Luka 14
1 Jhatokili ligono lya sabato, bho ilota kunyumba kwa mmonga ghwa bhalongosi bha Mafarisayo kulya n'kate, nabhene bhakajha bhakan'chunghuza kwa karibu.
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόντων τῶν Φαρισαίων σαββάτῳ φαγεῖν ἄρτον, καὶ αὐτοὶ ἦσαν παρατηρούμενοι αὐτόν.
2 Langayi, palongo pa muene ajhele munu ambajhe isumbulibhwa ni uvimbe.
καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς ἔμπροσθεν αὐτοῦ.
3 Yesu akakota bhataalamu mu sheria sya bhayahudi ni Mafarisayo, “Je, ni halali kumponya ligono lya sabato, au lepi?”
καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς τοὺς νομικοὺς καὶ Φαρισαίους λέγων· ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ θεραπεῦσαι ἢ οὔ; οἱ δὲ ἡσύχασαν.
4 Lakini bhene bhajhele kinunu, kwa hiyo Yesu akan'kamula, ni kumponya ni kundeka alotayi.
καὶ ἐπιλαβόμενος ἰάσατο αὐτὸν καὶ ἀπέλυσεν.
5 Nimuene akabhajobhela, “Niani kati jha muenga ajhe ni muana au ng'ombi idumbukila mu ligono lya sabato akamfuta lepi kwibhala mara moja?”
καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν· τίνος ὑμῶν υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ πεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;
6 Bhene bhajhelepi ni uwezo bhwa kuhomesya lijibu kwa mambo agha.
καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι πρὸς ταῦτα.
7 Wakati Yesu agunduili jinsi bhala bhabhaalikibhu kwamba bhachaguili fiti fya heshima, akabhajobhela mfano, akajobha,
Ἔλεγεν δὲ πρὸς τοὺς κεκλημένους παραβολήν, ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο, λέγων πρὸς αὐτούς·
8 “Wakati pa mwialikibhwa ni munu pa harusi, usitami mu nafasi sya heshima, kwandabha jhibhwesekana aalikibhu munu ambajhe ndo wakuheshimibhwa nesu kuliko bhebhe.
ὅταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάμους, μὴ κατακλιθῇς εἰς τὴν πρωτοκλισίαν, μήποτε ἐντιμότερός σου ᾖ κεκλημένος ὑπ’ αὐτοῦ,
9 Wakati munu jheabhaaliki muenga bhabhele akafikayi, ibeta kujobhela bhebhe, “mpishayi munu ojho nafasi jhe bhebhe,” ni kisha kwa soni wibetakutola nafasi jha mwishu.
καὶ ἐλθὼν ὁ σὲ καὶ αὐτὸν καλέσας ἐρεῖ σοι· δὸς τούτῳ τόπον, καὶ τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν.
10 Lakini bhebhe ukaalikibhwayi, lotayi ukatamayi mahali pa mwishu, ili wakati jhola jhaakualiki akahidayi abhwesiajhi kukujobhela bhebhe, `Rafiki, lotayi palongolo nesu.” Ndipo wibeta kujha uheshimiki mbele jha bhoha bhabhatamili pamonga ni bhebhe pa meza.
ἀλλ’ ὅταν κληθῇς πορευθεὶς ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε ἐρεῖ σοι· φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον· τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων σοι.
11 Kwandabha khila jhaikikweza iselesibhwa na haikiselesya ikwesibhwa.'
ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.
12 Yesu kabhele akan'jobhela munu jhaamwaliki,'pawihomesya kyakulya kya pamusi au kimihi, usibihaaliki rafiki zako au bhalongobhu au jamaa bhajhobhi au majirani bha jhabhi matajiri, ili kwamba bhene bhasihidi kukualika ni bhebhe ukakabhe malipo.
Ἔλεγεν δὲ καὶ τῷ κεκληκότι αὐτόν· ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον, μὴ φώνει τοὺς φίλους σου μηδὲ τοὺς ἀδελφούς σου μηδὲ τοὺς συγγενεῖς σου μηδὲ γείτονας πλουσίους, μήποτε καὶ αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπόδομά σοι.
13 Badala jhieke, pawibhomba sherehe, bhaalikayi maskini, filema, fiwete ni fipofu,
ἀλλ’ ὅταν ποιῇς δοχήν, κάλει πτωχούς, ἀναπήρους, χωλούς, τυφλούς,
14 ni bhebhe wibetakujha kubarikibhwa, kwandabha bhibhwesya lepi kulepa. kwandabha wibeta kulepibhwa mu ufufuo bhwa bhenye.”
καὶ μακάριος ἔσῃ, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι· ἀνταποδοθήσεται δέ σοι ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν δικαίων.
15 Wakati mmonga ghwa bhale bhabhatamili pameza pamonga ni Yesu bho apeliki aghu, ni muene akanijobhela, “Abarikibhu jhola jhaibetekulya n'kate mu Ufalme bhwa k'yara!”
Ἀκούσας δέ τις τῶν συνανακειμένων ταῦτα εἶπεν αὐτῷ· μακάριος ὅστις φάγεται ἄρτον ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ.
16 Lakini Yesu akan'jobhela, “munu mmonga aandele sherehe mbaha, aaliki bhanu bhamehele.
ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, ἄνθρωπός τις ἐποίει δεῖπνον μέγα, καὶ ἐκάλεσεν πολλούς,
17 Wakati sherehe bho ijhe tayari, akandaghisya mtumishi ghwa muene kubhajobhela bhela bhaalikwa, “Muhidayi, kwandabha fenu fyoha fimalili kubhekibhwa tayari.'
