मत्तय 5
1 १ जेव्हा येशूने त्या लोकसमुदायांना पाहीले तेव्हा तो डोंगरावर चढला, मग तो तेथे खाली बसला असता त्याचे शिष्य त्याच्याजवळ आले.
And seeing the multitudes, He went up into the mountain; and having sat down, His disciples came to Him.
And having opened His mouth He taught them, saying;
Blessed are the poor in spirit: because the kingdom of the heavens is theirs.
Blessed are the meek, because they shall inherit the earth.
Blessed are they that mourn: because they shall be comforted.
Blessed are they that hunger and thirst after righteousness: because they shall be filled.
Blessed are the merciful: because they shall receive mercy.
Blessed are the pure in heart: because they shall see God.
Blessed are the peacemakers: because they shall be called the sons of God.
Blessed are they, who are persecuted for righteousness' sake: for the kingdom of the heavens is theirs.
11 ११ जेव्हा लोक माझ्यामुळे तुमचा अपमान करतात व छळ करतात आणि तुमच्याविरुध्द सर्वप्रकारचे वाईट लबाडीने बोलतात तेव्हा तुम्ही धन्य आहात.
Blessed are ye when they may despise you, and shall persecute you, and may say all evil against you, falsifying, for my sake.
12 १२ आनंद व उल्लास करा, कारण तुम्हास स्वर्गात मोठे प्रतिफळ आहे, कारण तुमच्यापूर्वी जे संदेष्टे होऊन गेले त्यांचाही लोकांनी अशाचप्रकारे छळ केला.
Rejoice, and he exceedingly glad: because your reward is great in the heavens: for in this manner they persecuted the prophets who were before you.
13 १३ तुम्ही पृथ्वीचे मीठ आहात, पण जर मिठाचा खारटपणा गेला तर ते पुन्हा कसे खारट बनवता येईल? ते तर पुढे कोणत्याही उपयोगाचे न राहता केवळ फेकून देण्याच्या व मनुष्यांच्या पायदळी तुडवले जाण्यापुरते उपयोगाचे राहील.
Ye are the salt of the earth; and if the salt may lose its savor, in what shall it be salted? It is yet without value, except having been cast out, to be trodden under feet by the people.
Ye are the light of the world. A city sitting on a mountain is unable to be hidden.
15 १५ आणि दिवा लावून तो कोणी टोपलीखाली लपवून ठेवत नाही, उलट तो दिवठणीवर ठेवतात म्हणजे तो दिवा घरातील सर्वांना प्रकाश देतो.
Neither do they light a candle, and place it under a bushel, but on the candlestick; and it shineth to all who are in the house.
16 १६ तुमचा प्रकाश इतरांसमोर याप्रकारे प्रकाशू द्या की जेणेकरून त्यांनी तुमची चांगली कामे पाहावी आणि तुमचा पिता जो स्वर्गात आहे त्याचे गौरव करावे.
Let your light so shine before the people, in order that they may see your good works, and glorify your Father who is in the heavens.
17 १७ नियमशास्त्र किंवा संदेष्ट्यांचे ग्रंथ रद्द करावयास मी आलो आहे असा विचार करु नका; मी ते रद्द करावयास नव्हे तर ते पूर्ण करावयास आलो आहे.
Think not that I came to destroy the law of the prophets: I came not to destroy, but to fulfill.
18 १८ कारण मी तुम्हास खरे सांगतो, आकाश व पृथ्वी ही नाहीशी होतील, परंतु सर्वकाही पूर्ण झाल्याशिवाय, नियमशास्त्रातील एकही काना किंवा मात्रा रद्द होणार नाही.
For truly I say unto you, Until heaven and earth may pass away, one jot or tittle can not pass from the law, until all things may be accomplished.
19 १९ यास्तव जो कोणी या लहान आज्ञातील एखादी आज्ञा रद्द करील व त्याप्रमाणे लोकांस शिकवील त्यास स्वर्गाच्या राज्यात अगदी लहान म्हणतील; पण जो कोणी त्या पाळील व शिकवील त्यास स्वर्गाच्या राज्यात महान म्हणतील.
