लूका 1
1 बऊत जणेया सेयो गल्ला, जो आसा बीचे ओईया, इतियास लिखणे रे आसा री मताद कित्ती,
Poiché molti han posto mano a stendere un racconto degli avvenimenti successi tra di noi,
2 जेड़ा कि पईले ई तिने जो इना गल्ला खे देखणे वाल़े और वचनो खे मानणे वाल़े सेवक थे, आसा गे पऊँछाईया।
come ce li hanno trasmessi coloro che ne furono testimoni fin da principio e divennero ministri della parola,
3 तेबेई तो, ओ श्रीमान् थियुफिलुस! माखे बी ये ठीक लगेया कि तिना सबी गल्ला रा सारा आल शुरूओ तेई ठीक-ठीक पता लगाई की तिना ताखे एक-एक करी की लिखूँ।
così ho deciso anch'io di fare ricerche accurate su ogni circostanza fin dagli inizi e di scriverne per te un resoconto ordinato, illustre Teòfilo,
4 ताकि तूँ ये जाणी लो कि यो गल्ला, जिना री तैं शिक्षा पाई राखी, केड़िया अटल ए।
perché ti possa rendere conto della solidità degli insegnamenti che hai ricevuto.
5 यहूदिया प्रदेशो रे राजा हेरोदेसो रे बखते अबिय्याहो रे दलो रे जकरयाह नाओं रा एक पुरोईत था और तेसरी लाड़िया रा नाओं इलीशिबा था। ये दोनो लाड़ा-लाड़ी हारूणो रे कुलो रे थे।
Al tempo di Erode, re della Giudea, c'era un sacerdote chiamato Zaccaria, della classe di Abìa, e aveva in moglie una discendente di Aronne chiamata Elisabetta.
6 सेयो दोनो परमेशरो सामणे तर्मी थे और परमेशरो री सारी आज्ञा और बिधिया पाँदे निर्दोष चलो थे।
Erano giusti davanti a Dio, osservavano irreprensibili tutte le leggi e le prescrizioni del Signore.
7 तिना रे कोई ल्वाद नि थी, कऊँकि इलीशिबा बांझ थी और सेयो दोनो स्याणे ऊईगे थे।
Ma non avevano figli, perché Elisabetta era sterile e tutti e due erano avanti negli anni.
8 एक दिन जेबे जकरयाह आपणे दलो री बारिया पाँदे परमेशरो सामणे पुरोईतो रा काम करो था।
Mentre Zaccaria officiava davanti al Signore nel turno della sua classe,
9 तेबे पुरोईता री रवाजा रे मुताबिक, तेसरे नाओं री चिट्ठी निकल़ी, कि परमेशरो रे मन्दरो रे जाई की तूप बाल़।
secondo l'usanza del servizio sacerdotale, gli toccò in sorte di entrare nel tempio per fare l'offerta dell'incenso.
10 और तूप बाल़ने रे बखते, लोका री सारी मण्डल़ी बारे मन्दरो रे आँगणो रे प्रार्थना करने लगी री थी।
Tutta l'assemblea del popolo pregava fuori nell'ora dell'incenso.
11 तेबे जकरयाहो खे प्रभुए रा स्वर्गदूत तूपो री वेदिया रे दाँणे कनारे खड़ेया रा दिशेया।
Allora gli apparve un angelo del Signore, ritto alla destra dell'altare dell'incenso.
12 जकरयाह तेसखे देखी की कबराईगा और बऊत डरीगा।
Quando lo vide, Zaccaria si turbò e fu preso da timore.
13 पर स्वर्गदूते तेसखे बोलेया, “ओ जकरयाह! डर नि, कऊँकि परमेशरे तेरी प्रार्थना सुणी ली री और जो तेरी लाड़ी इलीशिबा ए, तेसा रे ताखे एक पाऊ जमणा और तैं तेसरा नाओं यूहन्ना राखणा।
Ma l'angelo gli disse: «Non temere, Zaccaria, la tua preghiera è stata esaudita e tua moglie Elisabetta ti darà un figlio, che chiamerai Giovanni.
14 ताखे आनन्द और खुशी ऊणी और बऊत सारे लोक तेसरे जमणे ते खुश ऊणे।
Avrai gioia ed esultanza e molti si rallegreranno della sua nascita,
15 कऊँकि से परमेशरो सामणे महान् ऊणा, तेस अँगूरा रा रस और शराब कदी नि पीणा और से आपणी माया रे गर्भो तेई पवित्र आत्मा ते परेया रा ऊणा।
poiché egli sarà grande davanti al Signore; non berrà vino né bevande inebrianti, sarà pieno di Spirito Santo fin dal seno di sua madre
16 तेस इस्राएलो बीचा ते कई जणे, तिना रे प्रभु परमेशरो री तरफा खे फेरने।
e ricondurrà molti figli d'Israele al Signore loro Dio.
