baliꞌ sorga reu. Boe ma manatadꞌa naa ra ola-olaꞌ rae, “We! Ata Betlehem teu seꞌu tita Anaꞌ naa dei! Huu Lamatuaꞌ fee haraꞌ neu nggita ena.”
16 Batiyombeteka kolo, na batikunkoliya Mariamu na Yusufu, bamweni mwana atigonja ku'holi la, lelya inyama.
Boe ma ara lao lai-lai Betlehem reu. De ara randaa ro Maria no Yusuf. Ara o rita Anadiki mana bꞌonggi feuꞌ a mana sungguꞌ sia haꞌo rala.
17 Na bapamweni nyoo, batekuwabakiya bandu celo chabakibweni batibakilwa chakimhusu mwana.
Leleꞌ ara rita Anaꞌ a, ma ara dui rae, “Faꞌra Lamatualain ate nara mia sorga rafadꞌe hai soꞌal Anaꞌ ia ena!” Boe ma ara duꞌi lutuꞌ-leloꞌ losa basa.
18 Boti babayowine habari yeno batishangara na chelo chabalongei na bachungaji.
Basa atahori mana rena manatadꞌa ra dudꞌui nara, mbombooꞌ a.
19 Lakini Mariamu atiyendelea fikiri husu gooti yayomwike kuyapekaniya, atikuyatunza mwoyoni mwake.
Te Maria mbedꞌaꞌ basa mana dadꞌiꞌ naa sia ralan. Ma ana dꞌuꞌa-dꞌuꞌa sangga nahine dalaꞌ naa sosoan.
20 Bachungaji babuyangite batikumtukuza na kumsifu Nnongo kwaajili ya kila kilebe chabakipekani na kukibona, kama tu yaibile inenwa kwabe.
Basa de, manatadꞌa ra baliꞌ risiꞌ bibꞌi lombo nara. Ma ara soꞌu rananaru Lamatualain naran. Roꞌe makasi neu E, huu saa fo ara rena ma ritaꞌ naa, tebꞌe ona saa fo Lamatuaꞌ aten nafadꞌeꞌ a.
21 Payeikite lichiba lya nane na yabile ni muda wa ina mwana, batikumkema lina Yesu, lina lapeilwe na yolo malaika kabla ya kundumbo inatunga kwaa ndumbo.
Fai falu, ma ara sunat anadikiꞌ a, tungga baꞌi Musa hohoro-lalanen. De ina-ama nara babꞌae naran ‘Yesus’. Naraꞌ naa, ate mana mia sorga nafadꞌe neu se ena, leleꞌ inan nda feꞌe nairu E sa.
22 Mazao yagapalikwa ya utakaso zapitike, lingana na sakiya ya Musa, Yusufu na Mariamu bampotwike kulihekalu kolyo Yerusalemu kum'beka nnonge ya Ngwana.
Hambu hohoro-lalaneꞌ sa mia baꞌi Musa nae, ina mana bꞌonggi basa fai haa nulu musi neu tao tungga adꞌat nameu-aoꞌ sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Naa fo ara bisa masoꞌ ume hule-oꞌeꞌ a rala reu onaꞌ biasa. Naa de, Yusuf no Maria Yerusalem reu, fo tao tungga adꞌat naa. Ma ara rendi sira Ana mana bꞌonggi feun nisiꞌ Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, fo fee ne dadꞌi Lamatuaꞌ enan.
23 Kati yaiandikilwe katika saliya ya Ngwana, “kila nnalome yayogowa ndumbo ndumbo apala kemelwa ywapiitwe wakfu kwa Ngwana.”
Ara tungga Lamatuaꞌ hohoro-lalanen mana nae, “Sudꞌiꞌ a inaꞌ se bꞌonggi ana ulun, mete ma touꞌ, na, musi fee anaꞌ naa dadꞌi Lamatuaꞌ enan.”
24 Balo nyanyanya baichile piya sadaka lengana na chelo chakibailwe katika saliya ya Ngwana, “Jozi ya ngunda ama mabunda mabele ya ngunda.”
Tungga Lamatuaꞌ hohoro-lalanen, mete ma fee anaꞌ naa neu Lamatuaꞌ, ama-ina nara musi fee tutunu-hohotuꞌ mbui teu pasan esa, do mbui lunda mandaꞌ rua. Naa de Yusuf no Maria o tao tungga hohoro-lalaneꞌ naa.
25 Linga, pabile na mundu katika Yerusalem ambaye lina lyake abile akemelwa Simeoni. mundu ywa abi na haki na mcha Nnongo. Ywembe abile atilenda kwaajili ya mfariji wa Israel, na Roho mpeletau abi kunani yake.
Leleꞌ naa, hambu tou lasiꞌ sa, naran Simeon, leo sia kota Yerusalem. Eni, Atahori rala ndoos ma ralan hii Lamatuaꞌ. Lamatuaꞌ Dula-dale Meumaren nafadꞌe neu e nae, hela ana nita Kristus, dei fo ana feꞌe maten. Kristus naa, mana fee masodꞌaꞌ neu atahori Israꞌel ra.
