Psalmorum 78
1 Intellectus Asaph. Attendite popule meus legem meam: inclinate aurem vestram in verba oris mei.
Nkunga Asafi. A batu bama, wanu malongi mama! Dimbanu mambu ma munu ama.
2 Aperiam in parabolis os meum: loquar propositiones ab initio.
Ndiela zibula munu ama mu tuba zingana ayi ndiela samuna mambu ma suama, mambu makhulu;
3 Quanta audivimus et cognovimus ea: et patres nostri narraverunt nobis.
momo tuwa ayi momo tuzaba ayi momo bakulu beto batukamba;
4 Non sunt occultata a filiis eorum, in generatione altera. Narrantes laudes Domini, et virtutes eius, et mirabilia eius quæ fecit.
Tulendi masuekila ko bana bawu; tuela samuna kuidi tsungi yinkuiza mavanga ma Yave mafueti zitusu, lulendo luandi ayi matsiminanga momo kavanga.
5 Et suscitavit testimonium in Iacob: et legem posuit in Israel. Quanta mandavit patribus nostris nota facere ea filiis suis:
Wuvana zithumunu mu diambu di Yakobi. Wukubika Mina mu Iseli, ayi wutumina bakulu beto muingi bamilonga kuidi bana bawu;
6 ut cognoscat generatio altera. Filii qui nascentur, et exurgent, et narrabunt filiis suis,
buna tsungi yinkuiza, yela zaba mawu buela bana bobo babutuki ko ayi bawu mamvawu mu thangu awu bela yolukila bana bawu;
7 Ut ponant in Deo spem suam, et non obliviscantur operum Dei: et mandata eius exquirant.
buna bela tula diana diawu mu Nzambi, ayi balendi zimbakana mavanga mandi ko, vayi bela keba zithumunu ziandi;
8 Ne fiant sicut patres eorum: generatio prava et exasperans. Generatio, quæ non direxit cor suum: et non est creditus cum Deo spiritus eius.
Balendi ba banga bakulu bawu ko; tsungi yikambulu bulemvo, ayi tsungi yi matingu; bobo mintima misia ba mifuana ko kuidi Nzambi bobo pheve yisia yikuikama kuidi Nzambi ko.
9 Filii Ephrem intendentes et mittentes arcum: conversi sunt in die belli.
Batu ba Efalayimi bobo baba ayi mimbasa, bavutuka ku mbusa mu lumbu ki mvita.
10 Non custodierunt testamentum Dei, et in lege eius noluerunt ambulare.
Basi keba ko Nguizani yi Nzambi, ayi bamanga zingila boso buididi Mina miandi.
11 Et obliti sunt benefactorum eius, et mirabilium eius quæ ostendit eis.
Bazimbakana momo kavanga; matsiminanga momo kabamonisa.
12 Coram patribus eorum fecit mirabilia in terra Ægypti, in campo Taneos.
Wuvanga bikumu va ntuala bakulu bawu mu tsi yi Ezipite; mu zunga ki Tsowani.
13 Interrupit mare, et perduxit eos: et statuit aquas quasi in utre.
Wuvasa mbu ayi wuba viokila muawu; wutelimisa nlangu dio ngui banga baka.
14 Et deduxit eos in nube diei: et tota nocte in illuminatione ignis.
Wuba diatisa mu dituti va muini, ayi mu kiezila ki mbazu va builu bu mvimba.
15 Interrupit petram in eremo: et adaquavit eos velut in abysso multa.
Wubasa matadi mu dikanga, ayi wuba vana nlangu wuwombo banga mbu;
16 Et eduxit aquam de petra: et deduxit tamquam flumina aquas.
Wutotula mimvuila minlangu mu ditadi ayi wukumbisa minlangu banga minlangu minneni.
17 Et apposuerunt adhuc peccare ei: in iram excitaverunt Excelsum in inaquoso.
Vayi babuela tatamana sumuka diaka va ntualꞌandi; batinguna Nzambi Yizangama mu dikanga.
18 Et tentaverunt Deum in cordibus suis: ut peterent escas animabus suis.
Batota Nzambi mu luzolo lungolo, mu lombanga mu kingolo bidia biobi batomba.
