Lucam 12
1 Multis autem turbis circumstantibus, ita ut se invicem conculcarent, cœpit dicere ad discipulos suos: Attendite a fermento Pharisæorum, quod est hypocrisis.
Pacindico bantu mpobalabungana kwalikuba Yesu, bantu balatatika kulyatana cebo cakufula, Yesu walatanguna kwambila beshikwiya bakendi eti, “Kamucenjelani kamutabeti cishikufufumisha shinkwa ca Bafalisi, pakwinga nkabenshi ncobakute kwamba.
2 Nihil autem opertum est, quod non reveletur: neque absconditum, quod non sciatur.
Kantu kalikonse kafwekewa nikakafwekulwe nambi kasolama nikakenshibikwe.
3 Quoniam quæ in tenebris dixistis, in lumine dicentur: et quod in aurem locuti estis in cubiculis, prædicabitur in tectis.
Neco bilibyonse mbyomulamba mumushinshe nibikanyufwike patuba pa bonse, mbyomulabelebeshana ne muntu mucipinda nibikambwe pamenso a bantu.”
4 Dico autem vobis amicis meis: Ne terreamini ab his, qui occidunt corpus, et post hæc non habent amplius quid faciant.
“Ndamwambilinga mobanse mutatina abo beshikushina mubili, nomba kuliya nacimbi ncobela kwinsapo.
5 Ostendam autem vobis quem timeatis: timete eum, qui, postquam occiderit, habet potestatem mittere in gehennam. ita dico vobis, hunc timete. (Geenna g1067)
Lino ndamwambilingeti ngomwelela kutina ni Lesa uyo ukute kushina buyumi bwa muntu, kayi ukute ngofu shakumuwalani mumulilo utapu, mumutinenga Lesa.” (Geenna g1067)
6 Nonne quinque passeres væneunt dipondio, et unus ex illis non est in oblivione coram Deo?
Sena Tutite tusanu ntebakute kulishiwa ne tumali tung'ana twa mangwe? Lino kuliya nambi umo Lesa ngwakute kulubapo.
7 Sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt. Nolite ergo timere: multis passeribus pluris estis vos:
Nomba mishishi yenu ili mumutwi mwenu yonse waibelenga. Neco mutatinanga pakwinga amwe mwadula kupita baciba bangi.
8 Dico autem vobis: Omnis, quicumque confessus fuerit me coram hominibus, et Filius hominis confitebitur illum coram Angelis Dei:
“Ndamwambilinga cakubinga, muntu uliyense lansumininga pamenso abantu, nenjame nde Mwana Muntu ninkamusumine pamenso a bangelo ba Lesa.
9 qui autem negaverit me coram hominibus, negabitur coram Angelis Dei.
Nsombi Muntu uliyense lankananga pamenso a bantu, nenjame nde Mwana Muntu ninkamukane pamenso a bangelo ba Lesa.”
10 Et omnis qui dicit verbum in Filium hominis, remittetur illi: ei autem, qui in Spiritum sanctum blasphemaverit, non remittetur.
“Muntu uliyense weshi kwamba maswi aipa pa Mwana Muntu inga ulekelelwa, nsombi muntu uliyense weshikusampula Mushimu Uswepa, nteshi akalekelelwepo.”
11 Cum autem inducent vos in synagogas, et ad magistratus, et potestates, nolite soliciti esse qualiter, aut quid respondeatis, aut quid dicatis.
“Bakamwikata kwambeti bakamubeteke mung'anda yakupaililamo, kuli beshikwendelesha nambi kubaleli, mutakasukameti, nimukumbuleconi, nekukaba kuyeyeti nomba nituye twambe cani?
12 Spiritus enim sanctus docebit vos in ipsa hora quid oporteat vos dicere.
Pakwinga Mushimu Uswepa nakamwishibishe ncomwelela kwamba pacindico.”
13 Ait autem ei quidam de turba: Magister, dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem.
Umbi muntu walikuba mulikoto walambila Yesu eti, “Beshikwiyisha, kamumwambila mukwetu ampeko buboni bwalashiya bata balobe.”
14 At ille dixit illi: Homo, quis me constituit iudicem, aut divisorem super vos?
Nsombi Yesu wamukumbuleti, “Obe nomba niyani walampa incito yakumubeteka amwe nambi kuyabanya bintu byalamushila bameshenu balobe?”
