< Proverbiorum 30 >

1 Verba Congregantis filii Vomentis. Visio, quam locutus est vir, cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
PALABRAS de Agur, hijo de Jachê: La profecía que dijo el varón á Ithiel, á Ithiel y á Ucal.
2 Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
Ciertamente más rudo soy yo que ninguno, ni tengo entendimiento de hombre.
3 Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
Yo ni aprendí sabiduría, ni conozco la ciencia del Santo.
4 Quis ascendit in cælum atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terræ? quod nomen est eius, et quod nomen filii eius, si nosti?
¿Quién subió al cielo, y descendió? ¿quién encerró los vientos en sus puños? ¿quién ató las aguas en un paño? ¿quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿cuál es su nombre, y el nombre de su hijo, si sabes?
5 Omnis sermo Dei ignitus, clypeus est sperantibus in se:
Toda palabra de Dios [es] limpia; es escudo á los que en él esperan.
6 ne addas quidquam verbis illius, et arguaris inveniarisque mendax.
No añadas á sus palabras, porque no te reprenda, y seas hallado mentiroso.
7 Duo rogavi te, ne deneges mihi antequam moriar.
Dos cosas te he demandado; no me [las] niegues antes que muera.
8 Vanitatem, et verba mendacia longe fac a me. Mendicitatem, et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria:
Vanidad y palabra mentirosa aparta de mí. No me des pobreza ni riquezas; manténme del pan que he menester;
9 ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus furer, et periurem nomen Dei mei.
No sea que me harte, y [te] niegue, y diga, ¿Quién es Jehová? ó no sea que siendo pobre, hurte, y blasfeme el nombre de mi Dios.
10 Ne accuses servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
No acuses al siervo ante su señor, porque no te maldiga, y peques.
11 Generatio, quæ patri suo maledicit, et quæ matri suæ non benedicit.
Hay generación que maldice á su padre, y á su madre no bendice.
12 Generatio, quæ sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis.
Hay generación limpia en su opinión, si bien no se ha limpiado su inmundicia.
13 Generatio, cuius excelsi sunt oculi, et palpebræ eius in alta surrectæ.
Hay generación cuyos ojos son altivos, y cuyos párpados son alzados.
14 Generatio, quæ pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
Hay generación cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, para devorar á los pobres de la tierra, y de entre los hombres á los menesterosos.
15 Sanguisugæ duæ sunt filiæ, dicentes: Affer, Affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum, quod numquam dicit: Sufficit.
La sanguijuela tiene dos hijas [que se llaman], Trae, trae. Tres cosas hay que nunca se hartan; [aun] la cuarta nunca dice, Basta:
16 Infernus, et os vulvæ, et terra, quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol h7585)
El sepulcro, y la matriz estéril, la tierra no harta de aguas, y el fuego que jamás dice, Basta. (Sheol h7585)
17 Oculum, qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilæ.
El ojo que escarnece á su padre, y menosprecia la enseñanza de la madre, los cuervos lo saquen de la arroyada, y tráguenlo los hijos del águila.
18 Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
Tres cosas me son ocultas; aun tampoco sé la cuarta:
19 Viam aquilæ in cælo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
El rastro del águila en el aire; el rastro de la culebra sobre la peña; el rastro de la nave en medio de la mar; y el rastro del hombre en la moza.
20 Talis est et via mulieris adulteræ, quæ comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
Tal es el rastro de la mujer adúltera: come, y limpia su boca, y dice: No he hecho maldad.
21 Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
Por tres cosas se alborota la tierra, y la cuarta no puede sufrir:
22 Per servum cum regnaverit: per stultum cum saturatus fuerit cibo:
Por el siervo cuando reinare; y por el necio cuando se hartare de pan;
23 per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit assumpta: et per ancillam cum fuerit heres dominæ suæ.
Por la aborrecida cuando se casare; y por la sierva cuando heredare á su señora.
24 Quatuor sunt minima terræ, et ipsa sunt sapientiora sapientibus.
Cuatro cosas son de las más pequeñas de la tierra, y las mismas son más sabias que los sabios:
25 Formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum sibi:
Las hormigas, pueblo no fuerte, y en el verano preparan su comida;
26 lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum:
Los conejos, pueblo nada esforzado, y ponen su casa en la piedra;
27 regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas:
Las langostas, no tienen rey, y salen todas acuadrilladas;
28 stellio manibus nititur, et moratur in ædibus regis.
La araña, ase con las manos, y está en palacios de rey.
29 Tria sunt, quæ bene gradiuntur, et quartum, quod incedit feliciter:
Tres cosas hay de hermoso andar, y la cuarta pasea muy bien:
30 Leo fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum:
El león, fuerte entre todos los animales, que no torna atrás por nadie;
31 gallus succinctus lumbos: et aries: nec est rex, qui resistat ei.
El [lebrel] ceñido de lomos; asimismo el macho cabrío; y un rey contra el cual ninguno se levanta.
32 Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime: si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
Si caiste, [fué] porque te enalteciste; y si mal pensaste, [pon] el dedo sobre la boca.
33 Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac, exprimit butyrum: et qui vehementer emungit, elicit sanguinem: et qui provocat iras, producit discordias.
Ciertamente el que exprime la leche, sacará manteca; y el que recio se suena las narices, sacará sangre: y el que provoca la ira, causará contienda.

< Proverbiorum 30 >