Masese 19

1 Mobola oyo atambolaka na bosembo azali malamu koleka mokosi oyo azangi mayele.

Beter een arme, die onberispelijk wandelt, Dan een rijke, die verkeerde wegen gaat.

2 Ezali malamu te kobungisa mayele, kati na bolingo oyo eleka ndelo. Lokolo ya moto oyo atambolaka noki-noki ezangaka te kobeta libaku.

Zonder verstand deugt zelfs de ijver niet; Wie te haastig loopt, doet een misstap.

3 Bozoba ya moto ebebisaka bomoi na ye; mpe, na sima, akomaka kotombokela Yawe.

Door zijn dwaasheid komt de mens op het verkeerde pad, Maar hij zelf wijt het aan Jahweh!

4 Mozwi azalaka na baninga ebele, kasi mobola akabwanaka ata na molingami na ye ya motema.

Rijkdom maakt vele vrienden, Een arme raakt zijn vrienden kwijt.

5 Motatoli ya lokuta akozwa etumbu; moto oyo akosaka akozanga te kozwa etumbu.

Een onbetrouwbaar getuige blijft niet ongestraft; Wie leugens verspreidt, zal niet ontkomen.

6 Bato mingi balukaka kosepelisa moto ya lokumu, mpe moto nyonso alukaka kozala molingami ya moto oyo asungaka bato.

Velen dingen naar de gunst van een voorname; Wie geschenken geeft, heeft allen tot vriend.

7 Soki bandeko nyonso ya mobola bayinaka ye, mpo na nini baninga na ye bakima ye te? Ata tango azali nanu koloba, batikalaka lisusu wana te.

Als een arme al door zijn broers wordt gehaat, Hoever zullen zijn vrienden zich dan van hem terugtrekken! Wie te veel spreekt, wordt een meester in de boosheid; Wie woorden najaagt, ontkomt niet.

8 Moto oyo alukaka kozwa bwanya alingaka bomoi na ye; moto oyo alingaka mayele alongaka.

Wie verstand verwerft, heeft zichzelven lief; Wie inzicht bewaart, zal het goede ondervinden.

9 Motatoli ya lokuta azwaka etumbu; moto oyo akosaka akobebisama.

Een onbetrouwbaar getuige blijft niet ongestraft; Wie leugens verspreidt, zal omkomen.

10 Bomoi ya lokumu ebongi na zoba te; ebongi mpe te na mowumbu kopesa mitindo na bakambi.

Weelde staat een dwaas evenmin, Als een knecht het heersen over vorsten.

11 Bwanya ya moto ekomisaka ye motema molayi; mpe azwaka lokumu tango atalaka pamba mabe oyo basalaka ye.

Wijsheid maakt den mens lankmoedig; Hij gaat er groot op, een misstap te vergeven.

12 Kanda ya mokonzi ezali lokola koganga ya nkosi, kasi bolamu na ye ezali lokola mamwe.

Een toornig koning brult als een leeuw, Maar als dauw op het groen is zijn gunst.

13 Mwana ya zoba azali pasi mpo na tata na ye; koswana ya mwasi ezali lokola linzanza ya ndako, oyo etangisaka mayi tango nyonso.

Een dwaas kind is een ramp voor zijn vader, Het getwist van een vrouw een gestadig druppelend lek.

14 Moto akoki kozwa bandako mpe bomengo lokola libula kowuta epai ya batata, kasi mwasi ya bwanya azali likabo kowuta na Yawe.

Huis en have worden van vader geërfd, Maar een verstandige vrouw komt van Jahweh.

15 Bogoyigoyi ememaka moto na pongi makasi, mpe moto ya goyigoyi akufaka nzala.

Luiheid verwekt een diepe slaap, Een trage geest moet honger lijden.

16 Moto oyo atosaka mibeko abatelaka molimo na ye; moto oyo akebaka te na etamboli na ye akokufa.

Wie de geboden in acht neemt, behoedt zichzelf; Wie niet past op zijn wandel, zal sterven.

17 Moto oyo asalaka bolamu epai ya mobola adefisaka Yawe, bongo Yawe akozongisela ye bolamu.

Wie goed is voor een arme, leent aan Jahweh; Hij zal hem zijn weldaad vergelden.

18 Pesaka mwana na yo etumbu wana elikya ezali nanu, kasi kotomboka na yo ekoma te kino na posa ya koboma ye.

Tuchtig uw kind, zo lang er nog hoop is; Maar laat u niet vervoeren tot toorn.

19 Tika ete moto oyo asilikaka makasi amema mokumba ya kanda na ye; pamba te soki obikisi ye, okotinda ye ete azongela lisusu.

Een driftig mens zal moeten boeten; Wilt ge hem helpen, ge maakt het nog erger.

20 Yoka toli mpe ndima mateya, mpo ete okoma moto ya bwanya.

Luister naar raad, en neem vermaning aan, Opdat ge tenslotte wijs moogt zijn.

21 Motema ya moto ezalaka na makanisi ebele, kasi ezali mokano ya Yawe nde ekokisamaka.

Vele plannen gaan er om in den mens, Maar het besluit van Jahweh, dàt komt tot stand.

22 Eloko oyo moto alingaka epai ya moninga na ye moto ezali bolingo ya solo, mpe mobola azali malamu koleka mokosi.

Goedheid strekt den mens tot gewin, Beter arm te zijn dan wreed

23 Kotosa Yawe ememaka na bomoi, esalaka ete moto azala na kimia; boye ata mabe moko te ekokomela ye.

Het ontzag voor Jahweh leidt ten leven; Men rust dan tevreden, niet door rampen bezocht.

24 Moto ya goyigoyi akotisaka loboko na ye kati na bilei, kasi akokaka te kozongisa yango na monoko na ye.

Als een luiaard zijn hand in de schotel heeft gestoken, Brengt hij haar nog niet eens naar de mond.

25 Beta motioli fimbu, mpe zoba akozwa mayele; sembola moto ya mayele, mpe akozwa boyebi.

Slaat ge een spotter, dan wordt de onervarene wijs; Vermaant ge een verstandig mens, hij leert er nog uit.

26 Mwana oyo abetaka tata na ye mpe abenganaka mama na ye ayeisaka soni mpe mawa.

Wie zijn vader mishandelt, zijn moeder verjaagt, Is een kind, dat beschaamt en te schande maakt.

27 Mwana na ngai, soki otiki koyoka mateya, okobunga nzela ya maloba ya boyebi.

Mijn zoon, houdt ge op, naar vermaning te luisteren, Dan dwaalt ge af van verstandige taal.

28 Moto oyo atiolaka bosembo azali motatoli ya zoba; mpe monoko ya bato mabe emelaka kaka mabe.

Een kwaadwillige getuige spot met het recht, De mond der bozen stort onrecht uit.

29 Etumbu esalema mpo na batioli, mpe fimbu esalema mpo na bazoba.

Voor de spotters liggen roeden gereed, En slagen voor de rug van de dwazen.