لۆقا 1

1 ئەی ساوفیلۆسی پایەبەرز، زۆر کەس هەستان بە داڕشتنی چیرۆکی ئەو شتانەی لەلای ئێمە هاتنە دی،

Since, indeed, many have attempted to set in order a narrative of the things that have been completed among us,

2 وەک ئەوەی لەلایەن ئەوانەوە پێمان گەیشت کە لە سەرەتاوە شایەتحاڵ و خزمەتکاری پەیامەکە بوون.

just as they have been handed on to those of us who from the beginning saw the same and were ministers of the word,

3 لەدوای ئەوەی من لە سەرەتاوە پشکنینێکی وردم بۆ هەموو شتێک کرد، ئێستاش بە باشم زانی بە ڕیزبەندی بۆت بنووسم،

so it seemed good to me also, having diligently followed everything from the beginning, to write to you, in an orderly manner, most excellent Theophilus,

4 تاکو لە ڕاستی ئەو قسانە دڵنیابی کە فێرکراوی.

so that you might know the truthfulness of those words by which you have been instructed.

5 لەو سەردەمەی هێرۆدسی باوک پاشای یەهودیا بوو، کاهینێک لە نۆرەی نەوەی ئەبیا هەبوو کە ناوی زەکەریا بوو، ئەلیساباتی ژنیشی لە نەوەی هارون بوو.

There was, in the days of Herod, king of Judea, a certain priest named Zechariah, of the section of Abijah, and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.

6 هەردووکیان لەبەرچاوی خودا ڕاستودروست بوون، بێ گلەیی بوون لە پەیڕەوکردنی هەموو ڕاسپاردە و حوکمەکانی یەزدان.

Now they were both just before God, progressing in all of the commandments and the justifications of the Lord without blame.

7 بەڵام منداڵیان نەدەبوو، چونکە ئەلیسابات نەزۆک بوو، هەردووکیشیان بە ساڵدا چووبوون.

And they had no child, because Elizabeth was barren, and they both had become advanced in years.

8 کاتێک زەکەریا لە نۆرەی کۆمەڵەکەی خۆیدا کاروباری کاهینیێتی جێبەجێ دەکرد لەبەردەم خودا،

Then it happened that, when he was exercising the priesthood before God, in the order of his section,

9 بەگوێرەی نەریتی کاهینیێتی، تیروپشکی کەوتە سەر تاکو بچێتە ناو پەرستگای یەزدان و بخوور بسووتێنێت.

according to the custom of the priesthood, the lot fell so that he would offer incense, entering into the temple of the Lord.

10 لە کاتی سووتانی بخوورەکەدا، خەڵکی هەموو لە دەرەوە نوێژیان دەکرد.

And the entire multitude of the people was praying outside, at the hour of incense.

11 لەوێ فریشتەیەکی یەزدانی بۆ دەرکەوت، لەلای ڕاستی قوربانگای بخوور ڕاوەستابوو.

Then there appeared to him an Angel of the Lord, standing at the right of the altar of incense.

12 کاتێک زەکەریا فریشتەکەی بینی، پەشۆکا و ترسی لێ نیشت.

And upon seeing him, Zechariah was disturbed, and fear fell over him.

13 بەڵام فریشتەکە پێی گوت: «زەکەریا مەترسە، چونکە پاڕانەوەکەت بیسترا، ئەلیساباتی ژنیشت کوڕێکی بۆت دەبێت و ناوی لێ دەنێیت یەحیا.

But the Angel said to him: “Do not be afraid, Zechariah, for your prayer has been heard, and your wife Elizabeth shall bear a son to you. And you shall call his name John.

14 ئەو دەبێتە مایەی خۆشی و شادی بۆ تۆ، زۆر کەس بە لەدایکبوونی دڵخۆش دەبن،

And there will be joy and exultation for you, and many will rejoice in his nativity.

15 چونکە ئەو لەبەرچاوی یەزدان دەبێتە کەسێکی مەزن و پایەبەرز. هەرگیز شەراب و مەی ناخواتەوە. لە سکی دایکییەوە پڕدەبێت لە ڕۆحی پیرۆز و

For he will be great in the sight of the Lord, and he will not drink wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.

