< Lucas 4 >

1 Nojinaq ri Jesús che ri Uxlabꞌixel upetik chuchiꞌ ri nimaꞌ Jordán, xkꞌam bꞌik rumal ri Uxlabꞌixel pa ri katzꞌinow ulew.
Y JESÚS, lleno del Espíritu Santo, volvió del Jordán, y fué llevado por el Espíritu al desierto
2 Xkꞌojiꞌ chilaꞌ kawinaq qꞌij, sibꞌalaj kanumik rumal cher man woꞌqinaq taj, xtaqchiꞌx kꞌu che mak rumal ri Itzel.
Por cuarenta días, y era tentado del diablo. Y no comió cosa en aquellos días: los cuales pasados, tuvo hambre.
3 Ri itzel xubꞌij che ri Jesús: We qas at ukꞌojol ri Dios, chabꞌij chi kubꞌan kaxlan wa we jun abꞌaj riꞌ.
Entonces el diablo le dijo: Si eres Hijo de Dios, di á esta piedra que se haga pan.
4 Ri Jesús xubꞌij che: Ri tzꞌibꞌatalik kubꞌij: Man xwi ta ri kaxlan wa kakꞌasbꞌan ri winaq.
Y Jesús respondiéndole, dijo: Escrito está: Que no con pan solo vivirá el hombre, mas con toda palabra de Dios.
5 Te kꞌu riꞌ ri Itzel xukꞌam bꞌik ri Jesús kꞌa puꞌwiꞌ jun nimalaj juyubꞌ, aninaq xukꞌut choch ronojel ri tinimit rech ri uwachulew.
Y le llevó el diablo á un alto monte, y le mostró en un momento de tiempo todos los reinos de la tierra.
6 Xubꞌij che: Kinya ri juluwem xuqujeꞌ ri kwinem pa aqꞌabꞌ pa kiwiꞌ ronojel taq le tinimit leꞌ, rumal cher e we in kinya kꞌu na che ri winaq ri kawaj in kinya wi.
Y le dijo el diablo: A ti te daré toda esta potestad, y la gloria de ellos; porque á mí es entregada, y á quien quiero la doy:
7 Ronojel waꞌ kinya chawe, we katxukiꞌk chinuwach kinaqꞌijilaꞌj.
Pues si tú adorares delante de mí, serán todos tuyos.
8 Ri Jesús xubꞌij che: Kubꞌij ri tzꞌibꞌatalik chaqꞌijilaꞌj ri awajaw ri aDios, xaq xwi areꞌ chapatanij.
Y respondiendo Jesús, le dijo: Vete de mí, Satanás, porque escrito está: A tu Señor Dios adorarás, y á él solo servirás.
9 Ri Itzel xukꞌam bꞌik ri Jesús pa ri tinimit Jerusalén, xutakꞌabꞌa puꞌwiꞌ ri Templo, xubꞌij che: We qas at ralkꞌwaꞌl ri Dios, chakꞌyaqa bꞌik awibꞌ pa ri ulew.
Y le llevó á Jerusalem, y púsole sobre las almenas del templo, y le dijo: Si eres Hijo de Dios, échate de aquí abajo:
10 Rumal chi ri tzꞌibꞌatalik kubꞌij: Areꞌ kuꞌtaq ri angelibꞌ chatoꞌik xuqujeꞌ che achajixik.
Porque escrito está: Que á sus ángeles mandará de ti, que te guarden;
11 Xuqujeꞌ katkitelej rukꞌ ri kiqꞌabꞌ rech man katopij ta ri awaqan cho ri abꞌaj.
Y en las manos te llevarán, porque no dañes tu pie en piedra.
12 Ri Jesús xubꞌij che: Ri tzꞌibꞌatalik kubꞌij: Man kakoj ta kꞌaꞌmabꞌal pa ubꞌe ri awajaw, ri aDios.
Y respondiendo Jesús, le dijo: Dicho está: No tentarás al Señor tu Dios.
13 Are xtoꞌtaj ri Itzel che utaqchiꞌxik ri Jesús che mak, xel bꞌik rukꞌ, kꞌa te katzalij chi loq jun qꞌijal.
Y acabada toda tentación, el diablo se fué de él por un tiempo.