17 से एलिय्याह री आत्मा और सामर्था रे ऊई की तेसरे आगे-आगे चलणा ताकि पितरा रा मन बाल-बच्चेया री तरफा खे फेरो। आज्ञा नि मानणे वाल़ेया खे तर्मिया री समजा रे ल्याओ और प्रभुए खे एक लायक प्रजा त्यार करो।”
Gli camminerà innanzi con lo spirito e la forza di Elia, per ricondurre i cuori dei padri verso i figli e i ribelli alla saggezza dei giusti e preparare al Signore un popolo ben disposto».
18 जकरयाहे स्वर्गदूतो ते पूछेया, “ये आऊँ किंयाँ जाणूं कि एड़ा ई मां साथे ऊणा? कऊँकि आऊँ और मेरी लाड़ी तो स्याणे ऊईगे रे।”
Zaccaria disse all'angelo: «Come posso conoscere questo? Io sono vecchio e mia moglie è avanzata negli anni».
19 स्वर्गदूते तेसखे बोलेया, “आऊँ जिब्राईल ए, जो परमेशरो सामणे खड़ा रओआ। आऊँ तां साथे गल्ला करने और ये सुसमाचार सुनाणे रिया तंईं पेजी राखेया
L'angelo gli rispose: «Io sono Gabriele che sto al cospetto di Dio e sono stato mandato a portarti questo lieto annunzio.
20 और देख जदुओ तक यो गल्ला पूरिया नि ऊई जाओगिया, तदुओ तक तूँ चुप रणा और बोली नि सकदा। कऊँकि तैं मेरिया गल्ला पाँदे कि सेयो आपणे बखते पूरिया ऊणिया, विश्वास नि कित्तेया।”
Ed ecco, sarai muto e non potrai parlare fino al giorno in cui queste cose avverranno, perché non hai creduto alle mie parole, le quali si adempiranno a loro tempo».
21 लोक जकरयाहो खे न्याल़दे रए और हैरान ऊईगे कि तेसखे मन्दरो रे इतणी देर किंयाँ ऊईगी?
Intanto il popolo stava in attesa di Zaccaria, e si meravigliava per il suo indugiare nel tempio.
22 जेबे से बारे आया, तेबे से तिना साथे गलाई नि सकेया, तेबे तिना खे पता लगी गा कि तिने मन्दरो रे कोई दर्शन पाई राखेया, से तिना साथे साअरे रे गल्ला करदा रया और गूँगा ऊईगा।
Quando poi uscì e non poteva parlare loro, capirono che nel tempio aveva avuto una visione. Faceva loro dei cenni e restava muto.
23 जेबे मन्दरो रे तेसरे पुरोईतो रे कामो री सेवा करने रे दिन पूरे ऊईगे, तेबे से यरूशलेमो नगरो खे छाडी की आपणे कअरो खे चली गा।
Compiuti i giorni del suo servizio, tornò a casa.
24 तेबे तेसरी लाड़ी इलीशिबा गर्भवती ऊईगी और पाँज मीन्ने तक आपू खे कअरे ये बोली की लकोए रे राखेया,
Dopo quei giorni Elisabetta, sua moglie, concepì e si tenne nascosta per cinque mesi e diceva:
25 “मांणूए जो मेरी बेज्जती करी राखी, तिजी खे दूर करने खे, परमेशरे मां पाँदे कृपा करने खे एड़ा करी राखेया।”
«Ecco che cosa ha fatto per me il Signore, nei giorni in cui si è degnato di togliere la mia vergogna tra gli uomini».
26 इलीशिबा रे गर्भावस्था रे छटुए मीन्ने परमेशरो री तरफा ते जिब्राईल स्वर्गदूत गलील प्रदेशो रे नासरत नाओं नगरो रे,
Nel sesto mese, l'angelo Gabriele fu mandato da Dio in una città della Galilea, chiamata Nazaret,
27 एक कुआँरिया गे पेजेया। तेसारी मंगणी यूसुफ नाओं रे दाऊदो रे कराने रे एक माठे साथे ऊई थी। तेसा कुआँरिया रा नाओं मरियम था।
a una vergine, promessa sposa di un uomo della casa di Davide, chiamato Giuseppe. La vergine si chiamava Maria.