16 زۆر لە ڕۆڵەکانی ئیسرائیل بۆ لای یەزدانی پەروەردگاری خۆیان دەگەڕێنێتەوە.

And he will convert many of the sons of Israel to the Lord their God.

17 بە ڕۆح و توانای ئەلیاسەوە پێش یەزدان دەکەوێت، تاکو دڵی باوکان بۆ لای منداڵەکان ڕابکێشێت و یاخیبووانیش بۆ لای دانایی ڕاستودروستان بگەڕێنێتەوە، بۆ ئەوەی گەلێکی ئامادە بۆ یەزدان پێکبهێنێت.»

And he will go before him with the spirit and power of Elijah, so that he may turn the hearts of the fathers to the sons, and the incredulous to the prudence of the just, so as to prepare for the Lord a completed people.”

18 زەکەریاش بە فریشتەکەی گوت: «چۆن لەمە دڵنیا بم، چونکە خۆم پیرم و ژنەکەشم بە ساڵدا چووە؟»

And Zechariah said to the Angel: “How may I know this? For I am elderly, and my wife is advanced in years.”

19 فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «من جبرائیلم لەبەردەم خودا ڕادەوەستم، نێردراوم تاکو لەگەڵت بدوێم و ئەم مژدەیەت بدەمێ.

And in response, the Angel said to him: “I am Gabriel, who stands before God, and I have been sent to speak to you, and to proclaim these things to you.

20 ئەوەتا لە ئێستاوە تۆ لاڵ دەبیت و توانای قسەکردنت نامێنێت هەتا ئەو ڕۆژەی ئەم شتانە ڕوودەدەن، چونکە باوەڕت بە قسەکەم نەکرد، ئەوەی لە کاتی خۆیدا دێتە دی.»

And behold, you will be silent and unable to speak, until the day on which these things shall be, because you have not believed my words, which will be fulfilled in their time.”

21 خەڵکەکە چاوەڕوانی زەکەریایان دەکرد و سەرسام ببوون لە دواکەوتنی لەناو پەرستگادا.

And the people were waiting for Zechariah. And they wondered why he was being delayed in the temple.

22 کاتێک هاتە دەرەوە نەیتوانی لەگەڵیان بدوێت، جا زانییان کە لە پەرستگادا بینینێکی بۆ ئاشکرا کراوە، چونکە بە ئیشارەت لەگەڵیان دەدوا و بە لاڵی مایەوە.

Then, when he came out, he was unable to speak to them. And they realized that he had seen a vision in the temple. And he was making signs to them, but he remained mute.

23 کاتێک ڕۆژانی خزمەتکردنەکەی تەواوبوو، گەڕایەوە ماڵ.

And it happened that, after the days of his office were completed, he went away to his house.

24 دوای ئەو ڕۆژانە، ئەلیساباتی ژنی سکی پڕبوو، پێنج مانگ خۆی شاردەوە و دەیگوت:

Then, after those days, his wife Elizabeth conceived, and she hid herself for five months, saying:

25 «یەزدان ئەمەی بۆ کردم، لەم ڕۆژانەدا چاکەی خۆی نیشان دا و ئابڕووی منی لەنێو خەڵکدا کڕییەوە.»

“For the Lord did this for me, at the time when he decided to take away my reproach among men.”

26 کاتێک ئەلیسابات سکی شەش مانگ‏‏ بوو، خودا جبرائیلی فریشتەی نارد بۆ شارێک لە ناوچەی جەلیل کە ناوی ناسیرە بوو،

Then, in the sixth month, the Angel Gabriel was sent by God, to a city of Galilee named Nazareth,

27 بۆ لای پاکیزەیەک کە دەستگیرانی پیاوێک بوو لە بنەماڵەی داود بە ناوی یوسف، ناوی پاکیزەکەش مریەم بوو.

to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the name of the virgin was Mary.

28 جبرائیل هاتە لای مریەم و گوتی: «سڵاو، ئەی ئەو کەسەی نیعمەتی خودات بەسەردا ڕژاوە، یەزدانت لەگەڵە.»

