Masese 23
1 Soki ovandi mpo na kolia mesa moko elongo na mokonzi, tala malamu moto oyo azali liboso na yo.
Når du sit til bords hjå ein hovding, so agta vel på kven du hev fyre deg,
2 Tia mbeli na mongongo na yo soki ozalaka lokoso.
og set ein kniv på strupen din, um mathugen din er stor.
3 Kolula te bilei na ye ya kitoko, pamba te, tango mosusu, ezali na yango bololo.
Fys ikkje etter hans lostemat, for det er dårande føda.
4 Koboma nzoto te mpo na koluka kozwa bomengo, kotia mayele na yo te kati na yango.
Mød deg ei med å verta rik, lat fara den klokskapen din!
5 Tango okobwaka miso na ngambo ya bomengo, ekobunga, pamba te ezalaka na mapapu mpe epumbwaka na likolo makasi lokola mpongo.
Lat ei augo fljuga til det som kverv, for det gjer seg vengjer, det er visst, som ein ørn som flyg til himmels.
6 Kolia te bilei ya moto oyo azali kotala yo na miso mabe mpe kolula te bilei na ye ya kitoko,
Et ikkje brød hjå den som misunner deg, og fys ikkje etter hans lostemat!
7 pamba te azalaka ndenge makanisi ya motema na ye ezali. Alobaka: « Lia mpe mela, » kasi motema na ye ezali elongo na yo te.
For som han reknar ut i sjæli si, soleis er han. «Et og drikk!» han segjer til deg, men hjarta hans er ikkje med deg.
8 Okosanza eteni oyo oliaki, mpe maloba na yo ya kitoko ekokende pamba.
For biten din som du hev ete, lyt du spy upp att, og du hev spilt dine fagre ord.
9 Kolobaka na zoba te, pamba te akotiola bwanya ya maloba na yo.
For øyro på dåren skal du ikkje tala, for han vanvyrder visdommen i dine ord.
10 Kozongisa te na sima mondelo ya kala mpe kokota te na bilanga ya bana bitike,
Flyt ikkje gamall merkestein, og kom ei inn på åkrane åt faderlause.
11 pamba te Molobeli na bango azalaka makasi, akozwa makambo na bango na maboko mpo na kotelemela yo.
For deira målsmann er sterk, han skal føra saki deira imot deg.
12 Tika ete motema na yo endimaka kotosa mibeko, mpe matoyi na yo eyokaka maloba ya boyebi!
Vend hjarta ditt til age og øyro dine til kunnskaps ord!
13 Kozangisa te kopesa mwana etumbu; soki obeti ye fimbu, akokufa te.
Lat ikkje guten vera utan age! Slær du han med riset, skal han ikkje døy.
Du slær han med riset, og sjæli hans bergar du frå helheim. (Sheol h7585)
15 Mwana na ngai, soki motema na yo ezali na bwanya, motema na ngai ekozala na esengo.
Son min, vert hjarta ditt vist, so gled seg og mitt hjarta,
16 Solo, bomoto na ngai nyonso ekotonda na esengo, soki bibebu na yo elobi makambo ya sembo.
og nyro mine fegnast når lipporn’ dine talar det som rett er.
17 Tika ete motema na yo elulaka te bato ya masumu, kasi zalaka tango nyonso na posa makasi ya kotosa Yawe;
Lat ikkje hjarta ditt misunna syndarar, men stræva stødt etter gudlegdom.
18 pamba te suka na yo ekozala solo malamu mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
For då er du viss på ei framtid, og di von skal ei verta til inkjes.
19 Mwana na ngai, yoka mpe zala na bwanya, batela motema na yo kati na nzela ya sembo.
Høyr du, son min, og vert vis, og lat hjarta ditt ganga beint fram på vegen.
20 Kozala esika moko te na balangwi masanga to na bato ya lokoso,
Ver ikkje med millom vindrikkarar, millom deim som foret seg på kjøt.
21 pamba te balangwi masanga mpe bato na lokoso bakomaka babola, mpe bogoyigoyi ekolatisa bango bilamba epasuka.
For drikkar og storetar fatig vert, og svevn gjev fillor for klæde.
22 Yokela tata oyo aboti yo, mpe kotiola mama na yo te ata soki anuni.
Høyr på far din som avla deg, og vanvyrd ei mor di når ho vert gamall!
23 Luka bosolo, kasi koteka yango te; sala se bongo na bwanya, na mateya mpe na mayele.
Kjøp sanning og sel henne ikkje, visdom og age og vit.
24 Tata ya moto ya sembo akozala na esengo mingi, mpe moto oyo abota mwana ya bwanya akosepela kati na ye.
Storleg fegnast far til den rettferdige, og den som fær ein vis son, skal få gleda av han.
25 Tika ete tata na yo mpe mama na yo basepela! Tika ete mama oyo abota yo azala na esengo!
Lat far din og mor di gleda seg, og ho som fødde deg, fegnast.
26 Mwana na ngai ya mobali, pesa ngai motema na yo, mpe tika ete miso na yo esepela na nzela na ngai!
Son min, gjev meg hjarta ditt, og lat dine augo lika vegarne mine.
27 Pamba te mwasi ya ndumba azali lokola libulu ya monene, mpe mwasi ya mopaya azali lokola libulu ya mozindo.
For skjøkja er som djupe gravi og den framande kona som tronge brunnen,
28 Mwasi ya ndumba atelemaka na ekenge lokola moyibi mpe akomisaka mibali bazoba koleka.
ja, ho ligg på lur som ein ransmann, og ho aukar talet på utrue folk.
29 Mpo na nani: « Ah ngai, mawa! » Mpo na nani: « Eh! » Mpo na nani koswanaswana? Mpo na nani kolelalela? Mpo na nani kowelana ezanga tina? Mpo na nani kotelisa miso?
Kven hev sorg? Kven hev sut? Kven hev dragsmål? Kven hev klagemål? Kven hev sjølvvalde sår? Kven hev dimsynte augo?
30 Mpo na bato oyo bawumelaka liboso ya masanga ya vino, mpo na bato oyo bamelaka masanga ya makasi.
Dei som drygjer lenge hjå vinen, dei som kjem og smakar på mjøden.
31 Kotalaka te masanga ya vino tango ezali motane, tango ezali kongala kati na kopo mpe kokita na pete na mongongo.
Sjå ikkje på vinen kor han raudnar, kor vænt han smiler i staupet! lett renn han ned.
32 Na suka na yango, ekoswa yo lokola nyoka mpe ekotia yo minu lokola etupa.
Men sidan han sting som ein slange og høgg som ein orm.
33 Miso na yo ekomona biloko na ndenge ya kokamwa, mpe motema na yo ekobimisa makambo ya bozoba.
Då skal augo dine sjå rare syner, og hjarta ditt talar tull og tøv.
34 Boye, okokoma lokola moto oyo alali kati na ebale monene, mpe lokola moto oyo alali na songe ya nzete ya molayi.
Du vert som låg du i havsens djup, eller låg i toppen av mastri.
35 Okoloba: « Babeti ngai, kasi nazali koyoka pasi te; babeti ngai fimbu, kasi nazali koyoka eloko te! Tango nini nakolamuka? Nakozongela lisusu komela vino. »
«Dei slo meg, men det gjorde’kje vondt, dei banka meg, men eg kjende det ikkje. Når skal eg vakna? Eg vil få tak i endå meir.»