14 Xtzalij kꞌu ri Jesús pa Galilea, nojinaq che ri ukwinem ri Uxlabꞌixel. Aninaq xtzijox rij kumal ri winaq aꞌj chilaꞌ.
Y Jesús volvió en virtud del Espíritu á Galilea, y salió la fama de él por toda la tierra de alrededor.
15 Amaqꞌel xuya kꞌutuꞌn pa jaljoj taq Sinagoga, konojel kꞌu ri winaq xkiya uqꞌij.
Y enseñaba en las sinagogas de ellos, y era glorificado de todos.
16 Are xopan ri Jesús pa ri tinimit Nazaret, pa ri leꞌaj ri xkꞌiy wi, pa ri qꞌij rech uxlanem. Xok bꞌik pa ri Sinagoga, jetaq ri naqꞌatal che, xtakꞌiꞌ kꞌu chusikꞌixik ri wuj.
Y vino á Nazaret, donde había sido criado; y entró, conforme á su costumbre, el día del sábado en la sinagoga, y se levantó á leer.
17 Xkiya kꞌu che ri wuj ri xutzꞌibꞌaj ri qꞌalajisal utzij ri Dios Isaías. Ri Jesús are xusol ri wuj xuriq ri tzꞌibꞌatal wi we tzij riꞌ:
Y fuéle dado el libro del profeta Isaías; y como abrió el libro, halló el lugar donde estaba escrito:
18 Ri Loqꞌalaj Uxlabꞌixel rech ri Dios kꞌo pa nuwiꞌ, rumal cher inuchaꞌom chukꞌamik bꞌik utz laj tzij chike ri e mebꞌa, inutaqom loq chuqꞌalajisaxik ri kitzoqopitajik ri e tzꞌapitalik xuqujeꞌ ri e jatꞌitalik ketzoqopitaj na. Xuqujeꞌ chujaqik ri kibꞌoqꞌoch ri e moyabꞌ.
El Espíritu del Señor es sobre mí, por cuanto me ha ungido para dar buenas nuevas á los pobres: me ha enviado para sanar á los quebrantados de corazón; para pregonar á los cautivos libertad, y á los ciegos vista; para poner en libertad á los quebrantados:
19 Xuqujeꞌ chutzijoxik chi xopan ri qꞌotaj rech ri utoqꞌobꞌ ri Dios.
Para predicar el año agradable del Señor.
20 Are xtoꞌtaj chusikꞌixik ri wuj, xubꞌot chi kanoq, xutzalij che ri tobꞌanel, kꞌa te riꞌ xtꞌuyiꞌk. Konojel winaq ri e kꞌo pa ri Sinagoga ko xkikaꞌyej.
Y rollando el libro, lo dió al ministro, y sentóse: y los ojos de todos en la sinagoga estaban fijos en él.
21 Xuchapleꞌj kꞌu tzijonem ri Jesús kukꞌ, xubꞌij: Kamik xkꞌulmataj we tzꞌibꞌatalik riꞌ chiꞌwach.
Y comenzó á decirles: Hoy se ha cumplido esta Escritura en vuestros oídos.
22 Konojel ri winaq utz kakibꞌan chutzijoxik ri Jesús, xuqujeꞌ sibꞌalaj kemayijan che ri mayijabꞌal taq tzij ri kubꞌij. Kakitatabꞌela chibꞌil kibꞌ: ¿La man are waꞌ ri ukꞌojol ri José?
Y todos le daban testimonio, y estaban maravillados de las palabras de gracia que salían de su boca, y decían: ¿No es éste el hijo de José?
23 Xubꞌij kꞌu ri Jesús chike: Kibꞌij wa chwe ri jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj: “Ajkun, chakunaj awibꞌ.” Chabꞌana ri mayijabꞌal taq jastaq waral jacha pa ri xabꞌan pa ri tinimit Capernaúm.
Y les dijo: Sin duda me diréis este refrán: Médico, cúrate á ti mismo: de tantas cosas que hemos oído haber sido hechas en Capernaum, haz también aquí en tu tierra.