Therefore if any one may break one of the least of these commandments, and so teach the people, he shall be called the least in the kingdom of the heavens: but whosoever may do and teach them, the same shall be called great in the kingdom of the heavens.
20 २० म्हणून मी तुम्हास सांगतो, शास्त्री व परूशी यांच्या न्यायीपणापेक्षा तुमचे न्यायीपण अधिक झाल्याशिवाय स्वर्गाच्या राज्यांत तुमचा प्रवेश होणारच नाही.
For I say unto you, that if your righteousness may not abound more than that of the scribes and Pharisees, you can not enter into the kingdom of the heavens.
21 २१ ‘खून करू नको आणि जो कोणी खून करतो तो न्याय‍सभेच्या दंडास पात्र होईल,’ असे प्राचीन लोकांस सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
You have heard that it was said to the ancients, Thou shalt not murder; and whosoever may murder shall be in danger of the judgment;
22 २२ मी तर तुम्हास सांगतो, जो कोणी आपल्या भावावर (उगाच) रागावेल तो न्याय‍सभेच्या शिक्षेस पात्र होईल; जो कोणी आपल्या भावाला, ‘अरे वेडगळा,’ असे म्हणेल तो वरिष्ठ सभेच्या पात्र होईल आणि जो कोणी त्याला, ‘अरे मूर्खा,’ असे म्हणेल, तो नरकाग्नीच्या शिक्षेस पात्र होईल. (Geenna g1067)
but I say unto you that every one being angry with his brother, shall be in danger of the judgment; and whosoever may say to his brother, Thou scoundrel, shall be in danger of the council; and whosoever may say, Thou fool, shall be liable unto a hell of fire. (Geenna g1067)
23 २३ यास्तव तू आपले अर्पण वेदीवर अर्पिण्यास आणीत असता आपल्या भावाच्या मनात आपल्याविरूद्ध काही आहे अशी तुला तेथे आठवण झाली,
Therefore if you may bring your gift to the altar, and there remember that your brother has something against you,
24 २४ तर आपले अर्पण तसेच वेदीसमोर ठेव आणि आपल्या मार्गाने परत जा व प्रथम आपल्या भावासोबत समेट कर आणि मग येऊन आपले अर्पण वेदीवर अर्पण कर.
leave there your gift before the altar, and go, first be reconciled to your brother, then having come offer your gift.
25 २५ तुझा फिर्यादी तुझ्याबरोबर वाटेवर आहे तोच त्याच्याशी समेट कर, नाही तर कदाचित फिर्यादी तुला न्यायाधीशाच्या हाती देईल, न्यायाधीश तुला शिपायांच्या हाती देईल आणि तू तुरूंगात पडशील.
Be reconciled with your adversary quickly, while you are in the way with him; lest the adversary may deliver you to the judge, and the judge to the officer, and you may be cast into prison.
Truly I say unto you, You can not go out from thence until you have paid the last farthing.
You have heard that it was said, Thou shalt not commit adultery.
28 २८ मी तर तुम्हास सांगतो, जो कोणी एखाद्या स्त्रीकडे कामवासनेने पाहतो त्याने आपल्या अंतःकरणात तिच्याशी व्यभिचार केलाच आहे;
But I say unto you that every one looking on a woman in order to lust after her hath already committed adultery with her in his heart.
29 २९ तुझा उजवा डोळा तुला पाप करण्यासाठी प्रवृत्त करीत असेल तर तो उपट आणि फेकून दे; कारण तुझे संपूर्ण शरीर नरकात टाकले जावे यापेक्षा तुझ्या एका अवयवाचा नाश व्हावा हे तुझ्या हिताचे आहे. (Geenna g1067)
And if thy right eye offend thee, pluck it out, and cast it from thee: for it is profitable to thee that one of thy members may perish, and not that thy whole body may go away into hell. (Geenna g1067)
And it was said, Whosoever may send away his wife, let him give her a divorcement.