15 Dixitque ad illos: Videte, et cavete ab omni avaritia: quia non in abundantia cuiusquam vita eius est ex his quæ possidet.
Lino Yesu walapitilisha kubambila bantu, “Kamucenjelani kayi mutaba bantu basunishi buboni. Pakwinga buyumi bwa muntu nkabwela kupimwa ne buboni mbwakute.”
16 Dixit autem similitudinem ad illos, dicens: Hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager attulit:
Kayi Yesu walabambila mukoshanyo eti, “Umbi muntu mubile walikukute libala umo mwalekata byakulya bingi.
17 et cogitabat intra se dicens: Quid faciam, quia non habeo quo congregam fructus meos?
Mpwalaboneco walatatika kuyeya mumoyo eti, ‘Ndiya butala bunene mwakubika byakulya byakame byonse ibi ninjinseconi’
18 Et dixit: Hoc faciam: Destruam horrea mea, et maiora faciam: et illuc congregabo omnia, quæ nata sunt mihi, et bona mea,
Lino walambeti, ‘Nimwaye matala akame nekwibaka ambi anene kwambeti mbikemo byakulya ne buboni bwakame bumbi bonse.
19 et dicam animæ meæ: Anima, habes multa bona posita in annos plurimos: requiesce, comede, bibe, epulare.
Lino ninkambile moyo wakameti, ukute buboni bwingi bwakwana byaka bingi. Neco pumwina, kolya ne kunwa nekukondwa.’
20 Dixit autem illi Deus: Stulte, hac nocte animam tuam repetunt a te: quæ autem parasti, cuius erunt?
Nsombi Lesa walamwambileti, ‘Omuluya! Lelo lyopele mashiku nufwe. Nomba bintu byonse ibi mbyowalabamba kushikila cino cindi nibibe byabani?”
21 Sic est qui sibi thesaurizat, et non est in Deum dives.
Lino Yesu pakupwisha walambeti, “Encoti cikabe kuli abo beshikulibunjikila buboni, kakuli pamenso a Lesa baliyapo buboni.”
22 Dixitque ad discipulos suos: Ideo dico vobis: Nolite soliciti esse animæ vestræ quid manducetis: neque corpori quid induamini.
Yesu walambila beshikwiya bakendi eti, “Pacebo ici ndamwambilingeti mutalisukama pa buyumi bwenu eti nitulye cani nambi nitufwale cani.
23 Anima plus est quam esca, et corpus plus quam vestimentum.
Pakwinga buyumi bwapita byakulya, ne mubili wapita byakufwala.
24 Considerate corvos quia non seminant, neque metunt, quibus non est cellarium, neque horreum, et Deus pascit illos. Quanto magis vos pluris estis illis?
Kamubonani bikwangala, nkabishanga, nkabitebulu biliya ng'anda yakusungilamo bintu nambi manga. Nsombi Lesa ukute kubisanina. Sena nkamwinshi kwambeti Lesa umusuni kupita bikeni?
25 Quis autem vestrum cogitando potest adiicere ad staturam suam cubitum unum?
Niyani palyamwe welakunungilako busuba bumo kubuyumi bwakendi?
26 Si ergo neque quod minimum est potestis, quid de ceteris soliciti estis?
Nomba na nkamwela kucikonsha kwinsa kantu kang'ana eti ako, nipacebo cini mulasukamanga pa bintu bimbi ibyo?
27 Considerate lilia quomodo crescunt: non laborant, neque nent: dico autem vobis, nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex istis.
Kamubonani maluba ncakute kukula. Nkakute kusebensa nambi kutunga byakufwala, nsombi ndamwambilingeti nambi Mwami Solomoni mububile bwakendi bonse, liya kubapo ne byakufwala byaina byalaboneka eti limo pa malubayo.
28 Si autem fœnum, quod hodie est in agro, et cras in clibanum mittitur, Deus sic vestit: quanto magis vos pusillæ fidei?
Lino na ni Lesa ukute kufwalika mwila uyo ukute kwinsa lelo mpouli, lilo bauwala pa mulilo, nomba amwe, nkela kumufwalika? Amwe bantu balushomo lung'ana!”
29 Et vos nolite quærere quid manducetis, aut quid bibatis: et nolite in sublime tolli:
“Weco mutasukamanga nambi kuyeyeti nimulye cani nambi kunwa.