24 Xuqujeꞌ xubꞌij chike: Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe chi man nim ta kilik jun qꞌalajisanel pa ri utinimit.
Y dijo: De cierto os digo, que ningún profeta es acepto en su tierra.
25 Kinbꞌij kꞌu chiꞌwe chi e kꞌi malkaꞌnibꞌ riꞌ xekꞌojiꞌ pa ri tinimit Israel pa taq ri uqꞌij ri qꞌalajisal rech ri utzij ri Dios Elías, che riꞌ are man xubꞌan ta jabꞌ. Oxibꞌ junabꞌ rukꞌ nikꞌaj, xkꞌojiꞌ kꞌu nimalaj wiꞌjal pa ronojel ri uwachulew pa taq ri qꞌij riꞌ.
Mas en verdad os digo, [que] muchas viudas había en Israel en los días de Elías, cuando el cielo fué cerrado por tres años y seis meses, que hubo una grande hambre en toda la tierra;
26 Man xtaq ta kꞌu bꞌik ri Elías kukꞌ ri malkaꞌnibꞌ ri e kꞌo pa ri tinimit xane rukꞌ ri jun malkaꞌn ri kape pa ri tinimit Sarepta rech Sidón.
Pero á ninguna de ellas fué enviado Elías, sino á Sarepta de Sidón, á una mujer viuda.
27 Pa taq ri uqꞌij ri qꞌalajisal tzij rech ri Dios Eliseo, e kꞌo xuqujeꞌ sibꞌalaj e kꞌi chꞌaꞌkibꞌ pa ri tinimit Israel, xa kꞌu jun xkunatajik xwi ri Naamán, ri kel pa ri tinimit Siria.
Y muchos leprosos había en Israel en tiempo del profeta Eliseo; mas ninguno de ellos fué limpio, sino Naamán el Siro.
28 Are xkita ri winaq ri e kꞌo pa ri Sinagoga ri xubꞌij chike, xechꞌuꞌjarik.
Entonces todos en la sinagoga fueron llenos de ira, oyendo estas cosas;
29 Xewaꞌjil chirij, xkikꞌam bꞌik rukꞌ chuqꞌabꞌ chutzaꞌm ri juyubꞌ ri yakom wi ri kitinimit, are xkaj xkikꞌyaq bꞌik pa ri siwan.
Y levantándose, le echaron fuera de la ciudad, y le llevaron hasta la cumbre del monte sobre el cual la ciudad de ellos estaba edificada, para despeñarle.
30 Ri Jesús kꞌut xikꞌow chikixoꞌl ri winaq, xtzalij pa ri bꞌe.
Mas él, pasando por medio de ellos, se fué.
31 Xqaj bꞌik ri Jesús, xeꞌ pa Capernaúm rech Galilea. Xuꞌtijoj ri winaq pa ri Sinagoga, pa ri qꞌij rech uxlanem.
Y descendió á Capernaum, ciudad de Galilea. Y los enseñaba en los sábados.
32 Xemayijanik ri winaq rumal ri ukꞌutuꞌn, xuqꞌalajisaj chi yaꞌtal uchuqꞌabꞌ rumal ri Dios.
Y se maravillaban de su doctrina, porque su palabra era con potestad.
33 Ri Jesús are kꞌo pa ri Sinagoga, kꞌo jun achi ri kꞌo jun itzel uxlabꞌal che, xuchapleꞌj uraqik uchiꞌ che ri Jesús.
Y estaba en la sinagoga un hombre que tenía un espíritu de un demonio inmundo, el cual exclamó á gran voz,
34 Xubꞌij: Jesús aj Nazaret, wetaꞌm chi lal, lal Tyoxalaj winaq rech ri Dios. ¿Jas che xpe la che qatukixik?
Diciendo: Déjanos, ¿qué tenemos contigo, Jesús Nazareno? ¿has venido á destruirnos? Yo te conozco quién eres, el Santo de Dios.
35 Ri Jesús xubꞌij che: Chatuxlanoq, xuqujeꞌ chatel bꞌik che we achi riꞌ. Che ri qꞌotaj riꞌ, ri itzel uxlabꞌal xutzaq ri achi pa ri ulew. Xel kꞌu bꞌik ri itzel uxlabꞌal man xubꞌan ta chi kꞌax che ri achi.
