Whakatauki 12
1 Ko te tangata e aroha ana ki te kupu ako e aroha ana ki te matauranga; na, ko te tangata e kore e pai kia riria tona he, he poauau tera.
Qui diligit disciplinam, diligit scientiam: qui autem odit increpationes, insipiens est.
2 Ko te tangata pai ka whiwhi ki ta Ihowa whakapai; otiia ka whakahengia e ia te tangata ngarahu kino.
Qui bonus est, hauriet gratiam a Domino: qui autem confidit in cogitationibus suis, impie agit.
3 E kore ta te tangata e u i te kino: na, ko te pakiaka o te hunga tika, e kore tera e whakakorikoria.
Non roborabitur homo ex impietate: et radix iustorum non commovebitur.
4 He wahine e u ana tona pai, hei karauna tera ki tana tane; tena ko te wahine i whakama ai ia, hei pirau tera i roto i ona wheua.
Mulier diligens, corona est viro suo: et putredo in ossibus eius, quæ confusione res dignas gerit.
5 Ko nga whakaaro o te hunga tika he tika: ko nga whakaaro ia o te hunga kino he tinihanga.
Cogitationes iustorum iudicia: et consilia impiorum fraudulenta:
6 Ko nga kupu a te hunga kino e mea ana kia tauwhanga i te toto: ma te mangai ia o te hunga tika ratou ka ora ai.
Verba impiorum insidiantur sanguini: os iustorum liberabit eos.
7 Ka hurihia iho te hunga kino, a kore iho; ko te whare ia o te hunga tika ka tu tonu.
Verte impios, et non erunt: domus autem iustorum permanebit.
8 Ka rite ki tona ngarahu te whakamoemiti mo te tangata; ko te ngakau parori ki ia ka whakahaweatia.
Doctrina sua noscetur vir: qui autem vanus et excors est, patebit contemptui.
9 Ko te tangata e whakahaweatia ana, he pononga nei tana, pai ake ia i te tangata e whakanui ana i a ia ano, a kahore ana kai.
Melior est pauper et sufficiens sibi, quam gloriosus et indigens pane.
10 Ko te tangata tika e whakaaro ana ia ki te ora o tana kararehe; he nanakia ia nga mahi atawhai a te hunga kino.
Novit iustus iumentorum suorum animas: viscera autem impiorum crudelia.
11 Ko te tangata e mahi ana i tona oneone ka makona ia i te taro; tena ko te tangata e whai ana i te hunga tekateka noa, kahore ona ngakau mahara.
Qui operatur terram suam, satiabitur panibus: qui autem sectatur otium, stultissimus est. Qui suavis est in vini demorationibus, in suis munitionibus relinquit contumeliam.
12 Ko ta te tangata kino e minamina ai ko te kupenga a te hunga kino; e whai hua ana ia te pakiaka o te hunga tika.
Desiderium impii munimentum est pessimorum: radix autem iustorum proficiet.
13 Ka mau te tangata kino i te pokanga ketanga o ona ngutu; ka puta mai ia te tangata tika i roto i te raru.
Propter peccata labiorum ruina proximat malo: effugiet autem iustus de angustia.
14 Ma nga hua o tona mangai ka makona ai te tangata i te pai; ka riro mai ano i te tangata nga utu o ta ona ringa.
De fructu oris sui unusquisque replebitur bonis, et iuxta opera manuum suarum retribuetur ei.
15 He tika tonu ki ona kanohi ake te ara o te kuware: e whakarongo ana ia te tangata whakaaro nui ki te kupu whakatupato.
Via stulti recta in oculis eius: qui autem sapiens est, audit consilia.
16 Ko te kuware, e mohiotia wawetia ana tona riri: e hipokina ana ia te whakama e te tangata ngarahu tupato.
Fatuus statim indicat iram suam: qui autem dissimulat iniuriam, callidus est.
17 Ko ta te tangata korero pono he whakapuaki i te tika; ko ta te kaiwhakaatu teka ia he tinihanga.
Qui quod novit loquitur, index iustitiæ est: qui autem mentitur, testis est fraudulentus.
18 He tangata ano ko ana korero maka noa, me te mea ko nga werohanga a te hoari; he rongoa ia te arero o te hunga whakaaro nui.
Est qui promittit, et quasi gladio pungitur conscientiæ: lingua autem sapientium sanitas est.
19 Ka u tonu te ngutu pono a ake ake; mo naianei kau ia te arero teka.
Labium veritatis firmum erit in perpetuum: qui autem testis est repentinus, concinnat linguam mendacii.
20 He tinihanga kei roto i te ngakau o nga kaitito i te kino; he koa ia to nga kaiwhakatakoto korero e mau ai te rongo.
Dolus in corde cogitantium mala: qui autem pacis ineunt consilia, sequitur eos gaudium.
21 E kore tetahi kino e pa ki te tangata tika; engari te hunga kino ka ki i te kino.
Non contristabit iustum quidquid ei acciderit: impii autem replebuntur malo.
22 He mea whakarihariha ki a Ihowa nga ngutu teka; ko tana e ahuareka ai ko nga kaimahi i te pono.
Abominatio est Domino labia mendacia: qui autem fideliter agunt, placent ei.
23 Hipoki ai te tangata tupato i te matauranga: e karanga nui ana ia te ngakau o nga kuware i te kuwaretanga.
Homo versatus celat scientiam: et cor insipientium provocat stultitiam.
24 Mo te ringa o nga uaua te kingitanga; hei homai takoha ia te mangere.
Manus fortium dominabitur: quæ autem remissa est, tributis serviet.
25 Ma te pouri i roto i te ngakau o te tangata e piko ai ia: ma te kupu pai ia ka marama ai.
Mœror in corde viri humiliabit illum, et sermone bono lætificabitur.
26 Hira ake te tangata tika i tona hoa; te hunga kino ia ka whakapohehetia e to ratou ara ano.
Qui negligit damnum propter amicum, iustus est: iter autem impiorum decipiet eos.
27 Kahore te tangata mangere e tunu i tana mea i hopu ai: ma te tangata uaua ia te taonga utu nui a nga tangata.
Non inveniet fraudulentus lucrum: et substantia hominis erit auri pretium.
28 He ora kei te ara o te tika; kahore hoki he mate i tona ara.
In semita iustitiæ, vita: iter autem devium ducit ad mortem.
