Ecclesiastes 10

1 [Muscæ morientes perdunt suavitatem unguenti. Pretiosior est sapientia et gloria, parva et ad tempus stultitia.

Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.

2 Cor sapientis in dextera ejus, et cor stulti in sinistra illius.

Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.

3 Sed et in via stultus ambulans, cum ipse insipiens sit, omnes stultos æstimat.

Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.

4 Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, locum tuum ne demiseris, quia curatio faciet cessare peccata maxima.]

Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.

5 [Est malum quod vidi sub sole, quasi per errorem egrediens a facie principis:

Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:

6 positum stultum in dignitate sublimi, et divites sedere deorsum.

Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.

7 Vidi servos in equis, et principes ambulantes super terram quasi servos.

Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.

8 Qui fodit foveam incidet in eam, et qui dissipat sepem mordebit eum coluber.

Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.

9 Qui transfert lapides affligetur in eis, et qui scindit ligna vulnerabitur ab eis.

Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.

10 Si retusum fuerit ferrum, et hoc non ut prius, sed hebetatum fuerit, multo labore exacuetur, et post industriam sequetur sapientia.

Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.

11 Si mordeat serpens in silentio, nihil eo minus habet qui occulte detrahit.

Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.

12 Verba oris sapientis gratia, et labia insipientis præcipitabunt eum;

Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.

13 initium verborum ejus stultitia, et novissimum oris illius error pessimus.

Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.

14 Stultus verba multiplicat. Ignorat homo quid ante se fuerit; et quid post se futurum sit, quis ei poterit indicare?

Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

15 Labor stultorum affliget eos, qui nesciunt in urbem pergere.]

Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.

16 [Væ tibi, terra, cujus rex puer est, et cujus principes mane comedunt.

Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.

17 Beata terra cujus rex nobilis est, et cujus principes vescuntur in tempore suo, ad reficiendum, et non ad luxuriam.

Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.

18 In pigritiis humiliabitur contignatio, et in infirmitate manuum perstillabit domus.

Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.

19 In risum faciunt panem et vinum ut epulentur viventes; et pecuniæ obediunt omnia.

Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.

20 In cogitatione tua regi ne detrahas, et in secreto cubiculi tui ne maledixeris diviti: quia et aves cæli portabunt vocem tuam, et qui habet pennas annuntiabit sententiam.]

Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.