And upon entering, the Angel said to her: “Hail, full of grace. The Lord is with you. Blessed are you among women.”

29 بەڵام ئەو بە پەیامەکە زۆر شێوا و بیری کردەوە دەبێت ئەمە چ جۆرە سڵاوێک بێت.

And when she had heard this, she was disturbed by his words, and she considered what kind of greeting this might be.

30 فریشتەکە پێی گوت: «مەترسە مریەم، چونکە لەلای خودا ڕەزامەندیت بەدەستهێنا.

And the Angel said to her: “Do not be afraid, Mary, for you have found grace with God.

31 ئەوەتا سکت دەبێت و کوڕێکت دەبێت ناوی لێ دەنێیت عیسا.

Behold, you shall conceive in your womb, and you shall bear a son, and you shall call his name: JESUS.

32 پایەبەرز دەبێت و بە کوڕی خودای هەرەبەرز ناودەبردرێت، خودای پەروەردگاریش تەختی داودی باوکی پێدەداتەوە.

He will be great, and he will be called the Son of the Most High, and the Lord God will give him the throne of David his father.

33 هەتاهەتایە حوکمڕانی نەوەی یاقوب دەکات، شانشینەکەشی کۆتایی نایەت.» (aiōn g165)

And he will reign in the house of Jacob for eternity. And his kingdom shall have no end.” (aiōn g165)

34 بەڵام مریەم بە فریشتەکەی گوت: «ئەمە چۆن دەبێت، کە من هێشتا پاکیزەم؟»

Then Mary said to the Angel, “How shall this be done, since I do not know man?”

35 فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «ڕۆحی پیرۆز دێتە سەرت و هێزی خودای هەرەبەرز دەبێتە سایەی سەرت. لەبەر ئەوە ئەو پیرۆزەی لێت دەبێت بە کوڕی خودا ناودەبردرێت.

And in response, the Angel said to her: “The Holy Spirit will pass over you, and the power of the Most High will overshadow you. And because of this also, the Holy One who will be born of you shall be called the Son of God.

36 ئەوەتا ئەلیساباتی خزمیشت بەو پیرییە سکی پڕە بە کوڕێک. ئەوەی پێیان دەگوت نەزۆک سکی شەش مانگە،

And behold, your cousin Elizabeth has herself also conceived a son, in her old age. And this is the sixth month for her who is called barren.

37 چونکە هیچ شتێک لەلای خودا مەحاڵ نییە.»

For no word will be impossible with God.”

38 مریەم گوتی: «ئەوەتا من کارەکەری یەزدانم. ئەوەی تۆ دەیفەرموویت با بێتە دی.» فریشتەکەش بەجێی هێشت.

Then Mary said: “Behold, I am the handmaid of the Lord. Let it be done to me according to your word.” And the Angel departed from her.

39 لەو ڕۆژانەدا، مریەم هەستا و خێرا بۆ شارۆچکەیەک چوو لە ناوچە شاخاوییەکانی هەرێمی یەهودیا.

And in those days, Mary, rising up, traveled quickly into the hill country, to a city of Judah.

40 چووە ماڵی زەکەریا و سڵاوی لە ئەلیسابات کرد.

And she entered into the house of Zechariah, and she greeted Elizabeth.

41 کاتێک ئەلیسابات گوێی لە سڵاوەکەی مریەم بوو، منداڵەکە لە سکیدا کەوتە جوڵەجوڵ و ئەلیسابات پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز.

And it happened that, as Elizabeth heard the greeting of Mary, the infant leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.

42 ئەلیسابات بە دەنگێکی بەرز هاواری کرد: «لەنێو ژناندا بەرەکەتداریت، بەرهەمی سکت بەرەکەتدار دەبێت!

And she cried out with a loud voice and said: “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.

43 بۆ من کێم تاکو دایکی گەورەکەم بێت بۆ لام؟

And how does this concern me, so that the mother of my Lord would come to me?

44 چونکە هەرکە دەنگی سڵاوەکەت بەر گوێم کەوت، منداڵەکە لە خۆشیدا لە سکمدا هەڵبەزییەوە.

For behold, as the voice of your greeting came to my ears, the infant in my womb leaped for joy.

