< Imisebenzi 2 >
1 Kwathi selugcwalisekile usuku lwePentekoste, babendawonye bengqondonye bonke.
No dia em que se comemorava [o festival de ]Pentecostes {quando [os judeus comemoravam o festival de ]Pentecostes}, os [cristãos ]estavam todos reunidos no mesmo lugar [em Jerusalém].
2 Kwahle kwezwakala-ke umdumo ovela ezulwini onjengowokuvunguza komoya olamandla, njalo wagcwalisa indlu yonke ababehlezi kuyo,
[Ouviram ]de repente um barulho [vindo ]do céu, [que parecia ]o sopro de um vento bem forte. O barulho ecoava pela casa inteira onde eles estavam sentados.
3 kwasekubonakala kubo inlimi ezehlukanisiweyo kungathi ngezomlilo, zasezihlala phezu kwalowo lalowo wabo.
Então eles viram [algo que parecia ]chamas de fogo. Essas chamas se separavam [umas das outras], pousando [uma delas na cabeça de ]cada um dos cristãos.
4 Basebegcwaliswa bonke ngoMoya oNgcwele, baqala ukukhuluma ngezinye indimi, njengalokhu uMoya wabanika ukuphumisela.
Então todos os cristãos ficaram completamente controlados/habilitados pelo Espírito Santo {o Espírito Santo controlou/habilitou completamente todos os cristãos}, capacitando-os a falar outras línguas [MTY] [que não tinham aprendido.]
5 Kwakuhlala-ke eJerusalema amaJuda, amadoda aqotho, avela kuso sonke isizwe salezo ezingaphansi kwezulu.
Naquela altura, havia em Jerusalém [muitos ]judeus, que foram comemorar o Pentecostes. [Eles eram pessoas que tentavam sempre obedecer às leis judaicas. Haviam chegado ]de muitos e diversos [HYP] países.
6 Kwathi sekulalo umdumo, ixuku labuthana ndawonye lasanganiseka, ngoba ngulowo lalowo wabezwa bekhuluma ngolimi lwakibo.
Ao ouvir aquele barulho [forte, parecido com o vento], reuniu-se uma multidão [no local onde se encontravam os cristãos]. Aquelas pessoas não sabiam o que pensar, pois todas elas ouviam os cristãos falarem na língua de cada uma delas (OU, Elas ficaram maravilhadas, pois cada uma ouvia [um dos ]cristãos falar na língua própria dela).
7 Basebemangala kakhulu bonke bababaza, bakhulumisana bathi: Khangelani, bonke laba abakhulumayo kayisibo abeGalili yini?
Ficaram maravilhadas e diziam [umas às outras]: “Todos esses homens que estão falando, têm/não têm [RHQ] residido [sempre ]no [distrito ]de Galileia, [não podendo portanto saber nossas línguas]?”
8 Kungani, pho, thina sibezwa ngamunye wabo ngolimi lwakithi esazalwa lalo?
[Nós (incl) não entendemos ]como esses homens conseguem/Como é que esses homens podem [RHQ] falar nossas próprias línguas?! [Mas ]cada um de nós os ouve fazer [justamente isso]!
9 AmaPathiya lamaMede lamaElamu, labahlali beMesopotamiya, labeJudiya labeKaphadosiya, abePontusi labeAsiya,
[Alguns de nós somos das regiões da ]Pártia, da Média e do Elão, e [outros ]residem [na ]Mesopotâmia, na Judeia, na Capadócia, no Ponto e na Ásia.
10 abeFrigiya labePamfiliya, abeGibhithe labengxenye zeLibiya eduze leKurene, lezihambi ezingamaRoma, kokubili amaJuda labaphendukela kumaJuda,
Há pessoas da Frígia e da Panfília, do Egito e das regiões da Líbia [que ficam perto ]da [cidade ]de Cirene. [Outros de nós ]vieram de Roma para visitar [Jerusalém].
11 amaKrete lamaArabhiya, siyabezwa bekhuluma ngendimi zakithi imisebenzi emikhulu kaNkulunkulu.