26 Yabile iyomwike tunuliwa kwa ywembe ywa Roho mpeletau kwomba ywembe apala waa kaa kabya ya kum'mona Kristob wa Ngwana.
27 lichoba limo aichile nkati ya hekalu, ationgozwa na Roho mpeletau, ambapo azazi batikunleta mwana, Yesu, kumpangia galo yapalikwe kawaida ya saliya.
Leleꞌ naa, Lamatuaꞌ Dula-dalen nendi Simeon nisiꞌ Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Naa nandaa no Yesus ama-ina nara ro E nisiꞌ naa, fo fee ne dadꞌi Lamatuaꞌ enan.
28 ndipo Simeoni atipokiya kwaluboko lwake, na atikumsifu Nnongo nabaya,
Nita Anaꞌ a ma, tou lasiꞌ Simeon oꞌo nala E, ma soꞌu koa-kioꞌ neu Lamatualain nae,
29 “Nambeyambe ruhusa mtumishi wako ayende kwa amani Ngwana, lengana na Neno lyako.
“Koa-kio Lamatuaꞌ! Lamatuaꞌ tao tungga hehelu-fufulin neu au ena. Dadꞌi ia naa, Lamatuaꞌ bisa mboꞌi au ena, naa fo au mate no maloleꞌ,
30 Kwa kuwa minyo gango yabwe ni wokovu wako,
Huu au ita Atahori fo Lamatuaꞌ haituaꞌ a ena, fo fee ambon neu hai sala-kilu mara!
31 ambao utibonekana kwa minyo ya bandu boti.
Lamatuaꞌ nae pake Anaꞌ ia fo fee masodꞌaꞌ neu basa nusaꞌ ra.
32 Ywembe ni nuru kwaajili ya ufunuo kwa bamataifa na utukufu wa bandu baisraeli.”
Dei fo Ana onaꞌ rondaꞌ fo mana nendi hadꞌa-hormat neu Lamatuaꞌ atahori Israꞌel nara. Ana o onaꞌ manggareloꞌ a, fo mana matudꞌu Lamatuaꞌ dꞌalan. fee basa nusa feaꞌ ra.”
33 Tate na mao ba mwana batishangala kwa makowe ambayo atilongela kunani yake.
Rena taꞌo naa, ma Yusuf no Maria heran bali-baliꞌ neu saa fo tou lasiꞌ a olaꞌ soꞌal sira Anan.
34 Ndipo Simeoni atikuwabariki na baya kwa Mariamu mao bake, “pekaniya kwa makini! mwana yo atakuwa sababu ya obiya na okoka kwa bandu benge katika Israel na ni ishara ambayo bandu benge bataikana.
Basa de, Simeon olaꞌ papala-babꞌanggiꞌ fee se. Boe ma ana nafadꞌe Maria nae, “Yesus maman e! Dei fo atahori hetar sia Israꞌel nda simbo mama Anan ia sa. Te tatao-nonoꞌi nara mbali E, dei fo ratudaꞌ baliꞌ se. Mama Anan ia, o tao fee atahori hetar rala nara ramahoꞌo.
35 Pia ni upanga wapala kuchoma nafsi yako na mwene, ili kwamba mawaso ya mioyo ya benge yatangike.”
No taꞌo naa, dei fo Lamatuaꞌ soi natudꞌu atahori ra rala-dꞌudꞌuꞌa nara. Te ho, Maria, dei fo hambu doidꞌosoꞌ naen seli, onaꞌ fela tafaꞌ nenembauꞌ nisiꞌ tenda boam rala.”
36 Nabii nnwawa akemelwa Ana pia abile mulihekalu. ywembe abile nwawa wa Fanueli boka likabila lya Asheri. Abii na miaka yanambone muno. Naye atitama na nchengowe kwa miaka saba baada ya kobekwa.
Sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a o hambu beiꞌ sa, naran Hana. Ana too falu nulu haa ena. Aman, naran Fanuel, mia leo Aser. Ana sao too hitu, boe ma saon mate hela e. Bei Hana Ia, Lamatualain mana ola-olan. Ue-tataon, naeni hule-oꞌe ma puasa sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, fo beꞌutee neu Lamatualain hatuꞌ-rerelon.
37 Na ndipo abii mjane kwa miaka themanini na ncheche. Naye abile kwaa boka muhekalu na abile atiyendelea kumuabudu Nnongo pamope na taba roba, kilo na mutwekati.
38 Na kwa muda woo, aichile palo pabile natumbwa shukuru Nnongo, nalongela husu mwana kwa kila mundu ambaye abile akilenda ukombozi wa Yerusalemu.
