< Lucam 1 >

1 Quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem, quae in nobis completae sunt, rerum:
Понеже убо мнози начаша чинити повесть о извествованных в нас вещех,
2 sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi viderunt, et ministri fuerunt sermonis:
якоже предаша нам, иже исперва самовидцы и слуги бывшии Словесе:
3 visum est et mihi, assecuto omnia a principio diligenter, ex ordine tibi scribere, optime Theophile,
изволися и мне последовавшу выше вся испытно, поряду писати тебе, державный Феофиле,
4 ut cognoscas eorum verborum, de quibus eruditus es, veritatem.
да разумееши, о нихже научился еси словесех утверждение.
5 Fuit in diebus Herodis, regis Iudaeae, sacerdos quidam nomine Zacharias de vice Abia, et uxor illius de filiabus Aaron, et nomen eius Elisabeth.
Бысть во дни Ирода царя Иудейска, иерей некий, именем Захариа, от дневныя чреды Авиани: и жена его от дщерей Аароновех, и имя ей Елисаветь.
6 Erant autem iusti ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis, et iustificationibus Domini sine querela,
Беста же праведна оба пред Богом, ходяща во всех заповедех и оправданиих Господних безпорочна.
7 et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis, et ambo processissent in diebus suis.
И не бе има чада, понеже Елисаветь бе неплоды, и оба заматоревша во днех своих беста.
8 Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur Zacharias in ordine vicis suae ante Deum,
Бысть же служащу ему в чину чреды своея пред Богом,
9 secundum consuetudinem sacerdotii, sorte exiit ut incensum poneret, ingressus in templum Domini:
по обычаю священничества ключися ему покадити вшедшу в церковь Господню:
10 et omnis multitudo populi erat orans foris hora incensi.
и все множество людий бе молитву дея вне, в год фимиама:
11 Apparuit autem illi Angelus Domini, stans a dextris altaris incensi.
явися же ему Ангел Господень, стоя о десную олтаря кадилнаго:
12 Et Zacharias turbatus est videns, et timor irruit super eum.
и смутися Захариа видев, и страх нападе нань.
13 Ait autem ad illum Angelus: Ne timeas Zacharia, quoniam exaudita est deprecatio tua: uxor tua Elisabeth pariet tibi filium, et vocabis nomen eius Ioannem:
Рече же к нему Ангел: не бойся, Захарие: зане услышана бысть молитва твоя, и жена твоя Елисаветь родит сына тебе, и наречеши имя ему Иоанн:
14 et erit gaudium tibi, et exultatio, et multi in nativitate eius gaudebunt:
и будет тебе радость и веселие, и мнози о рождестве его возрадуются:
15 erit enim magnus coram Domino: vinum, et siceram non bibet, et Spiritu sancto replebitur adhuc ex utero matris suae:
будет бо велий пред Господем: и вина и сикера не имать пити, и Духа Святаго исполнится еще из чрева матере своея:
16 et multos filiorum Israel convertet ad Dominum Deum ipsorum:
и многих от сынов Израилевых обратит ко Господу Богу их:
17 et ipse praecedet ante illum in spiritu, et virtute Eliae: ut convertat corda patrum in filios, et incredulos ad prudentiam iustorum, parare Domino plebem perfectam.
и той предидет пред Ним духом и силою Илииною, обратити сердца отцем на чада, и противныя в мудрости праведных, уготовати Господеви люди совершены.
18 Et dixit Zacharias ad Angelum: Unde hoc sciam? ego enim sum senex, et uxor mea processit in diebus suis.
И рече Захариа ко Ангелу: по чесому разумею сие? Аз бо есмь стар, и жена моя заматоревши во днех своих.
19 Et respondens Angelus dixit ei: Ego sum Gabriel, qui asto ante Deum: et missus sum loqui ad te, et haec tibi evangelizare.
И отвещав Ангел рече ему: аз есмь Гавриил предстояй пред Богом, и послан есмь глаголати к тебе и благовестити тебе сия:
20 Et ecce eris tacens, et non poteris loqui usque in diem, quo haec fiant, pro eo quod non credidisti verbis meis, quae implebuntur in tempore suo.
и се, будеши молчя и не могий проглаголати, до негоже дне будут сия: зане не веровал еси словесем моим, яже сбудутся во время свое.
21 Et erat plebs expectans Zachariam: et mirabantur quod tardaret ipse in templo.
И беша людие ждуще Захарию: и чудяхуся коснящу ему в церкви.
22 Egressus autem non poterat loqui ad illos, et cognoverunt quod visionem vidisset in templo. Et ipse erat innuens illis, et permansit mutus.
Изшед же не можаше глаголати к ним: и разумеша, яко видение виде в церкви: и той бе помавая им, и пребываше нем.
23 Et factum est, ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam:
И бысть яко исполнишася дние службы его, иде в дом свой.
