پەندەکانی سلێمان 24
| ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت، | 1 |
Do not be envious of those who are evil, nor desire to associate with them,
| چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن. | 2 |
because their hearts plot violence and their lips talk about trouble.
| بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت، | 3 |
Through wisdom a house is built and by understanding it is established.
| بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان. | 4 |
By knowledge the rooms are filled with all precious and pleasant riches.
| پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت. | 5 |
A warrior of wisdom is strong, and a man of knowledge increases his strength;
| بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە. | 6 |
for by wise direction you can wage your war and with many advisors there is victory.
| دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە. | 7 |
Wisdom is too high for a fool; in the gate he does not open his mouth.
| ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت. | 8 |
There is one who plans to do evil— people call him a master of schemes.
| پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە. | 9 |
A foolish plan is sin and men despise a mocker.
| ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت! | 10 |
If you become weak with fear in the day of trouble, then your strength is small.
| ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە. | 11 |
Rescue those who are being taken away to death and hold back those who are staggering to the slaughter.
| ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟ | 12 |
If you say, “Behold, we knew nothing about this,” does not the one who weighs the heart understand what you are saying? The one who guards your life, does he not know it? Will God not give to each one what he deserves?
| ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە، | 13 |
My son, eat honey because it is good, because the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.
| هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت. | 14 |
Such is wisdom for your soul— if you find it, there will be a future and your hope will not be cut off.
| وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی، | 15 |
Do not lie in wait like the wicked person who attacks the house of the righteous person. Do not destroy his home!
| چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت. | 16 |
For the righteous person falls down seven times and rises again, but wicked people are brought down by calamity.
| بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت، | 17 |
Do not celebrate when your enemy falls and let not your heart be glad when he stumbles,
| نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە. | 18 |
or Yahweh will see and disapprove and turn away his wrath from him.
| مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە، | 19 |
Do not worry because of evildoers, and do not envy wicked people,
| چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە. | 20 |
for the evil person has no future and the lamp of wicked people will go out.
| ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە، | 21 |
Fear Yahweh, and fear the king, my son; do not associate with those who rebel against them,
| چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟ | 22 |
for suddenly their disaster will come and who knows the extent of the destruction that will come from both of them?
| هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە. | 23 |
These also are sayings of the wise. Partiality in judging a case at law is not good.
| ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن. | 24 |
Whoever says to the wicked person, “You are a righteous person,” will be cursed by peoples and hated by nations.
| بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت. | 25 |
But those who discipline the wicked will have delight and gifts of goodness will come to them.
| وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە. | 26 |
The one who gives an honest answer gives a kiss on the lips.
| کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ. | 27 |
Prepare your outdoor work, and make everything ready for yourself in the field; after that, build your house.
| بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە. | 28 |
Do not bear witness against your neighbor without cause and do not deceive with your lips.
| مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.» | 29 |
Do not say, “I will do to him what he has done to me; I will pay him back for what he has done.”
| بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش. | 30 |
I went by the field of a lazy man, past the vineyard of the man having no sense.
| چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو. | 31 |
Thorns had grown up everywhere, the ground was covered with nettles, and its stone wall was broken down.
| تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت: | 32 |
Then I saw and considered it; I looked and received instruction.
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، | 33 |
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest—
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. | 34 |
and poverty comes marching upon you, and your needs like an armed soldier.