19 Et male locuti sunt de Deo: dixerunt: Numquid poterit Deus parare mensam in deserto?
Batubidila Nzambi batuba: “Nzambi beki kuandi bu kubikila meza mu dikanga e?
20 Quoniam percussit petram, et fluxerunt aquæ, et torrentes inundaverunt. Numquid et panem poterit dare, aut parare mensam populo suo?
Bu kabula ditadi dingolo, mbadi nlangu wutotuka ayi mimvuila mikumba mu buwombo vayi buna wulendi kuandi kutuvana bidia e? Wulendi kuandi kubika zimbizi mu diambu di batu bandi e?”
21 Ideo audivit Dominus, et distulit: et ignis accensus est in Iacob, et ira ascendit in Israel:
Yave bu kaba wa, wufuema ngolo, mbazu andi yilema mu diambu di Yakobi ayi miangu miandi mibuila Iseli.
22 Quia non crediderunt in Deo, nec speraverunt in salutari eius:
Bila basia wilukila Nzambi ko, voti basia tula diana diawu mu khudulu andi ko.
23 Et mandavit nubibus desuper, et ianuas cæli aperuit.
Muaki wuvana lutumunu kuidi matuti ma yilu ayi wuzibula mielo mi diyilu;
24 Et pluit illis manna ad manducandum, et panem cæli dedit eis.
Wunokisa mana mu diambu di batu muingi badia; wuba vana zitheti zi diyilu.
25 Panem angelorum manducavit homo: cibaria misit eis in abundantia.
Batu badia dipha di zimbasi; wuba fidisila bidia bioso biobi balenda dia.
26 Transtulit Austrum de cælo: et induxit in virtute sua Africum.
Wuvevumuna phemo yi Esite mu diyilu. Wudiata ku ntuala phemo yi Sude mu lulendo luandi.
27 Et pluit super eos sicut pulverem carnes, et sicut arenam maris volatilia pennata.
Wuba nokisila zimbizi banga mbungi-mbungi; zinuni zieti dumuka banga nzielo yi mbu.
28 Et ceciderunt in medio castrorum eorum: circa tabernacula eorum.
Wuba buisila biawu va khatitsika ka kiawu; muyenda zinzo ziawu zioso zingoto.
29 Et manducaverunt et saturati sunt nimis, et desiderium eorum attulit eis:
Badia nate bayukuta kuwombo; ayi wuba vana biobi baleba mu kingolo.
30 non sunt fraudati a desiderio suo. Adhuc escæ eorum erant in ore ipsorum,
Tuamina batamba bidia biobi baleba mu kingolo mbusa, buela bikidi mu miunu miawu.
31 et ira Dei ascendit super eos. Et occidit pingues eorum, et electos Israel impedivit.
Nganzi yi Nzambi yi babuila; wuvonda bobo baluta ba zinitu zingolo mu bawu; wuvonda bana ba matoko ma Iseli.
32 In omnibus his peccaverunt adhuc: et non crediderunt in mirabilibus eius.
Ka diambu ko mambu moso momo, batatamana vola masumu ka diambu ko matsiminanga mandi, basia wilukila ko.
33 Et defecerunt in vanitate dies eorum: et anni eorum cum festinatione.
Buna wumanisa bilumbu biawu mu phamba ayi mimvu miawu mu tsisi.
34 Cum occideret eos, quærebant eum: et revertebantur, et diluculo veniebant ad eum.
Kadika khumbu kaba kuba vondanga, tombanga baba kuntombanga, balukanga nsualu-nsualu diaka kuidi niandi.
35 Et rememorati sunt quia Deus adiutor est eorum: et Deus excelsus redemptor eorum est.
Batebuka moyo ti Nzambi niandi wuba dibanga diawu ayi Nzambi Yizangama niandi nkudi awu.
36 Et dilexerunt eum in ore suo, et lingua sua mentiti sunt ei:
Vayi buna bankamba mambu ma lueki mu miunu miawu bamvuna mu ludimi luawu.