30 hæc enim omnia gentes mundi quærunt. Pater autem vester scit quoniam his indigetis.
Ibi bintu, bantu bakunsa bakute kubiyandaula, nsombi Bameshenu bacinshi kwambeti byonse mubisuni.
31 Verumtamen quærite primum regnum Dei, et iustitiam eius: et hæc omnia adiicientur vobis.
Neco kamuyandaulani Bwami bwa Lesa, nakamupeni bintu byonse ibyo.”
32 Nolite timere pusillus grex, quia complacuit patri vestro dare vobis regnum.
“Amwe kalikoto kang'ana kambelele shakame, mutatina pakwinga Bameshenu balayanda kumupa Bwami.
33 Vendite quæ possidetis, et date eleemosynam. Facite vobis sacculos, qui non veterascunt, thesaurum non deficientem in cælis: quo fur non appropriat, neque tinea corrumpit.
Kamulishani buboni mbomukute, mali mupe bapenga. Kamulilangwela mpotomona shitabolo kayi mubike buboni bwenu kwilu nkweti bukabule kubola, pakwinga kuliya kabwalala wela kushikako, ne muswa nkawela kubononga.
34 Ubi enim thesaurus vester est, ibi et cor vestrum erit.
Pakwinga myoyo yenu ikutekuba kuli bubile bwenu.”
35 Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in manibus vestris,
“Kamubani balibambila cindi conse kayi malampi enu abenga abangila lyonse.
36 et vos similes hominibus expectantibus dominum suum quando revertatur a nuptiis: ut, cum venerit, et pulsaverit, confestim aperiant ei.
Kamubani eti basebenshi balapembelenga mwami wabo lafumunga kubwinga kwambeti mpoti ashikile ne kukonkosha, nabo bamucalwile bwangu.
37 Beati servi illi, quos cum venerit dominus, invenerit vigilantes: amen dico vobis, quod præcinget se, et faciet illos discumbere, et transiens ministrabit illis.
Bakute colwe basebenshi beshi bakacanike kabalanga ne menso mwami wabo akabwela. Ndamwambilinga cakubingeti mwami wabo nakafwale byakufwala bya ncito nekubekalika nekubapa byakulya.
38 Et si venerit in secunda vigilia, et si in tertia vigilia venerit, et ita invenerit, beati sunt servi illi.
Bakute colwe basebenshi mwami mboti akacane balibambila, nambi akese pakati pamashiku nambi kumaca.
39 Hoc autem scitote, quoniam si sciret paterfamilias, qua hora fur veniret, vigilaret utique, et non sineret perfodi domum suam.
Nsombi kamwanukangeti, mwine ng'anda abangawenshiba cindi kabwalala ncalesanga, inga nkela kuleka kabwalala kwingila mung'anda yakendi.
40 Et vos estote parati: quia qua hora non putatis, Filius hominis veniet.
Nenjamwe copeleco, kamubani mwalibambila kumutambula Mwana Muntu pakwinga lakesanga pacindi ncomwabula kwingashila.”
41 Ait autem et Petrus: Domine, ad nos dicis hanc parabolam: an et ad omnes?
Neye Petulo walepusheti, “Mwami, sena mukoshanyo uyu mulambilinga afwe twenka nambi bantu bonse?”
42 Dixit autem Dominus: Quis, putas, est fidelis dispensator, et prudens, quem constituit Dominus supra familiam suam, ut det illis in tempore tritici mensuram?
Mwami Yesu walakumbuleti, nomba niyani musebenshi ukute lushomo kayi ne mano? Uyo mwami ngoshi akape incito yakulangilila bonse ba mu ng'anda yakendi nekupa banendi byakulya pacindi celela?
43 Beatus ille servus, quem cum venerit dominus, invenerit ita facientem.
Nakatambule cilambo musebenshi uyo mwami wakendi pakubwelela ngweti akacane nkensa ico.
44 Vere dico vobis, quoniam supra omnia, quæ possidet, constituet illum.
Ndamwambilinga cakubingeti mwami wakendi nakamupe incito yakubona bintu byonse mbyakute.
45 Quod si dixerit servus ille in corde suo: Moram facit dominus meus venire: et cœperit percutere servos, et ancillas, et edere, et bibere, et inebriari:
Lino na musebeshi uyo lamba mumoyo wakendi eti, mwami wakame lacelwa kwisa, lino utatika kuma basebenshi banendi batuloba ne batukashi kayi ne kutatika kulya, kunwa ne kukolwa.