Leleꞌ Simeon olaꞌ no Yusuf ma Maria, Hana o neu deka-deka boe. De ana rena se, ma ana soꞌu kokoa-kikioꞌ neu Lamatualain. Basa ma ana olaꞌ soꞌal Yesus neu basa atahori mana rahani Maneꞌ fo Lamatuaꞌ helu nae haitua nema fo mboꞌi atahori Israꞌel ra.
39 Pabayomwile kila kile chawapalike panga lingana na saliya ya Ngwana, batibuya Galilaya, mjini kwabe, Nazareti.
Leleꞌ Yusuf no Maria tao tungga baꞌi Musa hohoro-lalane nara sia kota Yerusalem ena, boe ma ara baliꞌ risiꞌ sira kambon Nasaret sia propinsi Galilea.
40 Mwana atikola, na abii na ngupu, atiyongezeka katika hekima, na neema ya Nnongo yabile kunani yake.
Boe ma Yesus boe naꞌamoko. Ana boe maꞌadereꞌ, boe nahine, ma nahine dalaꞌ naeꞌ sosoa-ndandaa nara. Lamatualain o natudꞌu rala malolen neu E.
41 Wazazi bake kila mwaka batiyenda Yerusalem kwaajili ya sikukuu ya Pasaka.
Tungga too, Yusuf no Maria reu raa fefeta Paska sia Kota Yerusalem.
42 Pabile na umri wa miaka komi na ibele, batiyenda kae muda mwafaka kidesturi kwaajili ya sikukuu.
Leleꞌ Yesus too sanahulu rua, ara reu risiꞌ Yerusalem fo tungga fefetas ona biasa na.
43 Baada ya bakia machoba goti kwaajili ya sikukuu, batumbwile buyangana kunyumba. lakini nnalome Yesu atiigala nnchogo mwolo Yerusalem na wazazi bake batangite kwaa.
Leleꞌ fai-fai Paska basa ena, boe ma Yusuf no Maria lao baliꞌ Nasaret reu ramaloloꞌ ro atahori hetar mana rae baliꞌ Galilea reu. Te nda bubꞌuluꞌ rae, Yesus feꞌe sia Yerusalem sa. Ara rae neꞌo Ana lao namaloloꞌ no nonoo nara. Te, losa bobꞌoꞌ ena, nda rita E sa. Boe ma ara sangga E reu-rema sia bobꞌonggi nara ma nonoo nara.
44 Batangite kwamba abile mu'kipenga cha babile nabo musafari, batibutuka safari ya lichoba limo, ndipo batumbwile kumpala miongoni mwa anunange na marafiki wabe.
45 Pabashindwile kumpala, batibuya Yerusalem na tumbwa kumpala.
Huu nda hambu randa ro E sa, de ara lao baliꞌ Yerusalem reu, fo sangga E sia naa.
46 Itibonekana kwamba baada ya lichoba lya itatu, batikumpata hekaluni, abi atitama katikati ya baalimu, akibapekania na kuwalokiya maswali.
Losa naa, ara sangga E losa fai telu, dei de hambu E mia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a rala. Ana endoꞌ naselu-bale no meser agama Yahudi ra.
47 Boti bayowine batishangala na ufahamu wake na majibu gake.
Basa atahori mana rena se mbomboꞌ a, huu Ana nahine tebꞌe-tebꞌeꞌ Lamatualain Hara-liin sosoa-ndandan, ma Ana nataa netane nara no maloleꞌ.
48 Pmweni, batishangala, mao bake atikumkumbatia, mwanango, namani cha ututendeite nyaa? Pekani, tate boka na nee tutikupala kwa wasiwasi nkolo.”
Rita taꞌo naa ma, ina-ama nara titindindiꞌ a. Boe ma inan nae, “Yesus! Taꞌo bee de tao hai susa onaꞌ ia? Au o ama ma susa-susa sangga rereoꞌ Nggo.
49 Atikuwabakia,'kitumbwe namani kunipala? mwatangite kwaa kwamba lazima nibii ku'nnyumba ya Tate bangu?
Te Yesus nataa nae, “Taꞌo bee de papa no mama susa-susa sangga Au? Bꞌubꞌuluꞌ ena, to? Au hambu ue-taos sia Ama Ngga Umen.”
50 Lakini baelewite kwaa namani chamaanisha kwa maneno galo.
Te ara nda rahine Yesus oꞌolan no matetuꞌ sa.
51 Ndipo ayeii pamope nao mpaka kaya Nazareti na abile mtii kwabe. Mao bake abekite makowe goti moyoni mwake.
Boe ma basa se baliꞌ Nasaret reu. Yesus tungga ina-aman parenda nara. Ma inan mbedaꞌ basa dalaꞌ naa ra sia ralan.
52 Lakini Yesu atiendelea kola katika hekima na kimo, na azidite pendwa na Nnongo na bandu.
Ma Yesus boe naꞌamoko ma, boe nahine basa dꞌala maloleꞌ ra. Lamatualain ma atahori o sue E boe.
