< Whakatauki 21 >

1 Kei roto te ngakau o te kingi i te ringa o Ihowa ano he awa rerenga wai; e whakaangahia ana e ia ki nga wahi katoa e pai ai ia.
Arroyo de agua es el corazón del rey en las manos de Yahvé, quien lo inclina adonde quiere.
2 Ko nga ara katoa o te tangata, tika kau ki ona kanohi ake: ko Ihowa ia hei pauna i nga ngakau.
Parécenle rectos al hombre todos sus caminos, pero el que pesa los corazones es Yahvé.
3 Ko te mahi i te tika, i te whakawa, ki ta Ihowa, pai atu i te patunga tapu.
Practicar la justicia y equidad agrada a Yahvé más que el sacrificio.
4 He kanohi whakakake, he ngakau whakapehapeha, a ko te rama hoki o te hunga kino, he hara kau.
Altivez de ojos y soberbia de corazón, son antorcha de los impíos, son pecados.
5 Ko nga whakaaro o te tangata uaua e ahu anake ana ki te hua o te taonga: ko te hunga takare katoa ia e whawhai kau ana ki te muhore.
Los pensamientos del diligente dan frutos en abundancia, mas el hombre precipitado no gana más que la pobreza.
6 E rite ana ta te arero teka ami i te taonga ki te mamaoa e aia noatia ana; ko te hunga e rapu ana i era e rapu ana i te mate.
Amontonar tesoros con lengua artera, es vanidad fugaz de hombres que buscan la muerte.
7 Ma te pahua a te hunga kino e tahi atu ratou; mo ratou kahore e pai ki te whakawa.
La rapiña de los impíos es su ruina, porque rehúsan obrar rectamente.
8 He ara tino kopikopiko to te tangata e waha ana i te hara: tena ko te tangata ma, he tika tana mahi.
El camino del perverso es tortuoso, mas el proceder del honesto es recto.
9 He pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.
Mejor es habitar en la punta del techo, que en la misma casa al lado de una mujer rencillosa.
10 Ko ta te wairua o te tangata kino he hiahia ki te kino; e kore ona kanohi e manako ki tona hoa.
El alma del impío desea el mal, ni siquiera su amigo halla gracia a sus ojos.
11 Ki te whiua te tangata whakahi, ka whai whakaaro te kuware: a, ki te whakaakona te tangata whakaaro nui, ka whiwhi ia ki te matauranga.
Por el castigo del burlador escarmienta el necio; el sabio se hace más sabio por la enseñanza.
12 Ka ata whakaaroa e te tangata tika te whare o te tangata kino; te peheatanga e whakataka ai te hunga kino ki te mate mo ratou.
El justo contempla la casa del impío, y cómo los impíos corren a la ruina.
13 Ko te tangata e puru ana i ona taringa ki te karanga a te rawakore, tera hoki ia e karanga, heoi e kore e whakarangona.
Quien cierra sus oídos a los clamores del pobre, clamará él mismo y no será oído.
14 Ma te mea homai puku ka marie ai te riri, ma te moni whakapati hoki i roto i te uma ka marie ai te aritarita kaha.
La dádiva secreta calma la cólera, y el don metido en el seno, la mayor ira.
15 He mahi koa na te tangata tika te whakawa; mo nga kaimahi ia i te kino, ko te whakangaromanga.
El justo halla su gozo en practicar la justicia, en tanto que los obradores de iniquidad se espantan.
16 Ko te tangata e kotiti ke ana i te huarahi o te mahara, ka noho ia i te whakaminenga o nga tupapaku.
El que se desvía del camino de la sabiduría, irá a morar con los muertos.
17 Ko te tangata matenui ki nga ahuareka, ka rawakore: a, ko te tangata e matenui ana ki te waina, ki te hinu, e kore e whai taonga.
El que ama los placeres se empobrece; quien ama el vino y los perfumes no se enriquece.
18 Hei utu te tangata kino mo te tangata tika; a ka haere mai te tangata kopeka hei whakakapi mo te tangata tu tika.
Rescate del justo es el impío, y el de los rectos, el pérfido.
19 He pai ke te noho i te koraha, i te noho tahi me te wahine tohetohe, wahine pukukino.
Mejor vivir en tierra desierta que con mujer pendenciera y colérica.
20 Kei te nohoanga o te tangata whakaaro nui te taonga momohanga me te hinu; heoi maumauria ake e te wairangi.
En la casa del sabio hay tesoros deseables y aceite, pero un necio los malbarata.
21 Ko te tangata e whai ana i te tika, i te atawhai, ka whiwhi ki te ora, ki te tika, ki te honore.
Quien practica la justicia y la misericordia, hallará vida, justicia y honra.
22 Ka pikitia e te tangata whakaaro nui te pa o nga marohirohi, ka taka hoki i a ia te kaha i whakawhirinaki ai ratou.
El sabio va a la guerra contra una ciudad de héroes y arrasa los baluartes en que ella confiaba.
23 Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai, i tona arero, e tiaki ana i tona wairua kei raru.
Quien guarda su boca y su lengua, guarda de angustias su alma.
24 Ko te tangata whakakake, whakapehapeha, ko te tangata whakahi tona ingoa, e mahi ana ia i runga i te whakahirahira o tona whakamanamana.
El soberbio y altanero, burlador es su nombre; obra con insolente furor.
25 Ka mate te tangata mangere i tona hiahia ano; e kore hoki ona ringa e pai ki te mahi.
Matan al haragán sus deseos; pues sus manos rehúsan trabajar.
26 Tera te hanga he kaiapo tonu a pau noa te ra: ko ta te tangata tika ia he homai, kahore hoki ana kaiponu.
Todo el día se consume codiciando, mientras el justo da sin tasa.
27 He mea whakarihariha te whakahere a te tangata kino; tera noa ake ina he te whakaaro i kawea mai ai e ia.
El sacrificio del impío es abominable, ¡cuánto más si uno lo ofrece con mala intención!
28 Ka mate te kaiwhakaatu teka; na, ko te tangata whakarongo, ka korero, kahore he kaiwhakahe.
El testigo mentiroso perecerá, pero quien escucha habla para siempre.
29 Ka whakamaro te tangata kino i tona mata: tena ko te tangata tika, ka whakapai i ona ara.
El malvado muestra dureza en su cara, el hombre recto dispone su camino.
30 I to Ihowa aroaro kahore he whakaaro nui, kahore he matauranga, kahore he kupu mohio, e tu.
Contra Yahvé no hay sabiduría, ni prudencia, ni consejo.
31 Kua rite noa ake he hoiho mo te ra o te whawhai; kei a Ihowa ia te whakaoranga.
Se prepara el caballo para el día del combate, pero la victoria viene de Yahvé.

< Whakatauki 21 >