Proverbiorum 1
1 Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israel.
Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele:
2 Ad sciendam sapientiam, et disciplinam:
mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya mpe kososola maloba ya mayele;
3 ad intelligenda verba prudentiæ: et suscipiendam eruditionem doctrinæ, iustitiam, et iudicium, et æquitatem:
mpo na kozwa mateya ya bwanya oyo epesaka bizaleli ya sembo, ya boyengebene mpe makambo ya alima;
4 ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia, et intellectus.
mpo na kopesa mayele epai ya bazoba, mpe boyebi epai ya bilenge.
5 Audiens, sapiens sapientior erit: et intelligens gubernacula possidebit.
Tika ete moto ya bwanya ayoka yango, mpe akobakisa bwanya na ye, bongo moto ya mayele akoyeba mayele ya kotambolisa bato;
6 Animadvertet parabolam, et interpretationem, verba sapientum, et ænigmata eorum.
mpo na kososola masese mpe sambole, maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
7 Timor Domini principium sapientiæ. Sapientiam, atque doctrinam stulti despiciunt.
Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele; bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
8 Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo, mpe kobwaka te mateya ya mama na yo;
9 ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo, mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
10 Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
Mwana na ngai ya mobali, soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
11 Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini, abscondamus tendiculas contra insontem frustra:
Soki balobi na yo: « Yaka elongo na biso, tika ete tosala motambo mpo na koboma bato, tokosepela mpo na kokanga moto oyo ayebi likambo te!
Ndenge mokili ya bakufi esalaka, tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa; (Sheol h7585)
13 Omnem pretiosam substantiam reperiemus, implebimus domos nostras spoliis.
tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge, mpe tokotondisa bandako na biso na bomengo ya bitumba;
14 Sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum.
okozwa ndambo na yo epai na biso, pamba te biso nyonso tokosangisa biloko na biso esika moko; »
15 Fili mi, ne ambules cum eis, prohibe pedem tuum a semitis eorum.
mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te, longola makolo na yo na nzela na bango;
16 Pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
pamba te makolo na bango ekimaka mbangu mpo na kolanda mabe, mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
17 Frustra autem iacitur rete ante oculos pennatorum.
Solo, ezali pamba kotia monyama liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
18 Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
Kasi bango, batiaka mitambo mpo na kosopa makila na bango moko, bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
19 Sic semitæ omnis avari, animas possidentium rapiunt.
Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta asukaka kaka bongo, mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
20 Sapientia foris prædicat, in plateis dat vocem suam:
Bwanya azali koganga na libanda, atomboli mongongo na ye na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
21 in capite turbarum clamitat, in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
azali koganga na bisika ya loyenge mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba:
22 Usquequo parvuli diligitis infantiam, et stulti ea, quæ sibi sunt noxia, cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
« Yo moto oyo ozangi mayele, kino tango nini okolinga bozoba na yo? Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola? Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba koyina mayele?
23 Convertimini ad correptionem meam: en proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
Soki boyoki makebisi na Ngai, nakosopela bino Molimo na Ngai mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
24 Quia vocavi, et renuistis: extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret.
Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
25 Despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
lokola bobwakaki toli na Ngai mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
26 Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo, cum vobis id, quod timebatis, advenerit.
Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino, nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
27 Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit: quando venerit super vos tribulatio, et angustia:
tango minyoko ekokomela bino na pwasa lokola mvula ya kake makasi, tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki, tango mawa mpe somo ekokomela bino.
28 Tunc invocabunt me, et non exaudiam: mane consurgent, et non invenient me:
Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te; bakoluka Ngai na ngonga ya malamu, kasi bakomona Ngai te.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
Lokola bayinaki boyebi mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
30 nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
lokola baboyaki kondima toli na Ngai mpe batiolaki pamela na Ngai,
31 Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
bakolia mbuma ya etamboli na bango mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
32 Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele ekoboma bango, mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele ekoboma kaka bango moko;
33 Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.
kasi moto oyo ayokaka Ngai akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »
