Mattheum 22
1 Et respondens Iesus, dixit iterum in parabolis eis, dicens:
A odpowiadając Jezus, zasię im rzekł w podobieństwach, mówiąc:
2 Simile factum est regnum caelorum homini regi, qui fecit nuptias filio suo.
Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który sprawił wesele synowi swemu;
3 Et misit servos suos vocare invitatos ad nuptias, et nolebant venire.
I posłał sługi swe, aby wezwali zaproszonych na wesele; ale nie chcieli przyjść.
4 Iterum misit alios servos, dicens: Dicite invitatis: Ecce prandium meum paravi, tauri mei, et altilia occisa sunt, et omnia parata: venite ad nuptias.
Znowu posłał insze sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Otom obiad mój nagotował, woły moje i co było karmnego, pobito, i wszystko gotowe, pójdźcież na wesele.
5 Illi autem neglexerunt: et abierunt, alius in villam suam, alius vero ad negotiationem suam:
Ale oni zaniedbawszy odeszli, jeden do roli swojej, a drugi do kupiectwa swego;
6 reliqui vero tenuerunt servos eius, et contumeliis affectos occiderunt.
A drudzy pojmawszy sługi jego, zelżyli i pobili je.
7 Rex autem cum audisset, iratus est: et missis exercitibus suis, perdidit homicidas illos, et civitatem illorum succendit.
Co gdy król usłyszał, rozgniewał się, a posławszy wojska swoje, wytracił one morderce, i miasto ich zapalił.
8 Tunc ait servis suis: Nuptiae quidem paratae sunt, sed qui invitati erant, non fuerunt digni.
Tedy rzekł sługom swoim: Weseleć wprawdzie jest gotowe; lecz zaproszeni nie byli godni.
9 ite ergo ad exitus viarum, et quoscumque inveneritis, vocate ad nuptias.
Przetoż idźcie na rozstania dróg, kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na wesele.
10 Et egressi servi eius in vias, congregaverunt omnes, quos invenerunt, malos et bonos: et impletae sunt nuptiae discumbentium.
Tedy wyszedłszy oni słudzy na drogi, zgromadzili wszystkie, którekolwiek znaleźli, złe i dobre, i napełnione jest wesele gośćmi.
11 Intravit autem rex ut videret discumbentes, et vidit ibi hominem non vestitum veste nuptiali.
A wszedłszy król, aby oglądał goście, obaczył tam człowieka nie odzianego szatą weselną;
12 Et ait illi: Amice, quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem? At ille obmutuit.
I rzekł mu: Przyjacielu! jakoś tu wszedł, nie mając szaty weselnej? A on zamilknął.
13 Tunc dicit rex ministris: Ligatis manibus, et pedibus eius, mittite eum in tenebras exteriores: ibi erit fletus, et stridor dentium.
Tedy rzekł król sługom: Związawszy nogi i ręce jego, weźmijcie go, a wrzućcie do ciemności zewnętrznych, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 Multi enim sunt vocati, pauci vero electi.
Albowiem wiele jest wezwanych, ale mało wybranych.
15 Tunc abeuntes Pharisaei, consilium inierunt ut caperent eum in sermone.
Tedy odszedłszy Faryzeuszowie uczynili radę, jako by go usidlili w mowie.
16 Et mittunt ei discipulos suos cum Herodianis dicentes: Magister, scimus quia verax es, et viam Dei in veritate doces, et non est tibi cura de aliquo: non enim respicis personam hominum:
I posłali do niego ucznie swoje z Herodyjany, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, żeś jest prawdziwy, i drogi Bożej w prawdzie uczysz, a nie dbasz na nikogo; albowiem nie patrzysz na osobę ludzką.
17 dic ergo nobis quid tibi videtur, licet censum dare Caesari, an non?
Przetoż powiedz nam, co ci się zda? Godzili się dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
18 Cognita autem Iesus nequitia eorum, ait: Quid me tentatis hypocritae?
Ale Jezus poznawszy złość ich, rzekł im: Czemuż mię kusicie, obłudnicy?
19 ostendite mihi numisma census. At illi obtulerunt ei denarium.
Pokażcie mi monetę czynszową; a oni mu podali grosz.
20 Et ait illis Iesus: Cuius est imago haec, et superscriptio?
I rzekł im: Czyjże to obraz i napis?