[Entre estes há ]judeus [natos], bem como não judeus que aceitaram a doutrina dos judeus. Outrossim, alguns de nós somos oriundos da [ilha de ]Creta e da [região de ]Arábia. [Contudo], enquanto [estas pessoas ]falam nossas línguas [MTY] nós (incl) as ouvimos relatando as coisas grandes/poderosas [que ]Deus tem feito!”
12 Bonke basebemangala kakhulu badideka, bakhulumisana besithi: Lokhu kungaba yini?
Todas [essas pessoas ]ficaram maravilhadas e não sabiam [o que pensar daquilo que estava acontecendo]. Portanto, elas se perguntavam umas às outras: “O que significa isso”?
13 Kodwa abanye bahleka usulu bathi: Basuthi iwayini elitsha.
Mas [alguns ]outros zombavam [daqueles que criam em Jesus], dizendo: “[Esses caras/essas pessoas estão falando assim porque ]beberam demais do vinho novo!”
14 Kodwa uPetro emi labalitshumi lanye, waphakamisa ilizwi lakhe, wasesithi kubo: Madoda maJuda, lani lonke elihlala eJerusalema, kakwaziwe kini lokhu, njalo lilalelisise amazwi ami.
Então, levantando-se Pedro em companhia dos [outros ]onze [apóstolos, ]ele falou em voz alta à [multidão de ]pessoas, dizendo: “[Meus ]irmãos judeus e vocês [outros ]que estão visitando Jerusalém, escutem-me e eu lhes explicarei o que está acontecendo.
15 Ngoba laba kabadakwanga, njengoba lina licabanga; ngoba kulihola lesithathu losuku;
[Alguns de ]vocês acham que [nós ](excl) [estamos bêbados], mas não estamos. São [apenas ]nove horas da manhã, [e nós nunca ficamos bêbados a esta hora ]do dia!
16 kodwa lokhu yikho okwakhulunywa ngumprofethi uJoweli:
Pelo contrário, isto [que nos acontece é ]a coisa [milagrosa ]descrita [há muito tempo ]pelo profeta Joel {que o profeta Joel descreveu [há muito tempo]}. [Joel ]escreveu: “Deus diz:
17 Njalo kuzakuthi ensukwini zokucina, utsho uNkulunkulu, ngizathulula okoMoya wami phezu kwayo yonke inyama; lamadodana enu lamadodakazi enu azaprofetha, lamajaha enu abone imibono, labadala benu baphuphe amaphupho;
“Durante os últimos dias, [antes de eu julgar todos os seres humanos, ]darei meu Espírito abundantemente/generosamente às pessoas [SYN] por toda a parte. [Consequentemente, ]seus filhos e filhas contarão [às pessoas ]mensagens recebidas de mim. Os jovens entre vocês contemplarão visões [mandadas por mim, ]e os velhos entre vocês terão sonhos [que eu lhes mandarei. ]
18 njalo laphezu kwenceku zami laphezu kwencekukazi zami ngalezonsuku ngizathulula okoMoya wami, njalo zizaprofetha.
Durante aqueles dias eu darei abundantemente/generosamente do meu Espírito, [inclusive ]aos cristãos de ambos os sexos [que são ]escravos/servos [de outros, ]portanto eles contarão [às pessoas ]mensagens recebidas de mim.
19 Njalo ngizaveza izimangaliso ezulwini phezulu, lezibonakaliso emhlabeni phansi, igazi, lomlilo, leyezi lentuthu;
Eu farei acontecerem coisas espantosas no céu e farei milagres na terra, os quais mostrarão [que eu sou poderoso. ]Na terra [CHI] [provocarei guerras, então as pessoas derramarão seu ]sangue [e morrerão. ]Haverá fogo e fumaça bem espessa/escura.
20 ilanga lizaphendulwa umnyama, lenyanga igazi, lungakafiki usuku lweNkosi olukhulu loludumisekayo;
[No céu, ]o sol [aparecerá ]escuro [às pessoas], e a lua [lhes parecerá ]vermelha. [Essas coisas acontecerão ]antes do dia importante e esplêndido/espantoso [MTY] [quando eu], o Senhor [Deus, aparecerei e julgarei todo o mundo. ]
21 kuzakuthi, wonke obiza ibizo leNkosi uzasindiswa.