32 ३२ मी तर तुम्हास सांगतो की, जो कोणी आपल्या पत्नीला व्यभिचाराच्या कारणाशिवाय टाकतो, तो तिला व्यभिचारिणी करतो आणि जो कोणी अशा टाकलेल्या पत्नीबरोबर लग्न करतो तो व्यभिचार करतो.
But I say unto you, that every one sending away his wife, except on account of fornication, causeth her to commit adultery: and whosoever may marry her who has been cast off commits adultery.
33 ३३ आणखी ‘खोटी शपथ वाहू नको’ तर ‘आपल्या शपथा परमेश्वरापुढे खऱ्या कर’ म्हणून प्राचीन काळच्या लोकांस सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
Again you have heard that it was said to the ancients, Thou shalt not swear falsely, but shall perform unto the Lord thine oaths.
But I say unto you, Swear not at all; neither by heaven, because it is the throne of God;
35 ३५ पृथ्वीचीही वाहू नका, कारण ती त्याचे पादासन आहे; यरूशलेमेचीहि वाहू नका कारण ती थोर राजाची नगरी आहे.
nor by the earth, because it is the footstool of His feet; neither by Jerusalem, because it is the city of the great King.
Neither swear by thy head, because thou art unable to make one hair white or black.
37 ३७ तर तुमचे बोलणे, होय तर होय आणि नाही तर नाही एवढेच असावे; याहून जे अधिक ते त्या दुष्टापासून आहे.
But let your speech be, Yea, yea; Nay, nay; but that which aboundeth more than these is of the evil one.
You have heard that it was said, An eye for an eye, and a tooth for a tooth.
39 ३९ परंतु मी तर तुम्हास सांगतो, दुष्टाला अडवू नका. जो कोणी तुझ्या उजव्या गालावर मारतो, त्याच्याकडे दुसरा गाल कर;
But I say unto you, Resist not him that is evil: but whosoever smites thee on thy right cheek, turn to him the other also:
to him wishing to prosecute thee at law, and take away thy coat, let him have the cloak also.
Whosoever shall compel thee to go a mile, go with him two.
42 ४२ जो कोणी तुझ्याजवळ काही मागतो त्यास दे आणि जो तुझ्यापासून उसने घेऊ पाहतो त्यास पाठमोरा होऊ नको.
Give to the one asking thee, and do not turn away from the one wishing to borrow from thee.
43 ४३ ‘आपल्या शेजार्‍यावर प्रीती कर व आपल्या वैऱ्याचा द्वेष कर’, असे सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
You have heard that it was said, Thou shalt love thy neighbor and hate thine enemy.
44 ४४ मी तर तुम्हास सांगतो, तुम्ही आपल्या वैऱ्यांवर प्रीती करा आणि जे तुमचा छळ करतात त्यांच्यासाठी प्रार्थना करा.
But I say unto you, Love your enemies with a divine love, bless those who curse you and pray for those who despitefully use you and persecute you:
45 ४५ अशासाठी की, तुम्ही आपल्या स्वर्गातील पित्याचे पुत्र व्हावे; कारण तो दुष्टांवर व चांगल्यांवर आपला सूर्य उगवतो आणि नीतिमानांवर व अनीतिमानांवर पाऊस पाडतो.
in order that you may be the sons of your Father who is in the heavens: because He raises up His sun on the wicked and on the good, and rains on the righteous and on the unrighteous.
46 ४६ कारण जे तुमच्यावर प्रीती करतात त्यांच्यावर तुम्ही प्रीती केली तर तुम्हास काय प्रतिफळ मिळावे? जकातदारही तसेच करतात की नाही?
For if you love those that love you, what reward have ye? because the publicans also do the same.
47 ४७ आणि तुम्ही आपल्या बंधुजनांना मात्र सलाम करीत असला तर त्यामध्ये विशेष ते काय करता? परराष्ट्रीय लोकही तसेच करीतात ना?
If you salute your brethren only, what do ye more abundantly? do not the heathens also the same thing?
Therefore ye shall be perfect, as your Father who is in heaven is perfect.
