Proverbiorum 1
1 parabolae Salomonis filii David regis Israhel
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
7 timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