[Antes daquele tempo, ]todos os que [me ]pedirem [MTY] [para salvá-los da culpa do pecado ]serão salvos {[Eu ]o Senhor salvarei todos os que [me ]pedirem [MTY] para [salvá-los da culpa dos pecados].}’”
22 Madoda maIsrayeli, zwanini la amazwi: UJesu weNazaretha, umuntu ofakazelwe nguNkulunkulu phambi kwenu ngemisebenzi yamandla langezimangaliso langezibonakaliso, uNkulunkulu azenza ngaye phakathi kwenu, njengalokhu lisazi lani uqobo lwenu,
[Pedro continuou: ]“[Meus ]conterrâneos de Israel, escutem-me! [Quando ]Jesus, da [cidadezinha de ]Nazaré, [viveu ]entre vocês, foi-lhes comprovado por Deus {Deus comprovou a vocês} [que Ele o tinha mandado/o enviou, ]capacitando Jesus a praticar muitos milagres estupendos que comprovaram/mostraram [que Ele tinha vindo/veio de Deus. ]Vocês mesmos sabem que [isso é verdade. ]
23 yena lo esenikelwe ngecebo elimisiweyo langokwazi okuphambili kukaNkulunkulu lamthatha, ngezandla zabangelamthetho lambethela lambulala;
[Mas mesmo sabendo isso, ]vocês [deixaram alguém ]entregar o homem [Jesus ]nas mãos dos seus inimigos. [Contudo, ]isso já tinha sido programado por Deus {Deus já tinha providenciado isso} e Ele sabia tudo que aconteceria. Então vocês instigaram certos homens [SYN] que não obedecem a lei de Deus a matá-lo. Eles assim fizeram, pregando-o numa cruz.
24 yena uNkulunkulu wamvusa, esethukulule inhlungu zokufa, ngoba kwakungelakwenzeka ukuthi abanjwe yikho.
Jesus sofreu terrivelmente [ao morrer, mas Deus ]não O deixou morto, pois era impossível que Ele [PRS] permanecesse morto. Deus fez com que Ele ficasse vivo novamente.
25 Ngoba uDavida uthi ngaye: Ngangibona iNkosi phambi kwami njalonjalo; ngoba ingakwesokunene sami, ukuze nginganyikinyeki;
[Há muito tempo, o Rei ]Davi escreveu [aquilo que ]o Messias [disse: ] ‘Eu via continuamente [que ]o Senhor [Deus está ]perto de mim. Ele está a meu lado/comigo [MTY], portanto, não terei medo [das pessoas que desejam fazer-me mal. ]
26 ngakho inhliziyo yami yajabula, lolimi lwami lwathokoza; ngitsho lenyama yami izahlala ethembeni;
Por causa disso, eu [SYN] [te ]louvo, [ó Deus], com alegria. Também tenho plena confiança de que [tu vais fazer meu corpo ]ficar vivo [de novo. ]
27 ngoba kawuyikutshiya umphefumulo wami esihogweni, kawuyikunikela oNgcwele wakho ukuthi abone ukubola. (Hadēs )
Tu não vais permitir que meu Espírito permaneça no lugar onde habitam os mortos. Tu nem vais deixar meu corpo apodrecer, [pois ]estou consagrado a ti e sempre [te ]obedeço. (Hadēs )
28 Wangazisa indlela zempilo; uzangigcwalisa ngenjabulo ebusweni bakho.
Tu me disseste que [vais fazer-me ]viver [novamente após ter morrido. ]Tu vais fazer-me muito feliz, [pois ]estarás comigo [para sempre’”.]
29 Madoda bazalwane, ake ngikhulume kini ngokusobala ngokhokho uDavida, ukuthi wafa njalo wangcwatshwa, lengcwaba lakhe likhona kithi kuze kube lamuhla.
[Pedro falou ]com ousadia: “Meus irmãos judeus, posso dizer-lhes com confiança/desembaraço que [nosso ]antepassado [real], Davi, morreu, sendo enterrado [o corpo ]dele {que [as pessoas ]enterraram o [corpo ]dele}. E o lugar [onde as pessoas ]enterraram seu corpo [ainda ]fica, até hoje, aqui perto.
