Exodus 32
1 Videns autem populus quod moram faceret descendendi de monte Moyses, congregatus adversus Aaron, dixit: Surge, fac nobis deos, qui nos præcedant: Moysi enim huic viro, qui nos eduxit de Terra Ægypti, ignoramus quid acciderit.
Sa pagkakita sa katawhan nga nadugay si Moises sa paglugsong gikan sa bukid, nangadto sila kang Aaron ug miingon, “Dali ngari, buhati kami ug usa ka diosdios nga maoy mangulo alang kanamo. Kay alang niining Moises, ang tawo nga nagpagawas kanamo sa Ehipto, wala na kami masayod sa nahitabo kaniya”
2 Dixitque ad eos Aaron: Tollite inaures aureas de uxorum, filiorumque et filiarum vestrarum auribus, et afferte ad me.
Busa miingon si Aaron kanila, “Panguhaa ang mga ariyos nga bulawan sa inyong mga asawa, sa inyong mga anak nga lalaki ug babaye, ug dad-a kini nganhi kanako.”
3 Fecitque populus quæ iusserat, deferens inaures ad Aaron.
Gipatangtang sa tibuok katawhan ang mga ariyos nga bulawan ug gidala kini kang Aaron.
4 Quas cum ille accepisset, formavit opere fusorio, et fecit ex eis vitulum conflatilem. Dixeruntque: Hi sunt dii tui Israel, qui te eduxerunt de Terra Ægypti.
Gidawat niya ang bulawan gikan kanila, gitunaw kini diha sa hulmahan, ug gihulmang usa ka nating baka. Unya miingon ang katawhan, “O Israel, mao kini ang inyong dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto.”
5 Quod cum vidisset Aaron, ædificavit altare coram eo, et præconis voce clamavit, dicens: Cras sollemnitas Domini est.
Sa pagkakita ni Aaron niini, gibuhat niya ang usa ka halaran atubangan sa nating baka ug nagpahibalo; miingon siya, “Ugma mao ang kasaulogan sa pagpasidungog kang Yahweh.”
6 Surgentesque mane, obtulerunt holocausta, et hostias pacificas, et sedit populus manducare, et bibere, et surrexerunt ludere.
Nangmata ang katawhan sayo sa kabuntagon ug naghalad sa mga halad sinunog ug ang mga halad sa panaghiusa. Unya nanglingkod sila aron sa pagpangaon ug sa pag-inom, ug nanindog aron sa pagpatuyang sa hilabihan nga paglipaylipay.
7 Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens: Vade, descende: peccavit populus tuus, quem eduxisti de Terra Ægypti.
Unya gisultihan ni Yahweh si Moises, “Pagdali, kay ang imong katawhan kansang gipagawas mo gikan sa yuta sa Ehipto nagpakahugaw sa ilang kaugalingon.
8 Recesserunt cito de via, quam ostendisti eis: feceruntque sibi vitulum conflatilem, et adoraverunt, atque immolantes ei hostias, dixerunt: Isti sunt dii tui Israel, qui te eduxerunt de Terra Ægypti.
Gitalikdan dayon nila ang paagi nga gisugo ko alang kanila. Gihulma nila ang usa ka nating baka alang sa ilang kaugalingon, unya gisimba kini ug naghalad alang niini. Miingon sila, 'O Israel, mao kini ang dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto.'”
9 Rursumque ait Dominus ad Moysen: Cerno quod populus iste duræ cervicis sit:
Unya gisultihan ni Yahweh si Moises, “Nasayran ko na kining katawhan. Tan-awa, mga gahi gayod ug ulo kining mga tawhana.
10 dimitte me, ut irascatur furor meus contra eos, et deleam eos, faciamque te in gentem magnam.
Busa karon, ayaw ako pakganga. Ang akong kasuko mosilaob batok kanila, busa laglagon ko gayod sila. Unya buhaton ko ang usa ka dakong nasod gikan kanimo.”
11 Moyses autem orabat Dominum Deum suum, dicens: Cur, Domine, irascitur furor tuus contra populum tuum, quem eduxisti de Terra Ægypti, in fortitudine magna, et in manu robusta?
Apan gisulayan ni Moises paghupay si Yahweh nga iyang Dios, Miingon siya, “O Yahweh, nganong misilaob man ang imong kasuko batok sa imong katawhan, nga gipagawas mo gikan sa yuta sa Ehipto uban ang dakong gahom ug ang kusgan nga kamot?