καὶ ἀπέστειλεν τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά εἰσιν.
18 Bhoha, bhakajhanda kus'oma radhi. Wa kwanza akan'jobhela mtumishi, 'Nihemili n'gonda, lazima nilotayi kulilola. Tafadhali unisamee.'
καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς πάντες παραιτεῖσθαι. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθὼν ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον.
19 Na jhongi akajobha, Nihemili Jozi sihanu sya ng'ombi, ni nene nilotakubhajaribu. Tafadhali uniwie radhi.'
καὶ ἕτερος εἶπεν· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον.
20 Ni munu jhongi akajobha, 'Nigegili n'dala, henu nibhwesya lepi kuhida.'
καὶ ἕτερος εἶπεν· γυναῖκα ἔγημα καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν.
21 Mtumishi akakerebhuka ni kun'jobhela mtumishi ghwa muene,'Lotayi manyata mitaani ni mufichochoro fya miji ukabhaletayi apa maskini, filema, fipofu ni bhalemavu.”
καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἀπήγγειλεν τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπεν τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ τυφλοὺς καὶ χωλοὺς εἰσάγαγε ὧδε.
22 Mtumishi akajobha, Bwana, aghu gha ulaghisij ghaamali kukhomboka, hata henu nafasi khona.'
καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὃ ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστίν.
23 Bwana akan'jobhela mtumishi, 'Lotayi mu n'jhela mbaha ni fichochoro na ubhashunitushjajhi bhanu bhajhingilibhu, ili nyumba jha nene jhimemayi.
καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ μου ὁ οἶκος·
24 Kwandabha nikabhajobhela, kwabhala bhashaafikibhu kubhwandelu ajhelepi jhaibetakubhonja sherehe jhanene.'
λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου.
25 Henu umati mbaha bhajhele bhilota pamonga Ni muene, ni muene akageuka ni kubhajobhela,
Συνεπορεύοντο δὲ αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, καὶ στραφεὶς εἶπεν πρὸς αὐτούς·
26 'Kama munu ihida kwa nene ni muene akan'dadila lepi dadi munu, n'dala munu, mwana munu, bhalongo munu bha n'gosi ni n'dala - ndio, ni hata maisha gha muene kabhele -ibhwesya lepi kujhe mwanafunzi ghwa nene.
εἴ τις ἔρχεται πρός με καὶ οὐ μισεῖ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφάς, ἔτι δὲ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής.
27 Munu akabelayi kuulota msalaba ghwa muene ni kuhida kunyumba jha nene ibhwesyalepi kujha mwanafunzi ghwa nene.
ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου, οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής.
28 Maana niani kati jhe muenga, ambajhe inoghela kujenga mnara ibeta lepi kutama hoti akadirirajhi gharama kwa mahesabu kama ajhe ni khela kyailonda ili kukamilisya e'lu?
Τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν δαπάνην, εἰ ἔχει εἰς ἀπαρτισμόν;
29 Vinginevyo, baada jha kubheka msingi ni kusindwa kumallisila, bhoha bhabhalolili bhibeta kujhanda kundhihaki.
ἵνα μήποτε θέντος αὐτοῦ θεμέλιον καὶ μὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι πάντες οἱ θεωροῦντες ἄρξωνται αὐτῷ ἐμπαίζειν,
30 Bhijobha, Munu ojho ajhandi kujenga, ajhelepi ni nghofu sya kumalisya.'
λέγοντες ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἤρξατο οἰκοδομεῖν καὶ οὐκ ἴσχυσεν ἐκτελέσαι.
31 Au mfalme jholekhu, akalondajhi kulota kukomana ni mfalme jhongi mu vita, ambajhe ibetalepi kutama pasi hoti ni kutola ushauri kuhusu kama ibhwesya, pamonga ni bhanu elfu kumi kutobhana ni mfalme jhongi jha ihida panani pa muene ni bhanu ishirini elfu?
Ἢ τίς βασιλεὺς πορευόμενος ἑτέρῳ βασιλεῖ συμβαλεῖν εἰς πόλεμον οὐχὶ καθίσας πρῶτον βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ’ αὐτόν;
32 Na kama naha lepi, wakati jeshi lya bhangi bado lijhe patali, itume balozi kulonda masharti gha amani.
εἰ δὲ μήγε, ἔτι αὐτοῦ πόρρω ὄντος πρεσβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ τὰ πρὸς εἰρήνην.
33 Kwa hiyo basi, jhejhioha kati jha muenga ambajhe ibetalepi kuleka fyoha fya ajhe nafu, ibhwesyalepi kujha mwanafunzi ghwa nene.
οὕτως οὖν πᾶς ἐξ ὑμῶν ὃς οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσιν τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής.
34 Muinyu unofu, lakini ikajhelajhi jhijhasili ladha jhiake, jinsi jheleku jhibhwesya kujha muinyu kabhele?
Καλὸν οὖν τὸ ἅλα· ἐὰν δὲ καὶ τὸ ἅλα μωρανθῇ, ἐν τίνι ἀρτυθήσεται;
35 Ijhelepi ni matumizi kwa udongo au hata kwa mbolea. jhitaghibhwa patali. Muene jha ajhele ni mb'olokoto na ap'elekayi gha kup'eleka.”
οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν· ἔξω βάλλουσιν αὐτό. ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω.
