Proverbiorum 13

1 Filius sapiens, doctrina patris: qui autem illusor est, non audit cum arguitur.

Sie tulik lalmwetmet el lohang nu ke mwe luti lun papa tumal, a sie mwet inse fulat el tia ku in fahkak mu el tafongla.

2 De fructu oris sui homo satiabitur bonis: anima autem praevaricatorum iniqua.

Mwet wo fah eis mwe insewowo ke kas wo lalos, a elos su kutasrik elos suk na in oru ma sulallal.

3 Qui custodit os suum, custodit animam suam: qui autem inconsideratus est ad loquendum, sentiet mala.

El su karinganang kas lal el karingin moul lal; a el su kaskas pusla, el sifacna kunausulla.

4 Vult et non vult piger: anima autem operantium impinguabitur.

Yohk kena lun sie mwet alsrangesr, a el ac tia ku in eis. Sie mwet alken ac eis ma nukewa ma el lungse.

5 Verbum mendax iustus detestabitur: impius autem confundit, et confundetur.

Mwet suwoswos elos srunga kas kikiap, a kas lun mwet koluk uh mwe mwekin ac mwe srungayuk.

6 Iustitia custodit innocentis viam: impietas autem peccatorem supplantat.

Moul suwohs mwe molela moul lun mwet su wangin mwata; a orekma koluk mwe kunausla moul lun mwet koluk.

7 Est quasi dives cum nihil habeat: et est quasi pauper, cum in multis divitiis sit.

Kutu mwet uh oru mu elos kasrup, a wangin ma lalos; ac kutu mwet uh oru mu elos sukasrup, a yohk mwe kasrup lalos.

8 Redemptio animae viri, divitiae suae: qui autem pauper est, increpationem non sustinet.

Sie mwet kasrup enenu in orekmakin mani lal in molella liki mwet pwapa koluk, a wangin mwet aksangengye sie mwet sukasrup.

9 Lux iustorum laetificat: lucerna autem impiorum extinguetur.

Mwet suwoswos uh oana sie kalem saromrom; mwet koluk uh oana sie lam ma apkuran in kunla.

10 Inter superbos semper iurgia sunt: qui autem agunt omnia cum consilio, reguntur sapientia.

Inse fulat uh mwe sramtauk akukuin mukena. Elos su suk kas in kasru pa lalmwetmet.

11 Substantia festinata minuetur: quae autem paulatim colligitur manu, multiplicabitur.

Sie mwet fin eis mwe kasrup ke inkanek fisrasr, ac fah sa na in lisr. Mwet se ma orekma upa in konauk mwe kasrup lal, ac fah oasr ma lal pacl nukewa.

12 Spes, quae differtur, affligit animam: lignum vitae desiderium veniens.

Mwe finsrak lom fin pahtlana, kom ku in maskunak; a fin sun finsrak lom an, kom ac sessesla ke engan.

13 Qui detrahit alicui rei, ipse se in futurum obligat: qui autem timet praeceptum, in pace versabitur. Animae dolosae errant in peccatis: iusti autem misericordes sunt, et miserantur.

Elos su srangesr eis kas in kasru, ac fah sun mwe ongoiya; elos su eis kas in kasru, elos ac fah moul in misla.

14 Lex sapientis fons vitae, ut declinet a ruina mortis.

Mwe luti lun mwet lalmwetmet uh, sie unon in moul su ac fah kasrekom in kaingkunla mwe sensen nu ke moul lom.

15 Doctrina bona dabit gratiam: in itinere contemptorum vorago.

Akfulatyeyuk mwet lalmwetmet, a mwet ma tia ku in lulalfongiyuk fah sun mwe ongoiya.

16 Astutus omnia agit cum consilio: qui autem fatuus est, aperit stultitiam.

Mwet ma oasr nunak la elos nunkala mau in wo meet liki elos oru, a mwet lalfon uh akkalemye na nikin lalos.

17 Nuncius impii cadet in malum: legatus autem fidelis, sanitas.

Sie mwet utuk kas soaru, ac sripauk lokoalok; a sie mwet utuk kas oaru, el orala misla.

18 Egestas, et ignominia ei, qui deserit disciplinam: qui autem acquiescit arguenti, glorificabitur.

Sie mwet su srangesr lutlut, el ac sukasrup ac mwekin. Kutena mwet su porongo kas in kai uh, fah akfulatyeyuk.

19 Desiderium si compleatur, delectat animam: detestantur stulti eos, qui fugiunt mala.

Fuka woiya pacl se kom eis ma kom kena nu kac! A mwet lalfon uh tia lungse forla liki ma koluk.

20 Qui cum sapientibus graditur, sapiens erit: amicus stultorum similis efficietur.

Kupasr nu sin mwet lalmwetmet, ac kom fah lalmwetmet. Kom fin asruoki nu sin mwet lalfon, kom ac fah sun ongoiya.

21 Peccatores persequitur malum: et iustis retribuentur bona.

Mwe lokoalok uh ukwe mwet koluk nu yen nukewa, a ma wo uh ac fah itukyang nu sin mwet suwoswos.

22 Bonus reliquit heredes filios, et nepotes: et custoditur iusto substantia peccatoris.

Sie mwet wo ac fah akola mwe kasrup lal tuh tulik nutin tulik natul in usrui, a mwe kasrup lun mwet koluk fah som nu sin mwet suwoswos.

23 Multi cibi in novalibus patrum: et aliis congregantur absque iudicio.

Acn ma soenna imaiyuk lukun ku in orala mwe mongo na yohk nu sin mwet sukasrup, tuh mwet sesuwos uh sruokya lukelos in tia imaiyuk.

24 Qui parcit virgae, odit filium suum: qui autem diligit illum, instanter erudit.

Kom fin tia kai tulik nutum, kom tia lungse el. Kom fin lungse el, kom ac kael.

25 Iustus comedit, et replet animam suam: venter autem impiorum insaturabilis.

Mwet suwoswos elos kihp pacl nukewa, a mwet koluk elos masrinsral.