Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
Boni, Bwanya azali kobelela te? Mayele azali koyokisa mongongo na ye te?
2 In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
Atelemi na songe ya bangomba, na pembeni ya nzela, na bisika oyo banzela ekutana,
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
azali koganga pene ya bikuke, na ekotelo ya engumba:
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
« Bato, nazali koganga makasi epai na bino, nazali nde koloba na bino bato!
5 Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
Bino bato oyo bozanga mayele, bokoma na bososoli! Bino bazoba, bokoma mayele!
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta prædicent.
Boyoka, pamba te nazali na makambo ya motuya ya koyebisa bino, nafungoli monoko na ngai mpo na koloba makambo ya sembo.
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
Pamba te monoko na ngai ebimisaka maloba ya solo, mpe bibebu na ngai eyinaka mabe.
8 Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
Maloba nyonso oyo ebimaka na monoko na ngai ezali sembo, ezalaka na likambo moko te ya lokuta to ya mabe;
9 Recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
nyonso ezali pole mpo na moto ya mayele, mpe sembo mpo na bato oyo bazali na bososoli.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
Boluka mateya na ngai kasi palata te, boyebi kasi wolo te oyo eleki peto,
11 Melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
pamba te bwanya ezali na motuya koleka mayaka ya kitoko, bongo eloko moko te ya motuya ekokani na yango.
12 Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
Ngai, Bwanya, navandaka elongo na kokanisa, boye nayebi kokundola mayele mpe bososoli.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
Kotosa Yawe ezali koyina mabe. Nayinaka lolendo, lofundu, nzela ya masumu mpe monoko ya lokuta.
14 Meum est consilium, et æquitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
Toli mpe bososoli ezali ya ngai, ngai nde mayele mpe makasi.
15 Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
Ezali na nzela na ngai nde bakonzi batambolisaka mokili, mpe bakambi basalaka mibeko ya sembo;
16 Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
ezali na nzela na ngai nde bakambi, bankumu mpe basambisi nyonso ya mokili bayangelaka.
17 Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
Nalingaka bato oyo balingaka ngai, mpe bato oyo balukaka ngai bamonaka ngai.
18 Mecum sunt divitiæ, et gloria, opes superbæ, et iustitia.
Bozwi mpe lokumu, bomengo oyo ewumelaka mpe bosembo etambolaka elongo na ngai.
19 Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
Mbuma na ngai ezali kitoko koleka wolo, ezala wolo ya peto, mpe mbuma oyo nabotaka eleki palata ya kitoko.
20 In viis iustitiæ ambulo, in medio semitarum iudicii,
Natambolaka na nzela ya bosembo, mpe nasalelaka banzela oyo ememaka na boyengebene,
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
mpo na kopesa libula epai ya bato oyo balingaka ngai mpe mpo na kotondisa bibombelo na bango.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
Yawe asalaki ngai liboso ete asala nyonso, liboso ya misala na Ye nyonso ya kala;
23 Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
aponaki ngai liboso ete mokili ezala, wuta na ebandeli penza, wuta na tango oyo biloko nyonso ya mokili ezalaki nanu te.
24 Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
Nabotamaki tango mayi ya bozindo ezalaki nanu te, tango miluka ebimisaki nanu mayi na yango te,
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
liboso ete bangomba ya milayi mpe bangomba ya mikuse ezala na bisika na yango,
26 adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
tango amisalelaki nanu te, ezala mabele to bilanga to mpe putulu ya mokili.
27 Quando præparabat cælos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
Nazalaki wana tango atandaki likolo na esika na yango, mpe tango akataki mondelo ya etando monene ya mayi ya bozindo,
28 quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
tango atiaki mapata na likolo mpe abimisaki mayi wuta na bitima,
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terræ:
tango akatelaki ebale monene mondelo mpo ete mayi ezindisa mokili na Ye te, tango atiaki miboko ya mabele;
30 Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
nazalaki pembeni na Ye lokola mosungi, nazalaki kosepelisa ye tango nyonso, mpe nazalaki tango nyonso na esengo liboso na Ye;
31 ludens in orbe terrarum: et deliciæ meæ esse, cum filiis hominum.
nazalaki kosepela kati na mokili na Ye mpe nazalaki na esengo kati na bato.
32 Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
Sik’oyo, mwana na ngai, yoka ngai: Esengo na bato oyo babatelaka banzela na ngai!
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
Boyoka mateya na ngai mpe bokokoma bato ya bwanya, bomeka kobwaka yango te!
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Esengo na moto oyo ayokelaka ngai, oyo asenzelaka na ekuke na ngai mokolo na mokolo, mpe akengelaka na ekotelo na ngai!
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
Pamba te moto oyo amoni ngai amoni bomoi mpe azwi ngolu na miso ya Yawe.
36 qui autem in me peccaverit, lædet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
Kasi moto oyo atosaka ngai te amisalaka mabe ye moko: moto nyonso oyo ayinaka ngai alingaka kufa. »