30 Ngakho, yena engumprofethi, ekwazi ukuthi uNkulunkulu wafunga ngesifungo kuye, ukuthi esithelweni sokhalo lwakhe ngokwenyama uzavusa uKristu, ukuze ahlale esihlalweni sakhe sobukhosi,
Portanto [nós (incl) sabemos que Davi, com estas palavras, não se referia a si mesmo. Mas], por ser profeta, [ele proferiu as palavras do Messias. ]Davi sabia que Deus lhe tinha prometido fortemente que faria com que um dos descendentes dele se tornasse rei [MTY], à semelhança do próprio Davi. (OU, fosse [o Messias que ]governaria [o povo de Deus, ]como Davi [o ]tinha governado.)
31 ebonile ngaphambili wakhuluma ngokuvuka kukaKristu, ukuthi umphefumulo wakhe kawutshiywanga esihogweni, lenyama yakhe kayikubonanga ukubola. (Hadēs )
[Deus capacitou ]Davi para saber de antemão [o que Ele faria, ]portanto ele [pôde ]dizer que Deus faria o Messias viver de novo [após ter morrido. ]Ele disse que Deus não deixaria que Ele/o Messias permanecesse morto, nem que o corpo dele apodrecesse”. (Hadēs )
32 UJesu lo uNkulunkulu wamvusa, esingabafakazi balokhu thina sonke.
[Depois ]de [morrer ]este [homem], Jesus, Deus fez com que Ele ficasse vivo [novamente e Ele viverá eternamente]. Todos nós, [seus seguidores, ]vimos [e sabemos ]que Jesus se tornou vivo novamente.
33 Ngakho ephakanyiswe ngakwesokunene sikaNkulunkulu, esemukele kuBaba isithembiso sikaMoya oNgcwele, uthulule lokhu elikubonayo lelikuzwayo khathesi.
Jesus tem sido honrado grandemente por Deus {Deus honrou Jesus grandemente}, o qual [O fez governar ]ao lado dele, [MTY] [no céu. ]Jesus recebeu o Espírito Santo de [Deus ]seu Pai, [bem como ]Deus tinha prometido. [Por isso ]Jesus nos deu generosamente/abundantemente o Espírito Santo, [e Ele revela isso pelo que ]vocês estão vendo e ouvindo.
34 Ngoba uDavida kenyukelanga emazulwini, kodwa yena uqobo lwakhe uthi: INkosi yathi eNkosini yami: Hlala ngakwesokunene sami,
[Nós (incl) sabemos que Davi não falava de si mesmo, ]pois Davi não subiu ao céu [à semelhança de Jesus. Além disso, ]Davi mesmo disse o seguinte [sobre o Messias: ] ‘O Senhor [Deus ]disse a meu Senhor [o Messias: ]“Reine aqui a meu lado,
35 ngize ngenze izitha zakho zibe yisenabelo senyawo zakho.
enquanto derroto totalmente [MTY] seus inimigos’”.
36 Ngakho indlu kaIsrayeli yonke kayazi isibili, ukuthi uNkulunkulu umenzile kokubili ukuba yiNkosi loKristu, uJesu lo elambethelayo lina.
[Pedro concluiu]: “[Quero], portanto, [que vocês e ]todos [os demais ]israelitas/judeus [MTY] saibam isto com certeza: Deus fez com que este Jesus fosse [nosso ]Senhor/Governante e o Messias. [Mas Deus considera que ]foram vocês que pregaram Jesus numa cruz”.
37 Sebekuzwa lokhu bahlabeka enhliziyweni, basebesithi kuPetro lakwabanye abaphostoli: Madoda bazalwane, sizakwenzani?
Quando as pessoas ouviram [as palavras de Pedro], sentiram-se bem culpados. [IDM] Portanto perguntaram a ele e aos demais apóstolos: “Conterrâneos/Amigos, o que nós (excl) devemos fazer [para que Deus nos perdoe”?]
38 UPetro wasesithi kubo: Phendukani, libhabhathizwe lonke ngamunye wenu ebizweni likaJesu Kristu ethethelelweni lwezono, njalo lizakwemukela isipho sikaMoya oNgcwele.
Pedro lhes [respondeu: ]“Cada um de vocês deve voltar-se a Deus, abandonando seu comportamento pecaminoso. Então será batizado {[nós ](excl) vamos batizá-lo}, se [crê agora ]em Jesus Cristo. Então [Deus ]lhe dará o Espírito Santo.
39 Ngoba isithembiso ngesenu, lesabantwana benu, lesabo bonke abakhatshana, bonke iNkosi uNkulunkulu wethu ezababizela kuyo.
[Deus ]prometeu [fazer isso ][MTY] para vocês e seus descendentes, como também para todos [os outros que crerem nele, ]inclusive aqueles que [moram ]longe [daqui]. O Senhor nosso Deus [dará seu Espírito ]a todos os que Ele convidar [a pertencer ao povo dele]”.
40 Langamanye amazwi amanengi wafakaza wakhuthaza wathi: Zisindiseni kulesisizukulwana esiphambeneyo.
Pedro falou muito mais, dirigindo- se com força/confiança a eles. Ele lhes rogou: “[Peçam a Deus ]que Ele os salve {para salvá-los}, [para que Ele não os castigue quando vier castigar ]estas pessoas iníquas/perversas [que rejeitaram Jesus”!]
41 Ngakho abalemukelayo ilizwi lakhe ngokuthokoza babhabhathizwa; njalo ngalolosuku kwengezelelwa imiphefumulo engaba zinkulungwane ezintathu.
Por isso as pessoas que acreditaram na mensagem de Pedro foram batizadas {os [discípulos ]batizaram as pessoas que acreditaram na mensagem de Pedro}. Houve um grupo de uns três mil [daqueles ][SYN] [que ]se uniram aos [cristãos ]naquele dia.
42 Basebephikelela ekufundiseni kwabaphostoli lebudlelwaneni, lekuhlephuleni isinkwa lemikhulekweni.
Eles obedeciam continuamente aquilo que os apóstolos ensinavam, e também se reuniam continuamente [com os demais cristãos]. Outrossim, eles costumavam [tomar juntos as refeições, celebrando a Ceia do Senhor, ]e oravam [juntos ]continuamente.
43 Lokwesaba kwehlela phezu kwayo yonke imiphefumulo; njalo kwenziwa ngabaphostoli izimangaliso lezibonakaliso ezinengi.
Todos os habitantes [SYN] [de Jerusalém ]reverenciavam grandemente [a Deus, pois ]os apóstolos praticavam com frequência muitos tipos de atos milagrosos.
44 Njalo bonke abakholwayo babendawonye, babelezinto zonke bezihlanganyela,
Todos os que criam [em Jesus ]estavam unidos [e se congregavam/se encontravam regularmente.] Também compartilhavam tudo que possuíam uns com os outros.
45 basebethengisa izinto lempahla zabo, basebesabelana bonke, njengokuswela komunye lomunye.
[De vez em quando alguns ]deles vendiam [uma parte das ]suas terras e [outras ]coisas que possuíam, e davam [uma parte ]do dinheiro [da venda ]aos outros [irmãos do grupo, ]segundo suas necessidades.
46 Insuku ngensuku basebephikelela nganhliziyonye ethempelini, behlephula isinkwa izindlu ngezindlu, besidla ndawonye ngentokozo langenhliziyo emhlophe,
Diariamente eles continuavam congregando-se/encontrando-se no [pátio ]do templo. Diariamente compartilhavam a comida [SYN] uns [com os outros ]com alegria e generosidade, ao tomarem juntos as refeições, e [celebravam a Ceia do Senhor ]nos lares.
47 bedumisa uNkulunkulu, bethandeka ebantwini bonke. LeNkosi yengezelela ebandleni insuku ngensuku labo abasindiswayo.
[Comportando-se dessa forma, ]louvavam a Deus, e todos [os demais ]habitantes [de Jerusalém tinham ]uma opinião favorável [sobre eles. Enquanto essas coisas aconteciam, ]o Senhor [Jesus ]aumentava diariamente [o número de pessoas salvas ]{[que Ele salvava]} [da culpa dos seus pecados.]