Y Jesús le increpó, diciendo: Enmudece, y sal de él. Entonces el demonio, derribándole en medio, salió de él, y no le hizo daño alguno.
36 Konojel xemayijanik, kakitatabꞌela chibꞌil taq kibꞌ: ¿Jas kwinem kukoj we achi riꞌ cher kakwinik keꞌresaj bꞌik ri itzel taq uxlabꞌal, rukꞌ ri utaqanik kaꞌnimaj bꞌik ri itzel taq uxlabꞌal?
Y hubo espanto en todos, y hablaban unos á otros, diciendo: ¿Qué palabra es ésta, que con autoridad y potencia manda á los espíritus inmundos, y salen?
37 Xtzijox kꞌu rij ri Jesús pa ronojel kꞌolibꞌal rech ri tinimit.
Y la fama de él se divulgaba de todas partes por todos los lugares de la comarca.
38 Xel kꞌu loq ri Jesús pa ri Sinagoga, xeꞌ cho rachoch ri Simón. Chilaꞌ kꞌo wi ri ujiꞌ chuchuꞌ ri Simón kꞌo qꞌaqꞌ che. Xkita kꞌu jun toqꞌobꞌ che ri Jesús rech kukunaj kanoq.
Y levantándose Jesús de la sinagoga, entró en casa de Simón: y la suegra de Simón estaba con una grande fiebre; y le rogaron por ella.
39 Ri Jesús xqet chuxukut ri usok ri ujiꞌ ri Pedro, xresaj bꞌik ri yabꞌil che ri ixoq. Ri ixoq aninaq xwaꞌjilik, xuꞌpatanij.
E inclinándose hacia ella, riñó á la fiebre; y la fiebre la dejó; y ella levantándose luego, les servía.
40 Are xsaqirik, ri e winaq rech taq ri leꞌaj xeꞌkikꞌam bꞌik ri e kachalal ri e yawabꞌibꞌ rech kekunax kan rumal ri Jesús. Xapakux kꞌu ne ri yabꞌil ri kꞌo chike, xuꞌtzirik are xechap rumal ri Jesús.
Y poniéndose el sol, todos los que tenían enfermos de diversas enfermedades, los traían á él; y él, poniendo las manos sobre cada uno de ellos, los sanaba.
41 E kꞌi e kꞌo itzel taq uxlabꞌal chike, kakiraqaqej kichiꞌ, kakibꞌij: “At at ralkꞌwaꞌl ri Dios.” Rumal ketaꞌm chi are Mesías, ri Jesús man xuya ta bꞌe chike xechꞌawik, xeꞌresaj bꞌik konojel.
Y salían también demonios de muchos, dando voces, y diciendo: Tú eres el Hijo de Dios. Mas riñéndolos no les dejaba hablar; porque sabían que él era el Cristo.
42 Sibꞌalaj aqꞌabꞌ che ri jun qꞌij chik, ri Jesús xeꞌ pa jun kꞌolibꞌal jawjeꞌ ri e maj wi winaq. E kꞌi winaq kꞌut xkitzukuj, kꞌamaꞌtam xkiriqo, are xkiriqo, xkita toqꞌobꞌ che chi kakanaj kan kukꞌ.
Y siendo ya de día salió, y se fué á un lugar desierto: y las gentes le buscaban, y vinieron hasta él; y le detenían para que no se apartase de ellos.
43 Ri Jesús xubꞌij chike: Rajawaxik kintzijoj ri utz laj tzij rech ri ajawarem rech ri Dios, pa nikꞌaj taq tinimit chik rumal cher are nupatan waꞌ in petinaq.
Mas él les dijo: Que también á otras ciudades es necesario que anuncie el evangelio del reino de Dios; porque para esto soy enviado.
44 Xaq jeriꞌ are xrilij utzijoxik ri utz laj tzij pa taq ri Sinagoga ke ri winaq aꞌj Israel.
Y predicaba en las sinagogas de Galilea.

< Lucas 4 >