46 veniet dominus servi illius in die, qua non sperat, et hora, qua nescit, et dividet eum, partemque eius cum infidelibus ponet.
Mwami wa musebeshi uyo lakesanga pabusuba mbwateshi kayi nepa cindi ncabula kwingashila. Nakamupe cisubulo ciyosha ne kumuwala uko nkoti kukabenga bantu babula lushomo.
47 Ille autem servus, qui cognovit voluntatem domini sui, et non præparavit, et non facit secundum voluntatem eius, vapulabit multis:
Musebenshi uyo wishi mwami wakendi ncasuni, nomba liya kulibambila nambi kwinsa ncasuni mwami wakendi nakamukwipe cangofu.
48 qui autem non cognovit, et fecit digna plagis, vapulabit paucis. Omni autem, cui multum datum est, multum quæretur ab eo: et cui commendaverunt multum, plus petent ab eo.
Nomba musebenshi utacinshi ncasuni mwami wakendi, na lepishi mwakubula kwinshiba nakomwe pang'ana. Muntu uliyense walapewa bingi welela kubwesha bingi. Muntu walapewa bingi kwambeti asunge, nakambilwe kubwesha bingi pelu pa ibyo mbyalapewa.
49 Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur?
“Ndalesa kuwala mulilo mucishi capanshi, nendakondwa kwambeti mulilo newabangila kendi!
50 Baptismo autem habeo baptizari: et quomodo coarctor usquedum perficiatur?
Nomba ndelela kwingila mulubatisho lwamapensho anene, neco moyo wakame nkawekalikana kushikila mapensho ayo akenshike.
51 Putatis quia pacem veni dare in terram? Non, dico vobis, sed separationem:
Sena mulayeyengeti ndalaleta lumuno mucishi ca panshi? Cakubinga ndiyawa, nsombi ndalaleta kupansana.
52 erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi, tres in duos, et duo in tres
Kufuma lelo mumukowa umo nimukabe bantu basanu bapatana, batatu nibakapatane nebabili. Naboyo babili nibakabukilane ne batatu
53 dividentur: pater in filium, et filius in patrem suum, mater in filiam, et filia in matrem, socrus in nurum suam, et nurus in socrum suam.
Baishi nibakabukile mwana mutuloba, neye mwana mutuloba nakabukile baishi, banyina nibakabukile mwana mutukashi, neye mwana mutukashi nakabukile banyina. Kumakwendi batukashi nibakabukile mulekashi, neye mulekashi nakabukile kumakwendi batukashi.”
54 Dicebat autem et ad turbas: Cum videritis nubem orientem ab occasu, statim dicitis: Nimbus venit: et ita fit.
Yesu walambila bantu bonseti, “Na mulabono likumbi kalifumina kumboshi, mukute kwambeti, imfula niloke lelo, nicakubinga ikute kuloka.
55 Et cum austrum flantem, dicitis: Quia æstus erit: et fit.
Na impepo itatika kupupula kufumina kumusansa mukute kwambeti lelo nikupye cepa, kayi kukute kuba copeleco.
56 Hypocritæ faciem cæli, et terræ nostis probare: hoc autem tempus quomodo non probatis?
Amwe bantu batenshi mbyomulambanga, mukute kwinshiba kuboneka kwa cishi capanshi ne kwilu, nomba nicani nkamukute kwinshiba bupandulushi bwa bintu bilenshikinga masuba ano?”
57 Quid autem et a vobis ipsis non iudicatis quod iustum est?
“Nomba nipacebo cini nkamukute kwinsa byalulama mobene?
58 Cum autem vadis cum adversario tuo ad principem, in via da operam liberari ab illo, ne forte trahat te ad iudicem, et iudex tradat te exactori, et exactor mittat te in carcerem.
Na mulenga kunkuta ne munobe wa mulandu, wela kufwambana kunyumfwana nendi kamucili panshila, kwambeti katakutwala kuli weshi kubeteka. Pakwinga neye weshikubeteka inga ukutwala kumushilikali, neye mushilikali inga ukusunga mujele.
59 Dico tibi, non exies inde, donec etiam novissimum minutum reddas.
Ndakwambilinga cakubingeti nteshi ukafumemo kushikila ukalipile byonse bilayandikinga.”