45 خۆزگە دەخوازرێت بەوەی باوەڕی هێناوە کە لە یەزدانەوە چی پێ گوتراوە دێتە دی.»

And blessed are you who believed, for the things that were spoken to you by the Lord shall be accomplished.”

46 مریەمیش گوتی: «گیانم ستایشی یەزدان دەکات،

And Mary said: “My soul magnifies the Lord.

47 ڕۆحم بە خودای ڕزگارکەرم دڵشادە،

And my spirit leaps for joy in God my Savior.

48 چونکە سەیری بێفیزی کارەکەرەکەی کرد. ئەوەتا لە ئێستاوە هەموو نەوەکان خۆزگە بە من دەخوازن،

For he has looked with favor on the humility of his handmaid. For behold, from this time, all generations shall call me blessed.

49 چونکە توانادار کاری گەورەی بۆ من ئەنجام دا، پیرۆزە ناوی ئەو.

For he who is great has done great things for me, and holy is his name.

50 بەزەییەکەی بۆ ئەوانەیە کە لێی دەترسن، نەوە دوای نەوە.

And his mercy is from generation to generations for those who fear him.

51 بە بازووی کاری بەهێزی ئەنجام دا، ئەوانەی بە بۆچوونەکانی دڵیان لووتبەرز بوون، پەرتوبڵاوی کردنەوە.

He has accomplished powerful deeds with his arm. He has scattered the arrogant in the intentions of their heart.

52 تەختی توانادارەکانی سەرەوژێر کردووە و بێفیزەکانی بڵند کردەوە.

He has deposed the powerful from their seat, and he has exalted the humble.

53 برسییەکانی لە خێروبێر تێر کرد، دەوڵەمەندانی بە دەستی بەتاڵ ڕەوانە کردەوە.

He has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.

54 بە یارمەتیدانی گەلی ئیسرائیلی بەندەی خۆی هەتاهەتایە بەزەییەکەی بەبیر هێنایەوە

He has taken up his servant Israel, mindful of his mercy,

55 لەگەڵ ئیبراهیم و نەوەکەی، هەروەک بەڵێنی بە باوباپیرانمان دا.» (aiōn g165)

just as he spoke to our fathers: to Abraham and to his offspring forever.” (aiōn g165)

56 مریەم لەلای ئەلیسابات نزیکەی سێ مانگ مایەوە، پاشان گەڕایەوە بۆ ماڵەکەی خۆی.

Then Mary stayed with her for about three months. And she returned to her own house.

57 ئەلیسابات کاتی منداڵبوونی هات و کوڕێکی بوو.

Now the time for Elizabeth to give birth arrived, and she brought forth a son.

58 جا دراوسێ و خزمانی بیستیان یەزدان دەرگای بەزەیی فراوانی خۆی بۆ کردووەتەوە، لەگەڵی شادمان بوون.

And her neighbors and relatives heard that the Lord had magnified his mercy with her, and so they congratulated her.

59 لە ڕۆژی هەشتەمدا بۆ خەتەنەکردنی منداڵەکە هاتن، لەسەر ناوی باوکی ناویان لێنا زەکەریا.

And it happened that, on the eighth day, they arrived to circumcise the boy, and they called him by his father’s name, Zechariah.

60 بەڵام دایکی گوتی: «نەخێر، ناوی دەنرێت یەحیا.»

And in response, his mother said: “Not so. Instead, he shall be called John.”

61 پێیان گوت: «کەس لە خزمانت بەم ناوە ناونەنراوە.»

And they said to her, “But there is no one among your relatives who is called by that name.”

62 ئینجا ئاماژەیان بۆ باوکی کرد، دەیەوێت چ ناوێکی لێ بنێت.

Then they made signs to his father, as to what he wanted him to be called.

63 تەختەیەکی داوا کرد و لەسەری نووسی: «ناوی یەحیایە.» هەموو سەرسام بوون.

And requesting a writing tablet, he wrote, saying: “His name is John.” And they all wondered.

64 دەستبەجێ دەم و زمانی زەکەریا کرایەوە، دەستی کرد بە قسەکردن و ستایشی خودا.

