Ohabolana 17
1 Tsara ny sombi-mofo maina misy fiadanana Noho ny trano feno hena misy fifandirana.
Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
2 Ny mpanompo hendry dia hanapaka ny zanaka manao izay mahamenatra Sady hizara lova amin’ ny mpirahalahy.
Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
3 Ny memy ho an’ ny volafotsy, ary ny fatana fandrendrehana ho an’ ny volamena; Fa Jehovah ihany no Mpamantatra ny fo.
Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
4 Ny mpanao ratsy mampandry sofina amin’ ny molotra mandainga; Ary ny mpandainga mihaino ny lela mampidi-doza.
Malus obedit linguæ iniquæ: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
5 Izay mihomehy ny malahelo manala baraka ny Mpanao azy; Ary izay faly amin’ ny fahorian’ ny sasany dia tsy maintsy hampijalina.
Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina lætatur alterius, non erit impunitus.
6 Satroboninahitry ny antitra ny zafiny; Ary voninahitry ny zanaka ny rainy.
Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
7 Ny teny jadona tsy tandrifiny halahatry ny adala, Koa mainka fa tsy tokony ho an’ ny zanak’ andriana ny molotra mandainga.
Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
8 Ny kolikoly dia toy ny vato soa eo imason’ izay mahazo azy, Ka na aiza na aiza alehany dia ambinina ihany.
Gemma gratissima, expectatio præstolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
9 Izay te-ho be fitiavana dia manaron-keloka; Fa izay mamohafoha teny mampisaraka ny tena mpisakaiza.
Qui celat delictum, quærit amicitias: qui altero sermone repetit, separat fœderatos.
10 Ny anatra dia manan-kery kokoa amin’ ny hendry Noho ny kapoka injato amin’ ny adala.
Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.
11 Ny maditra dia fatra-pitady ny ratsy, Ka dia iraka lozabe no irahina hamely azy.
Semper iurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
12 Aleo mifanena amin’ ny bera very anaka Toy izay amin’ ny adala feno hadalana.
Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
13 Izay mamaly ratsy ny soa, Ny ratsy tsy hiala ao an-tranony.
Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
14 Ny fiandohan’ ny ady dia toy ny manata-drano, Koa ilaozy ny fifandirana, dieny tsy mbola mifandramatra.
Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
15 Izay manamarina ny meloka, na izay manameloka ny marina, Dia samy fahavetavetana eo imason’ i Jehovah.
Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
16 Hatao inona re ity vola an-tànan’ ny adala? Hamidy fahendrena va? tsy manan-tsaina izy.
Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quærit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
17 Izay tena sakaiza tokoa dia tia amin’ ny andro rehetra, Sady miseho ho rahalahy hamonjy amin’ ny fahoriana.
Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
18 Olona tsy ampy saina izay mifandray tanana Hiantoka eo anatrehan’ ny sakaizany.
Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
19 Izay tia ady dia tia heloka; Ary izay manao vavahady avo mitady fahasimbana.
Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat ostium, quærit ruinam.
20 Izay madi-po tsy hahita soa; Ary izay manana lela mandainga hivarina any amin’ ny loza.
Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
21 Izay miteraka adala hahazo alahelo; Ary ny rain’ ny adala tsy ho faly.
Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo lætabitur.
22 Ny fo ravoravo mahasalama tsara; Fa ny fanahy kivy mahamaina ny taolana.
Animus gaudens ætatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
23 Ny ratsy fanahy mandray kolikoly avy any anaty lamba Ho entiny mamadika ny rariny.
Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
24 Eo anoloan’ ny manan-tsaina ny fahendrena; Fa ny mason’ ny adala dia mibirioka any amin’ ny faran’ ny tany.
In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terræ.
25 Ny zanaka adala mampalahelo ny rainy Sady fahoriana mangidy amin’ ny reniny niteraka azy.
Ira patris, filius stultus: et dolor matris quæ genuit eum.
26 Tsy mety raha mampijaly ny marina, Na mamely ny manan-kaja noho ny fahamarinany.
Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
27 Izay mahafihim-bava no manam-pahalalana; Ary izay mahatsindry fo no manan-tsaina.
Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
28 Na ny adala aza, raha tsy miteny, dia atao ho hendry, Ary izay mahafihim-bava dia toa manan-tsaina.
Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
