< Proverbiorum 23 >

1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam:
जब तू हाकिम के साथ खाने बैठे, तो खू़ब ग़ौर कर, कि तेरे सामने कौन है?
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
अगर तू खाऊ है, तो अपने गले पर छुरी रख दे।
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
उसके मज़ेदार खानों की तमन्ना न कर, क्यूँकि वह दग़ा बाज़ी का खाना है।
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiæ tuæ pone modum.
मालदार होने के लिए परेशान न हो; अपनी इस 'अक़्लमन्दी से बाज़ आ।
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
क्या तू उस चीज़ पर आँख लगाएगा जो है ही नहीं? लेकिन लगा कर आसमान की तरफ़ उड़ जाती है?
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
तू तंग चश्म की रोटी न खा, और उसके मज़ेदार खानों की तमन्ना न कर;
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
क्यूँकि जैसे उसके दिल के ख़याल हैं वह वैसा ही है। वह तुझ से कहता है खा और पी, लेकिन उसका दिल तेरी तरफ़ नहीं
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
जो निवाला तूने खाया है तू उसे उगल देगा, और तेरी मीठी बातें बे मतलब होंगी
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
अपनी बातें बेवक़ूफ़ को न सुना, क्यूँकि वह तेरे 'अक़्लमंदी के कलाम की ना क़द्री करेगा।
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
पुरानी हदों को न सरका, और यतीमों के खेतों में दख़ल न कर,
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
क्यूँकि उनका रिहाई बख़्शने वाला ज़बरदस्त है; वह खुद ही तेरे ख़िलाफ़ उनकी वक़ालत करेगा।
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuæ ad verba scientiæ.
तरबियत पर दिल लगा, और 'इल्म की बातें सुन।
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
लड़के से तादीब को दरेग़ न कर; अगर तू उसे छड़ी से मारेगा तो वह मर न जाएगा।
14 Tu virga percuties eum: et animam eius de inferno liberabis. (Sheol h7585)
तू उसे छड़ी से मारेगा, और उसकी जान को पाताल से बचाएगा। (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
ऐ मेरे बेटे, अगर तू 'अक़्लमंद दिल है, तो मेरा दिल, हाँ मेरा दिल ख़ुश होगा।
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
और जब तेरे लबों से सच्ची बातें निकलेंगी, तो मेरा दिल शादमान होगा।
17 Non æmuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
तेरा दिल गुनहगारों पर रश्क न करे, बल्कि तू दिन भर ख़ुदावन्द से डरता रह।
18 quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.
क्यूँकि बदला यक़ीनी है, और तेरी आस नहीं टूटेगी।
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
ऐ मेरे बेटे, तू सुन और 'अक़्लमंद बन, और अपने दिल की रहबरी कर।
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
तू शराबियों में शामिल न हो, और न हरीस कबाबियों में,
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
क्यूँकि शराबी और खाऊ कंगाल हो जाएँगे और नींद उनको चीथड़े पहनाएगी।
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
अपने बाप का जिससे तू पैदा हुआ सुनने वाला हो, और अपनी माँ को उसके बुढ़ापे में हक़ीर न जान।
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
सच्चाई की मोल ले और उसे बेच न डाल; हिकमत और तरबियत और समझ को भी।
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
सादिक़ का बाप निहायत ख़ुश होगा; और अक़्लमंद का बाप उससे शादमानी करेगा।
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quæ genuit te.
अपने माँ बाप को ख़ुश कर, अपनी वालिदा को शादमान रख।
26 Præbe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
ऐ मेरे बेटे, अपना दिल मुझ को दे, और मेरी राहों से तेरी आँखें ख़ुश हों।
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
क्यूँकि फ़ाहिशा गहरी ख़न्दक़ है, और बेगाना 'औरत तंग गढ़ा है।
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
वह राहज़न की तरह घात में लगी है, और बनी आदम में बदकारों का शुमार बढ़ाती है।
29 Cui væ? cuius patri væ? cui rixæ? cui foveæ? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
कौन अफ़सोस करता है? कौन ग़मज़दा है? कौन झगड़ालू है? कौन शाकी है? कौन बे वजह घायल है? और किसकी आँखों में सुर्ख़ी है?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
वही जो देर तक मयनोशी करते हैं; वही जो मिलाई हुई मय की तलाश में रहते हैं।
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
जब मय लाल लाल हो, जब उसका बर'अक्स जाम पर पड़े, और जब वह रवानी के साथ नीचे उतरे, तो उस पर नज़र न कर।
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
क्यूँकि अन्जाम कार वह साँप की तरह काटती, और अज़दहे की तरह डस जाती है।
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
तेरी आँखें 'अजीब चीज़ें देखेंगी, और तेरे मुँह से उलटी सीधी बातें निकलेगी।
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
बल्कि तू उसकी तरह होगा जो समन्दर के बीच में लेट जाए, या उसकी तरह जो मस्तूल के सिरे पर सो रहे।
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
तू कहेगा उन्होंने तो मुझे मारा है, लेकिन मुझ को चोट नहीं लगी; उन्होंने मुझे पीटा है लेकिन मुझे मा'लूम भी नहीं हुआ। मैं कब बेदार हूँगा? मैं फिर उसका तालिब हूँगा।

< Proverbiorum 23 >