Then, at once, his mouth was opened, and his tongue loosened, and he spoke, blessing God.

65 هەموو دراوسێکانیان ترسیان لێ نیشت و لە سەراپای ناوچە شاخاوییەکانی یەهودیا هەموو ئەم شتانە بوون بە قسە و باسی سەر زاری خەڵکی.

And fear fell upon all of their neighbors. And all these words were made known throughout all the hill country of Judea.

66 هەموو ئەوانەی ئەم باسەیان بیست لە دڵی خۆیاندا گوتیان: «ئایا ئەم منداڵە دەبێتە چی؟» چونکە دەستی یەزدانی لەگەڵ بوو.

And all those who heard it stored it up in their heart, saying: “What do you think this boy will be?” And indeed, the hand of the Lord was with him.

67 زەکەریای باوکیشی پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز و پێشبینی کرد و گوتی:

And his father Zechariah was filled with the Holy Spirit. And he prophesied, saying:

68 «ستایش بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل، چونکە گەلەکەی بەسەرکردەوە و کڕییەوە.

“Blessed is the Lord God of Israel. For he has visited and has wrought the redemption of his people.

69 هێزی ڕزگاریمانی هەستاندەوە، لە بنەماڵەی داودی بەندەی،

And he has raised up a horn of salvation for us, in the house of David his servant,

70 وەک چۆن لە کۆنەوە لە ڕێگەی پێغەمبەرە پیرۆزەکانییەوە دواوە، (aiōn g165)

just as he spoke by the mouth of his holy Prophets, who are from ages past: (aiōn g165)

71 بۆ ڕزگاربوون لە دەست دوژمنان و هەموو ناحەزانمان،

salvation from our enemies, and from the hand of all those who hate us,

72 هەروەها بۆ بەخشینی بەزەیی بە باوباپیرانمان و پەیوەستبوون بە پەیمانە پیرۆزەکەی،

to accomplish mercy with our fathers, and to call to mind his holy testament,

73 واتە ئەو سوێندەی کە بۆ ئیبراهیمی باپیرە گەورەمانی خوارد:

the oath, which he swore to Abraham, our father, that he would grant to us,

74 کە ئێمە لە دەست دوژمن ڕزگارمان بێت و بێ ترس ئەو بپەرستین،

so that, having been freed from the hand of our enemies, we may serve him without fear,

75 هەموو ڕۆژانی ژیانمان بە پیرۆزی و ڕاستودروستی لەبەردەمیدا بین.

in holiness and in justice before him, throughout all our days.

76 «تۆش ئەی منداڵ، بە پێغەمبەری خودای هەرەبەرز ناودەبردرێیت، چونکە پێش یەزدان دەکەویت، تاکو ڕێگای بۆ ئامادە بکەیت،

And you, child, shall be called the prophet of the Most High. For you will go before the face of the Lord: to prepare his ways,

77 تاکو بە گەلەکەی ڕابگەیەنیت بە لێخۆشبوونی گوناهەکانیان ڕزگاریان دەبێت،

to give knowledge of salvation to his people for the remission of their sins,

78 بەهۆی بەزەییە بەسۆزەکەی خودامانەوە، کە بەهۆیەوە ڕووناکی لە بەرزاییەوە بەسەرماندا دەدرەوشێتەوە،

through the heart of the mercy of our God, by which, descending from on high, he has visited us,

79 تاکو بەسەر ئەوانەی لە تاریکی و لە سێبەری مەرگدا دانیشتوون بدرەوشێتەوە، بۆ ئەوەی پێیەکانمان بە ڕێگای ئاشتیدا ببات.»

to illuminate those who sit in darkness and in the shadow of death, and to direct our feet in the way of peace.”

80 منداڵەکەش گەشەی دەکرد و لە ڕۆحدا بەهێز دەبوو، لە‏ چۆڵەوانی مایەوە هەتا ئەو ڕۆژەی کە خۆی بۆ گەلی ئیسرائیل دەرخست.

And the child grew, and he was strengthened in spirit. And he was in the wilderness, until the day of his manifestation to Israel.

John the Baptist Preaches in the Wilderness