28 स्वर्गदूते तेसा गे पीतरे आयी की बोलेया, “खुशी और जय तेरी ओ, जेस पाँदे परमेशरो री कृपा ऊई री, प्रभु तां साथे ए।”
Entrando da lei, disse: «Ti saluto, o piena di grazia, il Signore è con te».
29 से तेस वचनो ते बऊत कबराई गी और सोचणे लगी कि ये केड़ी गल्ल ए?
A queste parole ella rimase turbata e si domandava che senso avesse un tale saluto.
30 स्वर्गदूते तेसा खे बोलेया, “ओ मरियम! डर नि कऊँकि परमेशरो री कृपा तां पाँदे ऊई री।
L'angelo le disse: «Non temere, Maria, perché hai trovato grazia presso Dio.
31 देख, तूँ गर्भवती ऊणी, तेरे एक पाऊ जमणा और तैं तेसरा नाओं यीशु राखणा।
Ecco concepirai un figlio, lo darai alla luce e lo chiamerai Gesù.
32 से महान् ऊणा, और परमप्रदानो रा पुत्र ऊणा और प्रभु परमेशरे तेसरे पुरखा दाऊदो रा सिंहासन तेसखे देणा।
Sarà grande e chiamato Figlio dell'Altissimo; il Signore Dio gli darà il trono di Davide suo padre
e regnerà per sempre sulla casa di Giacobbe e il suo regno non avrà fine». (aiōn g165)
34 मरियमे स्वर्गदूतो खे बोलेया, “ये किंयाँ ऊणा? आऊँ तो मर्दो खे जाणदी ई नि, कऊँकि आऊँ तो एबु कुँवारी ए”
Allora Maria disse all'angelo: «Come è possibile? Non conosco uomo».
35 स्वर्गदूते तेसा खे जवाब दित्तेया, “पवित्र आत्मा तां पाँदे उतरना और परमप्रदानो री सामर्थ तां पाँदे छांयाँ करनी, तेबेई तो से, जो जमणे वाल़ा ए, तेसखे पवित्र और परमेशरो रा पुत्र बोलेया जाणा।
Le rispose l'angelo: «Lo Spirito Santo scenderà su di te, su te stenderà la sua ombra la potenza dell'Altissimo. Colui che nascerà sarà dunque santo e chiamato Figlio di Dio.
36 देख, तेरे टब्बरो री इलीशिबा रे बी स्याणदे बखते पाऊ ऊणे वाल़ा ए। ये तेसा रा, जेसा खे बांझ बोलोए, छटा मीन्ना चली रा।
Vedi: anche Elisabetta, tua parente, nella sua vecchiaia, ha concepito un figlio e questo è il sesto mese per lei, che tutti dicevano sterile:
37 कऊँकि परमेशर सब कुछ करी सकोआ।”
nulla è impossibile a Dio ».
38 मरियमे बोलेया, “देख, आऊँ परमेशरो री दासी ए, मां साथे तेरे वचनो रे मुताबिक ओ।” तेबे स्वर्गदूत तेसा गे ते चली गा।
Allora Maria disse: «Eccomi, sono la serva del Signore, avvenga di me quello che hai detto». E l'angelo partì da lei.
39 तिना दिना रे मरियम उठी की फटाफट पाह्ड़ी इलाके रे यहूदा प्रदेशो रे एक नगरो खे गई
In quei giorni Maria si mise in viaggio verso la montagna e raggiunse in fretta una città di Giuda.
40 और तेसे जकरयाहो रे कअरे जाई की इलीशिबा खे नमस्ते कित्ती।
Entrata nella casa di Zaccaria, salutò Elisabetta.
41 जिंयाँ ई इलीशिबे मरियमा री नमस्ते सुणी, तिंयाँ ई बच्चा तेसा रे पेटो रे उटकेया और ईलीशिबा पवित्र आत्मा ते फरी गी।
Appena Elisabetta ebbe udito il saluto di Maria, il bambino le sussultò nel grembo. Elisabetta fu piena di Spirito Santo
42 तेबे तेसे मरियमा खे जोरे की बोलेया, “तूँ सबी जवाणसा बीचे धन्य ए और जेस बच्चे खे तां जन्म देणा से बी धन्य ए।
ed esclamò a gran voce: «Benedetta tu fra le donne e benedetto il frutto del tuo grembo!
43 ये कृपा मां पाँदे केथा ऊई कि मेरे प्रभुए री आम्मा मांगे आयी?
A che debbo che la madre del mio Signore venga a me?