12 Ne quæso dicant Ægyptii: Callide eduxit eos, ut interficeret in montibus, et deleret e terra. Quiescat ira tua, et esto placabilis super nequitia populi tui.
Nganong kinahanglan man mosulti ang mga Ehiptohanon, 'Gipagawas niya sila nga may daotang tinguha, aron pamatyon sila sa kabungtoran ug aron laglagon sila sa kalibotan?' Ayaw na padayona ang pagpasilaob sa imong kasuko ug ayaw na pahamtangi ug silot ang imong katawhan.
13 Recordare Abraham, Isaac, et Israel servorum tuorum, quibus iurasti per temetipsum, dicens: Multiplicabo semen vestrum sicut stellas cæli: et universam terram hanc, de qua locutus sum, dabo semini vestro, et possidebitis eam semper.
Hinumdomi si Abraham, si Isaac, ug si Israel nga imong mga sulugoon, nga imong gipanumpaan ug miingon kanila, 'Padaghanon ko ang inyong kaliwatan sama kadaghan sa kabituonan sa langit, ug ihatag ko sa inyong mga kaliwatan kining mga yuta nga akong gisulti. Mapanunod kini nila hangtod sa kahangtoran.'”
14 Placatusque est Dominus ne faceret malum quod locutus fuerat adversus populum suum.
Unya wala na gipahamtang ni Yahweh ang silot nga iyang gisulti nga ipahamtang sa iyang katawhan.
15 Et reversus est Moyses de monte, portans duas tabulas testimonii in manu sua, scriptas ex utraque parte,
Unya mibiya si Moises ug milugsong sa bukid nga nagbitbit sa duha ka papan nga bato sa kasabotan sa mga balaod. Gisulatan ang isigkakilid sa duha ka papan nga bato, maingon man usab sa atubangan usab ug sa likod niini.
16 et factas opere Dei: scriptura quoque Dei erat sculpta in tabulis.
Ang mga papan nga bato hinimo mismo sa Dios, ug ang mga sinulat gisulat usab sa Dios, nga kinulit diha sa mga papan nga bato.
17 Audiens autem Iosue tumultum populi vociferantis, dixit ad Moysen: Ululatus pugnæ auditur in castris.
Sa pagkadungog ni Josue sa kaguliyang sa katawhan sa ilang pagpaninggit, miingon siya kang Moises, “Adunay kagahob nga ingon sa gubat sulod sa kampo.”
18 Qui respondit: Non est clamor adhortantium ad pugnam, neque vociferatio compellentium ad fugam: sed vocem cantantium ego audio.
Apan miingon si Moises, “Dili kana kagahob sa kadaogan, ug dili kagahob sa napildi nga katawhan, kondili kagahob sa panag-awit ang akong nadungog.”
19 Cumque appropinquasset ad castra, vidit vitulum, et choros: iratusque valde, proiecit de manu tabulas, et confregit eas ad radicem montis:
Sa nagkaduol na si Moises sa kampo, nakita na niya ang nating baka ug ang panagsayaw sa katawhan. Hilabihan ang iyang kasuko. Gibusdak niya ang duha ka papan nga bato ug nabungkag kini diha sa tiilan sa bukid.
20 arripiensque vitulum quem fecerant, combussit, et contrivit usque ad pulverem, quem sparsit in aquam, et dedit ex eo potum filiis Israel.
Gikuha niya ang nating baka nga gihimo sa katawhan, gidaoban kini, gidugmok, ug gisagol sa tubig. Unya gipainom niya kini sa katawhan sa Israel.
21 Dixitque ad Aaron: Quid tibi fecit hic populus, ut induceres super eum peccatum maximum?
Unya miingon si Moises kang Aaron, “Unsa man ang gihimo niining katawhan kanimo, nga giangin mo man sila niining dakong sala?”
22 Cui ille respondit: Ne indignetur dominus meus: tu enim nosti populum istum, quod pronus sit ad malum:
Miingon si Aaron, “Ayaw palabi sa imong kasuko, akong agalon. Nasayod ka bitaw niining mga tawhana, kung unsa gayod nila ka gusto ang pagbuhat ug daotan.
23 dixerunt mihi: Fac nobis deos, qui nos præcedant: huic enim Moysi, qui nos eduxit de Terra Ægypti, nescimus quid acciderit.
Miingon sila kanako, 'Buhati kami ug usa ka dios nga maoy mangulo alang kanamo. Kay alang niining Moises, ang tawo nga nagpagawas kanamo sa Ehipto, wala na kami masayod sa nahitabo kaniya.'