24 post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius, et occultabat se mensibus quinque, dicens:
По сих же днех зачат Елисаветь жена его, и таяшеся месяц пять, глаголющи:
25 Quia sic fecit mihi Dominus in diebus, quibus respexit auferre opprobrium meum inter homines.
яко тако мне сотвори Господь во дни, в няже призре отяти поношение мое в человецех.
26 In mense autem sexto, missus est Angelus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae, cui nomen Nazareth,
В месяц же шестый послан бысть Ангел Гавриил от Бога во град Галилейский, емуже имя Назарет,
27 ad Virginem desponsatam viro, cui nomen erat Ioseph, de domo David, et nomen virginis Maria.
к Деве обрученней мужеви, емуже имя Иосиф, от дому Давидова: и имя Деве Мариамь.
28 Et ingressus Angelus ad eam dixit: Ave gratia plena: Dominus tecum: Benedicta tu in mulieribus.
И вшед к Ней Ангел рече: радуйся, Благодатная: Господь с Тобою: благословена Ты в женах.
29 Quae cum audisset, turbata est in sermone eius, et cogitabat qualis esset ista salutatio.
Она же видевши смутися о словеси его и помышляше, каково будет целование сие.
30 Et ait Angelus ei: Ne timeas Maria, invenisti enim gratiam apud Deum.
И рече Ангел Ей: не бойся, Мариамь: обрела бо еси благодать у Бога.
31 ecce concipies in utero, et paries filium, et vocabis nomen eius IESUM.
И се зачнеши во чреве, и родиши Сына, и наречеши имя Ему Иисус:
32 hic erit magnus, et Filius Altissimi vocabitur, et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius:
Сей будет велий, и Сын Вышняго наречется: и даст Ему Господь Бог престол Давида отца Его:
33 et regnabit in domo Iacob in aeternum, et regni eius non erit finis. (aiōn g165)
и воцарится в дому Иаковли во веки, и Царствию Его не будет конца. (aiōn g165)
34 Dixit autem Maria ad Angelum: Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco?
Рече же Мариамь ко Ангелу: како будет сие, идеже мужа не знаю?
35 Et respondens Angelus dixit ei: Spiritus sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi. Ideoque et quod nascetur ex te Sanctum, vocabitur Filius Dei.
И отвещав Ангел рече Ей: Дух Святый найдет на Тя, и сила Вышняго осенит Тя: темже и раждаемое Свято наречется Сын Божий:
36 Et ecce Elisabeth cognata tua, et ipsa concepit filium in senectute sua: et hic mensis sextus est illi, quae vocatur sterilis:
и се, Елисаветь южика Твоя, и та зачат сына в старости своей: и сей месяц шестый есть ей нарицаемей неплоды:
37 quia non erit impossibile apud Deum omne verbum.
яко не изнеможет у Бога всяк глаголгол.
38 Dixit autem Maria: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum. Et discessit ab illa Angelus.
Рече же Мариамь: се, Раба Господня: буди Мне по глаголу твоему. И отиде от Нея Ангел.
39 Exurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione, in civitatem Iuda:
Воставши же Мариамь во дни тыя, иде в горняя со тщанием, во град Иудов:
40 Et intravit in domum Zachariae, et salutavit Elisabeth.
и вниде в дом Захариин и целова Елисаветь.
41 Et factum est, ut audivit salutationem Mariae Elisabeth, exultavit infans in utero eius: et repleta est Spiritu sancto Elisabeth:
И бысть яко услыша Елисаветь целование Мариино, взыграся младенец во чреве ея: и исполнися Духа Свята Елисаветь,
42 et exclamavit voce magna, et dixit: Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui.
и возопи гласом велиим, и рече: благословена Ты в женах, и благословен плод чрева Твоего:
43 Et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me?
и откуду мне сие, да приидет Мати Господа моего ко мне?
44 Ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis, exultavit in gaudio infans in utero meo.
Се бо, яко бысть глас целования Твоего во ушию моею, взыграся младенец радощами во чреве моем:
45 et beata, quae credidisti, quoniam perficientur ea, quae dicta sunt tibi a Domino.
и блаженна Веровавшая, яко будет совершение глаголголанным Ей от Господа.
46 Et ait Maria: Magnificat anima mea Dominum:
И рече Мариамь: величит душа Моя Господа,
47 et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo.
и возрадовася дух Мой о Бозе Спасе Моем:
48 Quia respexit humilitatem ancillae suae: ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.
яко призре на смирение Рабы Своея: се бо, отныне ублажат Мя вси роди:
49 Quia fecit mihi magna qui potens est: et sanctum nomen eius.
яко сотвори Мне величие Сильный, и свято имя Его:
50 Et misericordia eius a progenie in progenies timentibus eum.
и милость Его в роды родов боящымся Его:
51 Fecit potentiam in brachio suo: dispersit superbos mente cordis sui.
сотвори державу мышцею Своею: расточи гордыя мыслию сердца их?
52 Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles.