44 जिंयाँ ई मैं तेरी नमस्ते सुणी, तिंयाँ ई बच्चा मेरे पेटो रे खुश ऊई की उटकणे लगेया।
Ecco, appena la voce del tuo saluto è giunta ai miei orecchi, il bambino ha esultato di gioia nel mio grembo.
45 धन्य ए से, जिने विश्वास कित्तेया कि जो गल्ला प्रभुए री तरफा ते तेसा गे बोलिया, सेयो पुरिया ऊणिया।”
E beata colei che ha creduto nell'adempimento delle parole del Signore».
46 तेबे मरियमे बोलेया, “मेरा प्राण प्रभुए री बढ़ाई करोआ।
L'anima mia magnifica il Signore Allora Maria disse:
47 और मेरी आत्मा मेरा उद्धार करने वाल़े परमेशरो ते खुश ए।
e il mio spirito esulta in Dio, mio salvatore,
48 कऊँकि तिने आपणी दासिया कनारो खे देखेया, तेबेई तो, देखो, आजो ते सारे जुगा-जुगा रे लोका माखे धन्य बोलणा।
perché ha guardato l'umiltà della sua serva. D'ora in poi tutte le generazioni mi chiameranno beata.
49 कऊँकि तिने शक्तिमाने मेरे बड़े-बड़े काम करी राखे और तेसरा नाओं पवित्र ए।
Grandi cose ha fatto in me l'Onnipotente Santo è il suo nome:
50 तेस परमेशरो री दया, जो तेसते डरोए, पीढ़िया री पीढ़िया तक बणी री रओई।
di generazione in generazione la sua misericordia si stende su quelli che lo temono.
51 तिने आपणे आथो रे जरिए सामर्था रे काम दिखाए और जो आपू खे बड़ा समजोए, सेयो रूल़ाई ते।
Ha spiegato la potenza del suo braccio, ha disperso i superbi nei pensieri del loro cuore;
52 तिने राजेया रा राज खत्म करी ता और शरीफ ऊच्चे कित्ते।
ha rovesciato i potenti dai troni, ha innalzato gli umili;
53 तिने पूखे अच्छी चीजा ते रजाए और अमीर खाली आथे निकयाल़ी ते।
ha ricolmato di beni gli affamati, ha rimandato a mani vuote i ricchi.
54 तिने आपणा सेवक इस्राएल सम्बाल़ी ता। ताकि आपणी तेसा दया रे वादे खे याद करुँ,
Ha soccorso Israele, suo servo, ricordandosi della sua misericordia,
come aveva promesso ai nostri padri, ad Abramo e alla sua discendenza, per sempre». (aiōn g165)
56 मरियम तकरीबन तीन मीन्ने तक तेती रई और तेबे कअरो खे चली गी।
Maria rimase con lei circa tre mesi, poi tornò a casa sua.
57 तेबे इलीशिबा रे बच्चा पैदा करने रा बखत पूरा ऊईगा और तेसा रे एक पाऊ जम्मेया।
Per Elisabetta intanto si compì il tempo del parto e diede alla luce un figlio.
58 तेसा रे पड़ोसी और टब्बरो वाल़ेया जेबे ये सुणेया कि प्रभुए तेसा पाँदे बड़ी पारी दया करी राखी, सेयो तेसा साथे बऊत खुश ऊए।
I vicini e i parenti udirono che il Signore aveva esaltato in lei la sua misericordia, e si rallegravano con lei.
59 तेबे एड़ा ऊआ कि सेयो आठुए दिने बाल़को रा खतना करने आए और तेसरा नाओं, तेसरे बाओ रे नाओं पाँदे जकरयाह राखणे लगे।
All'ottavo giorno vennero per circoncidere il bambino e volevano chiamarlo col nome di suo padre, Zaccaria.
60 तेबे बच्चे री आम्मे बोलेया, “ना; एसरा नाओं यूहन्ना राखणा।”
Ma sua madre intervenne: «No, si chiamerà Giovanni».
61 तेबे तिने बोलेया, “तेरे टब्बरो रे एड़ा नाओं केसी रा निए।”
Le dissero: «Non c'è nessuno della tua parentela che si chiami con questo nome».
62 तेबे तिने तेसरे बाओ ते साअरे रे पूछेया, “तूँ एसरा क्या नाओं राखणा चाएया?”
Allora domandavano con cenni a suo padre come voleva che si chiamasse.
63 तेबे तिने लिखणे री पट्टी मुंगाई की लिखी ता, “एसरा नाओं यूहन्ना ए” और सब हैरान ऊईगे।
Egli chiese una tavoletta, e scrisse: «Giovanni è il suo nome». Tutti furono meravigliati.