37 Cor autem eorum non erat rectum cum eo: nec fideles habiti sunt in testamento eius.
Mintima miawu misia ba mifuana kuidi niandi ko basia ba bakuikama ko mu Nguizani andi.
38 Ipse autem est misericors, et propitius fiet peccatis eorum: et non disperdet eos. Et abundavit ut averteret iram suam: et non accendit omnem iram suam:
Vayi niandi wuba nkua kiadi wuba lemvukila mambimbi mawu kasia babunga ko thangu ka thangu wudekula nganzi andi ayi kasia totula ko miangu miandi mioso.
39 Et recordatus est quia caro sunt: spiritus vadens, et non rediens.
Wutebuka moyo ti baba minsuni kaka; phemo yeti vioka yoyi yilendi vutuka ko. Ayi wulendi buela vutuka ko.
40 Quoties exacerbaverunt eum in deserto, in iram concitaverunt eum in inaquoso?
Zikhumbu ziwombo bantingunina mu dikanga, ayi bansoka mu bibuangu bikambulu batu.
41 Et conversi sunt, et tentaverunt Deum: et Sanctum Israel exacerbaverunt.
Khumbu ka khumbu baba vutukilanga diaka tota Nzambi; bafuemisa mutu wunlongo wu Iseli kiadi.
42 Non sunt recordati manus eius, die qua redemit eos de manu tribulantis,
Basia tebukila ko moyo lulendo luandi mu lumbu kioki kaba kula mu mioko mi mutu wuba yamisa;
43 Sicut posuit in Ægypto signa sua, et prodigia sua in campo Taneos.
mu lumbu kamonisa bidimbu bi bikumu biandi mu Ezipite, mambu mandi matsiminanga mu ndambu tsi yi Tsowani
44 Et convertit in sanguinem flumina eorum, et imbres eorum, ne biberent.
wukitula minlangu miawu menga; basia buela baka bumina mu mimvuila mi minlangu miawu.
45 Misit in eos cœnomyiam, et comedit eos: et ranam, et disperdidit eos.
Wufidisa nkangu zinzinzi ziozi zibadia ayi zinguanga ziozi zi babunga.
46 Et dedit ærugini fructus eorum: et labores eorum locustæ.
Wavana mimbutu miawu mu zitsola kuidi binzienzi biobi basala kuidi makhoko.
47 Et occidit in grandine vineas eorum: et moros eorum in pruina.
Wumana bunga zindima ziawu zi vinu mu mvula yi matadi ayi minti miawu mi sikomole mu kiozi ki ngolo,
48 Et tradidit grandini iumenta eorum: et possessionem eorum igni.
wuyekula bibulu biawu kuidi mvula yi matadi ayi minkangu mi mamemi mawu kuidi lusiemo.
49 Misit in eos iram indignationis suæ: indignationem, et iram, et tribulationem: immissiones per angelos malos.
Wuba fidisila nganzi andi yi mbazu, miangu miandi mi ngolo khakumusu, kimbeni weti bunga
50 Viam fecit semitæ iræ suæ, non pepercit a morte animabus eorum: et iumenta eorum in morte conclusit.
Wukubika nsolo mu diambu di nganzi andi kasia kuba tanina ko mu lufua; vayi wuba yekula mu minsongo;
51 Et percussit omne primogenitum in terra Ægypti: primitias omnis laboris eorum in tabernaculis Cham.
Wuvonda bana boso batheti bababakala ba Ezipiti mimbutu mitheti mi zingolo mu zinzo zi ngoto zi Hami.
52 Et abstulit sicut oves populum suum: et perduxit eos tamquam gregem in deserto.
Vayi wutotula batu bandi banga mamemi; wuba tuadisa banga nkangu wu bibulu mu dikanga.
53 Et deduxit eos in spe, et non timuerunt: et inimicos eorum operuit mare.
Wuba diatisila mu luvovomo; diawu basia mona tsisi ko ayi mbu wumina bambeni ziawu.
54 Et induxit eos in montem sanctificationis suæ, montem, quem acquisivit dextera eius. Et eiecit a facie eorum Gentes: et sorte divisit eis terram in funiculo distributionis.