21 Dicunt ei: Caesaris. Tunc ait illis: Reddite ergo quae sunt Caesaris, Caesari: et quae sunt Dei, Deo.
Rzekli mu: Cesarski. Tedy im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
22 Et audientes mirati sunt, et relicto eo abierunt.
To usłyszawszy, zadziwili się, a opuściwszy go, odeszli.
23 In illo die accesserunt ad eum Sadducaei, qui dicunt non esse resurrectionem: et interrogaverunt eum,
Dnia onego przyszli do niego Saduceuszowie, którzy mówią, iż nie masz zmartwychwstania, i pytali go,
24 dicentes: Magister, Moyses dixit: Si quis mortuus fuerit non habens filium, ut ducat frater eius uxorem illius, et suscitet semen fratri suo.
Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz powiedział: Jeźliby kto umarł, nie mając dzieci, aby brat jego prawem powinowactwa pojął żonę jego, i wzbudził nasienie bratu swemu.
25 Erant autem apud nos septem fratres: et primus, uxore ducta, defunctus est: et non habens semen, reliquit uxorem suam fratri suo.
Było tedy u nas siedm braci; a pierwszy pojąwszy żonę, umarł, a nie mając nasienia, zostawił żonę swoję bratu swemu.
26 Similiter secundus, et tertius usque ad septimum.
Także też wtóry i trzeci, aż do siódmego.
27 Novissime autem omnium et mulier defuncta est.
A na ostatek po wszystkich umarła i ona niewiasta.
28 In resurrectione ergo cuius erit de septem uxor? omnes enim habuerunt eam.
Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z tych siedmiu będzie żoną, gdyż ją wszyscy mieli?
29 Respondens autem Iesus, ait illis: Erratis nescientes Scripturas, neque virtutem Dei.
A odpowiadając Jezus rzekł im: Błądzicie, nie będąc powiadomieni Pisma, ani mocy Bożej.
30 In resurrectione enim neque nubent, neque nubentur: sed erunt sicut angeli Dei in caelo.
Albowiem przy zmartwychwstaniu ani się żenić, ani za mąż chodzić nie będą, ale będą jako Aniołowie Boży w niebie.
31 De resurrectione autem mortuorum non legistis quod dictum est a Deo dicente vobis:
A o powstaniu umarłych nie czytaliście, co wam powiedziano od Boga mówiącego:
32 Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob? Non est Deus mortuorum, sed viventium.
Jam jest Bóg Abrahama, i Bóg Izaaka, i Bóg Jakóba? Bóg nie jestci Bogiem umarłych, ale żywych.
33 Et audientes turbae, mirabantur in doctrina eius.
A usłyszawszy to lud, zdumiał się nad nauką jego.
34 Pharisaei autem audientes quod silentium imposuisset Sadducaeis, convenerunt in unum:
Lecz gdy usłyszeli Faryzeuszowie, że zawarł usta Saduceuszom, zeszli się wespół.
35 et interrogavit eum unus ex eis legis doctor, tentans eum:
I spytał go jeden z nich, zakonnik, kusząc go i mówiąc:
36 Magister, quod est mandatum magnum in lege?
Nauczycielu! które jest największe przykazanie w zakonie?
37 Ait illi Iesus: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua.
A Jezus mu rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga twego, ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej.
38 Hoc est maximum, et primum mandatum.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 Secundum autem simile est huic: Diliges proximum tuum, sicut teipsum.
A wtóre podobne jest temuż: Będziesz miłował bliźniego twego, jako samego siebie.
40 In his duobus mandatis universa lex pendet, et prophetae.
Na tych dwóch przykazaniach wszystek zakon i prorocy zawisnęli.
41 Congregatis autem Pharisaeis, interrogavit eos Iesus,
A gdy się Faryzeuszowie zebrali, spytał ich Jezus,
42 dicens: Quid vobis videtur de Christo? cuius filius est? Dicunt ei: David.
Mówiąc: Co się wam zda o Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu: Dawidowym.
43 Ait illis: Quomodo ergo David in spiritu vocat eum Dominum, dicens:
I rzekł im: Jakoż tedy Dawid w duchu nazywa go Panem? mówiąc:
44 Dixit Dominus Domino meo: sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum?
Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
45 Si ergo David vocat eum Dominum, quomodo filius eius est?
Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, jakoż jest synem jego?
46 et nemo poterat ei respondere verbum: neque ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius interrogare.
A żaden mu nie mógł odpowiedzieć i słowa, i nie śmiał go nikt więcej od onego dnia pytać.