64 तेबे तेसरा मूँ और जीब तेबुई खुली गी। तेबे से बोलणे जोगा ऊईगा और परमेशरो रा धन्यवाद करने लगेया।
In quel medesimo istante gli si aprì la bocca e gli si sciolse la lingua, e parlava benedicendo Dio.
65 तेसरे ओरे-पोरे रणे वाल़े लोक डरी गे और तिना सबी गल्ला री चर्चा यहूदिया प्रदेशो रे सारे पाह्ड़ी इलाके रे फैली गी।
Tutti i loro vicini furono presi da timore, e per tutta la regione montuosa della Giudea si discorreva di tutte queste cose.
66 सब सुणने वाल़े आपणे-आपणे मनो रे बिचार करने लगे, “ये बाल़क केड़ा ऊणा?” कऊँकि परमेशरो रा आथ तेस साथे ए।
Coloro che le udivano, le serbavano in cuor loro: «Che sarà mai questo bambino?» si dicevano. Davvero la mano del Signore stava con lui.
67 तेबे तेसरा पिता जकरयाह पवित्र आत्मा ते परी गा और भविष्यबाणी करने लगेया,
Zaccaria, suo padre, fu pieno di Spirito Santo, e profetò dicendo:
68 “प्रभु इस्राएलो रा परमेशर धन्य ए, जो तिने आपणे लोका कनारो खे देखेया और तिना खे छुटकारा दित्तेया
« Benedetto il Signore Dio d'Israele, perché ha visitato e redento il suo popolo,
69 और आपणे सेवक दाऊदो रे कराने रे आसा खे उद्धारकर्ता पेजी राखेया।
e ha suscitato per noi una salvezza potente nella casa di Davide, suo servo,
70 जेड़ा तिने आपणे पवित्र भविष्यबक्तेया ते बुलवाया था, जो दुनिया रे शुरूओ ते ऊँदे ऊए आयी रे (aiōn g165)
come aveva promesso per bocca dei suoi santi profeti d'un tempo: (aiōn g165)
71 मतलब-आसा रे दुश्मणा ते और बैरिया रे आथो ते म्हारा उद्धार करी राखेया।
salvezza dai nostri nemici, e dalle mani di quanti ci odiano.
72 ताकि आसा रे बाप-दादेया पाँदे कृपा करी की आपणी पवित्र वाचा याद राखो
Così egli ha concesso misericordia ai nostri padri e si è ricordato della sua santa alleanza,
73 और से कसम जो तिने आसा रे पिते अब्राहमो साथे खाई थी
del giuramento fatto ad Abramo, nostro padre,
74 कि तेस आसा खे ये देणा, ताकि आसे आपणे दुश्मणा रे आथो ते बची की
di concederci, liberati dalle mani dei nemici, di servirlo senza timore,
75 परमेशरो सामणे पवित्रता, और धार्मिकता साथे सारी जिन्दगी नच्चके रई की तेसरी सेवा करदे रईए।
in santità e giustizia al suo cospetto, per tutti i nostri giorni.
76 ओ बाल़क! ताखे परमप्रदान परमेशरो रा भविष्यबक्ता बोलेया जाणा, कऊँकि तूँ प्रभुए री बाट त्यार करने खे तिना रे आगे-आगे चलणा।
E tu, bambino, sarai chiamato profeta dell'Altissimo innanzi al Signore a preparargli le strade,
77 ताकि तिना रे लोका खे उद्धारो रा ज्ञान देई सके, जो तिना रे पापो री माफिया ते मिलोआ।
per dare al suo popolo la conoscenza della salvezza nella remissione dei suoi peccati,
78 ये आसा रे परमेशरो री तेसा बड़िया दया ते ऊणा; जेसरी बजअ ते, स्वर्गो ते आसा पाँदे प्यागा रा प्रयासा ऊणा।
grazie alla bontà misericordiosa del nostro Dio, per cui verrà a visitarci dall'alto un sole che sorge
79 ताकि न्हेरे रे और मरने वाल़ेया खे जिन्दगी देई सको, और आसा रे पैरा खे शान्तिया री बाटा रे सिदे चलाई सको।”
per rischiarare quelli che stanno nelle tenebre e nell'ombra della morte e dirigere i nostri passi sulla via della pace».
80 तेबे से बाल़क यूहन्ना बड़दा और आत्मा रे तागतबर ऊँदा गया और इस्राएलो रे सामणे आऊणे रे दिना तक, जंगल़ो रे रया।
Il fanciullo cresceva e si fortificava nello spirito. Visse in regioni deserte fino al giorno della sua manifestazione a Israele.
