Proverbiorum 22
1 [Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ; super argentum et aurum gratia bona.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 Callidus vidit malum, et abscondit se; innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Arma et gladii in via perversi; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Proverbium est: adolescens juxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 Qui pronus est ad misericordiam benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera; animam autem aufert accipientium.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 Fovea profunda os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.]
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 [Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam,
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta:
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.]
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
