< Proverbiorum 23 >

1 quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam
Quando tu sederai [a tavola] con alcun signore, Per mangiar con lui, Considera attentamente quello che [sarà] dinanzi a te;
2 et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam
[Altrimenti], se tu [sei] ingordo, Tu ti metterai un coltello alla gola.
3 ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii
Non appetire le sue delizie; Perciocchè sono un cibo fallace.
4 noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum
Non affaticarti per arricchire; Rimanti della tua prudenza.
5 ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum
In un batter d'occhio [le ricchezze] non [sono più]; Perciocchè ad un tratto si fanno delle ale; [E sono] come un'aquila, che se ne vola in aria.
6 ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius
Non mangiare il pan dell'uomo che è d'occhio maligno, E non appetire le sue delizie.
7 quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum
Perciocchè, come egli è villano nell'anima sua, Così egli ti dirà: Mangia, e bevi; Ma il cuor son non [sarà] teco.
8 cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos
Tu vomiterai il boccone [che ne] avrai mangiato, Ed avrai perduti i tuoi ragionamenti piacevoli.
9 in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui
Non parlare in presenza dello stolto; Perciocchè egli sprezzerà il senno de' tuoi ragionamenti.
10 ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas
Non rimuovere il termine antico; E non entrare ne' campi degli orfani.
11 propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum
Perciocchè il lor riscotitore [è] potente; Egli difenderà la causa loro contro a te.
12 ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae
Porgi il tuo cuore all'ammaestramento, E le tue orecchie a' detti della scienza.
13 noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur
Non risparmiare la correzione al fanciullo; Benchè tu lo batti con la verga, non [però] morrà.
14 tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis (Sheol h7585)
Tu lo batterai con la verga, E libererai l'anima sua dall'inferno. (Sheol h7585)
15 fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum
Figliuol mio, se il tuo cuore è savio, Il mio cuore altresì se ne rallegrerà.
16 et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua
E le mie reni gioiranno, Quando le tue labbra parleranno cose diritte.
17 non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die
Il cuor tuo non porti invidia a' peccatori; Anzi [attienti] sempre al timore del Signore.
18 quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur
Perciocchè, se vi è premio, La tua speranza non sarà troncata.
19 audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum
Ascolta, figliuol mio, e sii savio; E addirizza il tuo cuore nella [diritta] via.
20 noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt
Non esser de' bevitori di vino; [Nè] de' ghiotti mangiatori di carne.
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio
Perciocchè l'ubbriaco ed il ghiotto impoveriranno; Ed il sonnecchiare farà vestire stracci.
22 audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua
Ubbidisci a tuo padre, il qual ti ha generato; E non isprezzar tua madre, quando sarà divenuta vecchia.
23 veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam
Compera verità, e non vender[la], [Compera] sapienza, ammaestramento, ed intendimento.
24 exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo
Il padre del giusto gioirà grandemente; E chi avrà generato un savio, ne avrà allegrezza.
25 gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te
[Fa]' che tuo padre e tua madre si rallegrino; E che quella che ti ha partorito gioisca.
26 praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant
Figliuol mio, recami il tuo cuore, E gli occhi tuoi guardino le mie vie.
27 fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena
Perciocchè la meretrice [è] una fossa profonda, E la straniera un pozzo stretto.
28 insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit
Ed anche ella sta agli agguati, come un ladrone; Ed accresce [il numero de]'malfattori fra gli uomini.
29 cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum
A cui [avvengono] i guai? a cui i lai? A cui le contese? a cui i rammarichi? A cui le battiture senza cagione? a cui il rossore degli occhi?
30 nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis
A quelli che si fermano lungamente appresso il vino; A quelli che vanno cercando da mescere.
31 ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande
Non riguardare il vino, quando rosseggia, Quando sfavilla nella coppa, [E] cammina diritto.
32 sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet
Egli morderà alla fine come il serpente, E pungerà come l'aspido.
33 oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa
[Allora] gli occhi tuoi vedranno cose strane, E il tuo cuore parlerà cose stravolte.
34 et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo
E tu sarai come chi giace in mezzo al mare, E come chi dorme in su la cima dell'albero della nave.
35 et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam
[Tu dirai: ] Altri mi ha battuto, ed io non ne ho sentita la doglia; Altri mi ha pesto, [ed] io non me ne sono avveduto; Quando mi risveglierò? io tornerò a cercarlo ancora.

< Proverbiorum 23 >