24 Quibus ego dixi: Quis vestrum habet aurum? Tulerunt, et dederunt mihi: et proieci illud in ignem, egressusque est hic vitulus.
Busa miingon ako kanila, 'Si bisan kinsang tawo nga may mga bulawan, tangtanga kini.' Gihatag nila ang mga bulawan ug giitsa ko kini sa kalayo, ug mitungha kining nating baka.”
25 Videns ergo Moyses populum quod esset nudatus, (spoliaverat enim eum Aaron propter ignominiam sordis, et inter hostes nudum constituerat)
Nakita ni Moises nga dili na mapugngan ang katawhan (kay gipasagdan sila ni Aaron, nga maoy hinungdan nga gibugalbugalan sila sa ilang mga kaaway).
26 et stans in porta castrorum, ait: Si quis est Domini, iungatur mihi. Congregatique sunt ad eum omnes filii Levi:
Unya mibarog si Moises sa agianan sa kampo ug miingon, “Kinsa katong dapig kang Yahweh, duol kanako.” Miduol kaniya ang tanang mga Levita.
27 quibus ait: Hæc dicit Dominus Deus Israel: Ponat vir gladium super femur suum: ite, et redite de porta usque ad portam per medium castrorum, et occidat unusquisque fratrem, et amicum, et proximum suum.
Miingon siya kanila, “Si Yahweh ang Dios sa Israel, nag-ingon niini: 'Ang tagsatagsa ka tawo kinahanglan magtakin sa ilang espada ug lukopon sa pagsuroy ang tibuok agianan sa tibuok kampo, ug pamatyon ang iyang igsoong lalaki, ang iyang kaubanan, ug ang iyang silingan.'”
28 Feceruntque filii Levi iuxta sermonem Moysi, cecideruntque in die illa quasi viginti tria millia hominum.
Gituman sa mga Levita ang gisugo ni Moises. Niadto gayong adlawa 3, 000 ka mga tawo ang nangamatay.
29 Et ait Moyses: Consecrastis manus vestras hodie Domino, unusquisque in filio, et in fratre suo, ut detur vobis benedictio.
Miingon si Moises sa mga Levita, “Karon gitugahan kamo nga moalagad kang Yahweh, kay ang tagsatagsa kaninyo nagpatay man batok sa iyang anak nga lalaki ug sa iyang igsoong lalaki, busa gipanalanginan kamo ni Yahweh karong adlawa.”
30 Facto autem altero die, locutus est Moyses ad populum: Peccastis peccatum maximum: ascendam ad Dominum, si quo modo quivero eum deprecari pro scelere vestro.
Pagkasunod adlaw miingon si Moises sa katawhan, “Nakabuhat kamo ug usa ka dakong nga sala. Karon motungas ako ngadto kang Yahweh. Tingali mahimo ko pa ang pagtabon alang sa inyong sala.”
31 Reversusque ad Dominum, ait: Obsecro, peccavit populus iste peccatum maximum, feceruntque sibi deos aureos: aut dimitte eis hanc noxam,
Mibalik si Moises kang Yahweh ug miingon, “O kining katawhan nakabuhat ug usa ka dakong sala ug gibuhat nila ang usa ka diosdios nga bulawan.
32 aut si non facis, dele me de libro tuo quem scripsisti.
Apan karon, pasayloa intawon ang ilang mga sala; kung dili ka makapasaylo, papasa ako sa talaan nga imong gisulat.”
33 Cui respondit Dominus: Qui peccaverit mihi, delebo eum de libro meo:
Gisultihan ni Yahweh si Moises, “Si bisan kinsa ang nakasala batok kanako, kanang tawhana mao ang papason ko sa akong talaan.
34 Tu autem vade, et duc populum istum quo locutus sum tibi: Angelus meus præcedet te. Ego autem in die ultionis visitabo et hoc peccatum eorum.
Busa karon lakaw, pangulohi ang katawhan didto sa dapit nga gisulti ko kanimo. Ania, ang akong mga anghel magagiya kaninyo. Apan sa umaabot nga adlaw nga silotan ko sila, pagasilotan ko gayod sila tungod sa ilang mga sala.”
35 Percussit ergo Dominus populum pro reatu vituli, quem fecerat Aaron.
Unya gipadad-an ni Yahweh ug katalagman ang katawhan tungod kay gihimo nila ang nating baka, kadtong gibuhat ni Aaron.