Buna wuba kotisa mu yenda tsi andi yinlongo; ku tsi yi mongo wowo koko kuandi ku lubakala kukibakila.
55 Et habitare fecit in tabernaculis eorum tribus Israel.
Wukuka makanda ku ntualꞌawu; ayi wuba kabudila mintoto miawu banga kiuka wuvuandisa makanda ma Iseli mu zinzo ziawu.
56 Et tentaverunt, et exacerbaverunt Deum excelsum: et testimonia eius non custodierunt.
Vayi batota Nzambi ayi batinguna Nzambi Yizangama; basia keba zinzengolo ziandi ko.
57 Et averterunt se, et non servaverunt pactum: quemadmodum patres eorum, conversi sunt in arcum pravum.
Banga madisa mawu basia ba bafuana ko ayi basia ba minu ko balendi tudulu diana ko banga wuvenga.
58 In iram concitaverunt eum in collibus suis: et in sculptilibus suis ad æmulationem eum provocaverunt.
Bamfuemisa mu bibuangu biawu bizangama balemisa kiphala kiandi mu bitumba biawu
59 Audivit Deus, et sprevit: et ad nihilum redegit valde Israel.
Nzambi bu kawa, buna wufuema ngolo wutumbu loza mvimba Iseli.
60 Et repulit tabernaculum Silo, tabernaculum suum, ubi habitavit in hominibus.
Wuyekula, nzo ngoto mbuabununu yi Silo; nzo yoyo mu kakivuandisa;
61 Et tradidit in captivitatem virtutem eorum: et pulchritudinem eorum in manus inimici.
Wufidisa kesi yi lulendo luandi mu buvika, ayi kiezila kiandi mu mioko mi mbeni.
62 Et conclusit in gladio populum suum: et hereditatem suam sprevit.
Wuyekula batu bandi mu sabala, wufuemina ngolo kiuka kiandi.
63 Iuvenes eorum comedit ignis: et virgines eorum non sunt lamentatæ.
Mbazu yi zinisa bamatoko mawu, ayi bandumba ziawu ziozi zisia zaba babakala ko zisia baka ko minkunga mi makuela ko.
64 Sacerdotes eorum in gladio ceciderunt: et viduæ eorum non plorabantur.
Zinganga ziawu zinzambi zimana fuila mu sabala ayi mafuola mawu masia baka bu didila ko.
65 Et excitatus est tamquam dormiens Dominus, tamquam potens crapulatus a vino.
Buna Yave wukotuka banga mutu wuba wuleka, banga mutu kotukidi mu diambu di vinu kakololo.
66 Et percussit inimicos suos in posteriora: opprobrium sempiternum dedit illis.
Wuvutula bambeni bandi ku manima; wuzifuisa zitsoni ka zisukanga ko.
67 Et repulit tabernaculum Ioseph: et tribum Ephraim non elegit:
Buna wuloza zinzo zi ngoto zi Zozefi, kasia sobula ko dikanda di Efalayimi;
68 Sed elegit tribum Iuda, montem Sion quem dilexit.
Vayi wusobula dikanda di Yuda, mongo wu Sioni, wowo kazola.
69 Et ædificavit sicut unicornium sanctificium suum in terra, quam fundavit in sæcula.
Wutunga buangu kiandi kinlongo banga bibuangu bizangama, banga ntoto wowo kakubika mu zithangu zioso zi kazimani.
70 Et elegit David servum suum, et sustulit eum de gregibus ovium: de post fœtantes accepit eum.
Wusobula Davidi kisadi kiandi ayi wumbonga mu ziphangu zi mamemi,
71 Pascere Iacob servum suum, et Israel hereditatem suam:
Wumbongila vana vaba mamemi momo kaba sunga mu diambu di kaba nsungi wu batu bandi Yakobi, wu Iseli kiuka kiandi.
72 Et pavit eos in innocentia cordis sui: et in intellectibus manuum suarum deduxit eos.
Buna Davidi wuba nsungi awu mu ntima wufuana ayi wuba diatisila mu koko ku diela.