Низложи сильныя со престол, и вознесе смиренныя:
53 Esurientes implevit bonis: et divites dimisit inanes.
алчущыя исполни благ и богатящыяся отпусти тщы:
54 Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae suae.
восприят Израиля отрока Своего, помянути милости,
55 Sicut locutus est ad patres nostros, Abraham, et semini eius in saecula. (aiōn g165)
якоже глагола ко отцем нашым, Аврааму и семени его до века. (aiōn g165)
56 Mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus: et reversa est in domum suam.
Пребысть же Мариамь с нею яко три месяцы и возвратися в дом свой.
57 Elisabeth autem impletum est tempus pariendi, et peperit filium.
Елисавети же исполнися время родити ей, и роди сына.
58 Et audierunt vicini, et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa, et congratulabantur ei.
И слышаша окрест живущии и ужики ея, яко возвеличил есть Господь милость Свою с нею: и радовахуся с нею.
59 Et factum est in die octavo, venerunt circumcidere puerum, et vocabant eum nomine patris sui Zachariam.
И бысть во осмый день, приидоша обрезати отроча, и нарицаху е именем отца его, Захарию.
60 Et respondens mater eius, dixit: Nequaquam, sed vocabitur Ioannes.
И отвещавши мати его рече: ни, но да наречется Иоанн.
61 Et dixerunt ad illam: Quia nemo est in cognatione tua, qui vocetur hoc nomine.
И реша к ней, яко никтоже есть в родстве твоем, иже нарицается именем тем.
62 Innuebant autem patri eius, quem vellet vocari eum.
И помаваху отцу его, еже како бы хотел нарещи е.
63 Et postulans pugillarem scripsit, dicens: Ioannes est nomen eius. Et mirati sunt universi.
И испрошь дщицу, написа, глаголя: Иоанн будет имя ему. И чудяхуся вси.
64 Apertum est autem illico os eius, et lingua eius, et loquebatur benedicens Deum.
Отверзошася же уста его абие и язык его, и глаголаше благословя Бога.
65 Et factus est timor super omnes vicinos eorum: et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec:
И бысть на всех страх живущих окрест их: и во всей стране Иудейстей поведаеми бяху вси глаголи сии.
66 et posuerunt omnes, qui audierant in corde suo, dicentes: Quis, putas, puer iste erit? Etenim manus Domini erat cum illo.
И положиша вси слышавшии в сердцы своем, глаголюще: что убо отроча сие будет? И рука Господня бе с ним.
67 Et Zacharias pater eius repletus est Spiritu sancto: et prophetavit, dicens:
И Захариа отец его исполнися Духа Свята, и пророчествова, глаголя:
68 Benedictus Dominus Deus Israel, quia visitavit, et fecit redemptionem plebis suae:
благословен Господь Бог Израилев, яко посети и сотвори избавление людем Своим:
69 Et erexit cornu salutis nobis: in domo David pueri sui.
и воздвиже рог спасения нам, в дому Давида отрока Своего:
70 Sicut locutum est per os sanctorum, qui a saeculo sunt, prophetarum eius: (aiōn g165)
якоже глагола усты святых сущих от века пророк Его, (aiōn g165)
71 Salutem ex inimicis nostris, et de manu omnium, qui oderunt nos:
спасение от враг наших и из руки всех ненавидящих нас:
72 Ad faciendam misericordiam cum patribus nostris: et memorari testamenti sui sancti.
сотворити милость со отцы нашими и помянути завет святый Свой,
73 Iusiurandum, quod iuravit ad Abraham patrem nostrum, daturum se nobis:
клятву, еюже клятся ко Аврааму отцу нашему, дати нам,
74 Ut sine timore, de manu inimicorum nostrorum liberati, serviamus illi.
без страха, из руки враг наших избавльшымся,
75 In sanctitate, et iustitia coram ipso, omnibus diebus nostris.
служити Ему преподобием и правдою пред Ним вся дни живота нашего.
76 Et tu puer, propheta Altissimi vocaberis: praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius:
И ты, отроча, пророк Вышняго наречешися: предидеши бо пред лицем Господним, уготовати пути Его,
77 Ad dandam scientiam salutis plebi eius: in remissionem peccatorum eorum:
дати разум спасения людем Его, во оставление грех их,
78 Per viscera misericordiae Dei nostri: in quibus visitavit nos, oriens ex alto:
милосердия ради милости Бога нашего, в нихже посетил есть нас Восток свыше,
79 Illuminare his, qui in tenebris, et in umbra mortis sedent: ad dirigendos pedes nostros in viam pacis.
просветити во тме и сени смертней седящыя, направити ноги нашя на путь мирен.
80 Puer autem crescebat, et confortabatur spiritu: et erat in desertis usque in diem ostensionis suae ad Israel.
Отроча же растяше и крепляшеся духом: и бе в пустынех до дне явления своего ко Израилю.

< Lucam 1 >